Van zomers cafégesprek tot start-up met een visie: zo werd de My_SmartBottle realiteit

Tijdens de zomer zet Smarthealth een tiental Nederlandse en Belgische medische start-ups in de kijker. Welke bedrijven loodsen onze gezondheidszorg de 21e eeuw binnen en waarom zijn ze relevant? Vandaag duiken we diep in de wereld van My_SmartBottle, een slimme waterfles die je dagelijkse hydratatie zeer nauwkeurig kan meten.

De mens is verzot op data over zichzelf. Smarthealth is, met onze dagelijkse nieuws-updates over de nieuwste ontwikkelingen op vlak van e-health, daarvan wellicht het ultieme bewijs. In zekere zin zou je zelfs kunnen zeggen dat ons bestaan een logisch gevolg is van onze drang om alles over onszelf te weten te komen. We houden massaal de kwaliteit van onze slaap bij door middel van slaaptrackers, houden nauwgezet onze zoutinname bij aan de hand van een handige app, of we monitoren onze hartslag door middel van innovatieve ringen met bijhorende apps. Binnenkort zouden we weleens onze hydratatie bijhouden aan de hand van een slimme drinkfles. Maar is zoiets überhaupt nuttig? En vooral: welke mensen hebben het meeste te winnen bij hydratatie monitoring?

Inspiratie uit de sportwereld

Smarthealth ging te rade bij Koen Lenie, nucleair ingenieur en medeoprichter van de Belgische start-up My_SmartBottle. Nadat hij zo’n zevental jaar werkzaam was bij een bedrijf in de nucleaire industriesector, richtte hij zijn eigen consultancy-onderneming op, waarin hij verschillende projecten uitvoerde bij allerlei nucleaire firma's in België en het buitenland. “Op een gegeven moment kriebelde het weer om te ondernemen,” vertelt Lenie ons tijdens een videogesprek, “maar deze keer wou ik wel iets compleet anders doen.”

In 2017 stampte hij daarom met een piepklein team My_SmartBottle uit de grond, een Belgische organisatie die slimme waterflessen op de markt brengt. Het idee daarvoor ontstond een jaar eerder tijdens een diner met Guy Van Looveren op een warme zomeravond, die ook co-founder is van het project maar er vandaag niet meer bij betrokken is. “We wilden graag samen iets opstarten, daarom waren we aan het sparren over ideeën met mekaar.” Op een bepaald moment vertelde die vriend over wielrennen en de drang van dergelijke sporters om alles over zichzelf te weten te komen aan de hand van data: “het vermogen dat je trapt met je fiets, het aantal calorieën dat je verbrandt – noem maar op.”

Op dat moment merkten ze op dat de meting van hydratatie van een sporter nog grotendeels ontbreekt in die data-kwantificatie. “Daardoor is dat idee heel spontaan gegroeid, en waren we meteen heel enthousiast om die slimme drinkfles te ontwikkelen. Elke keer toen we erover praatten met vrienden en familie werd dat idee ook altijd positief onthaald.”

Drie doelgroepen

Een klein jaar later besloten de twee om het project definitief te lanceren, weliswaar naast de voltijdse jobs van Lenie, Bieke Bekaert, die zich bezighoudt met de marketing van My_SmartBottle, en Jacobo Koenigs, het technisch brein achter het project. “Begin 2017 beslisten we uiteindelijk om er helemaal voor te gaan, toen zijn we ook met de technische ontwikkeling van de SmartBottle begonnen.” Tijdens dat ontwikkelingsproces moesten ze rekening houden met vier factoren, weet Lenie. “Ten eerste: de vormgeving en de mechanische onderdelen. Het tweede stuk was de PCB met alle elektronica en de sensoren op. Een derde aspect dat ontwikkeld moest worden was natuurlijk de smartphone-app, en ten slotte het belangrijkste: het algoritme dat in de applicatie geprogrammeerd moest worden om de hydratatie te kunnen personaliseren.”

Hoewel die ontwikkeling grotendeels uitbesteed werd, bleven Lenie en het team de zaken nauw opvolgen. Hun belangrijkste taken waren om goed mee te denken over de ontwikkeling van de fles en de potentiële doelgroepen van My_SmartBottle. “We hebben vanaf het begin gezegd dat er drie doelgroepen of sectoren zijn die we willen aanspreken: enerzijds is dat de lifestyle wereld, de mensen die met gezondheid bezig zijn en die meer willen weten over het aantal stappen dat ze per dag zetten en hoeveel calorieën ze per dag opnemen en verbranden. Zij zouden snel de stap kunnen zetten naar hydratatie monitoring.

De twee andere groepen waarop het bedrijf mikt, zijn de sportsector en de gezondheidszorg. Lenie: “Zo denken we vaak aan de wielrennerij, waar een slimme drinkfles zeker voor België en onze naburige landen heel interessant kan zijn. Gewone wielrenners en zij die op professioneel niveau wielrennen zijn nu al bezig met allerlei data over zichzelf te meten, hydratatie zou ook mooi in dat rijtje passen. Voor de gezondheidszorg kan de fles ook nuttig zijn voor bijvoorbeeld bewoners van een rusthuis.”

Innovaties en beperkingen

In januari 2021 werd eindelijk een eerste lading van de slimme flessen geproduceerd. Hoewel er tegenwoordig al verschillende soorten op de markt bestaan, werkt het Belgische bedrijf met een innovatieve technologie: “De drinkfles is uitgerust met allerlei sensoren en elektronica. Wat ons product zo anders maakt dan slimme waterflessen die al op de markt bestaan, is dat de sensoren bijvoorbeeld niet in aanraking komt met de vloeistof in de fles. Naast water kan je ook andere dranken, zoals sportdranken, makkelijk meten.” Vanaf het moment dat je van de SmartBottle drinkt, gaan de sensoren via een indirecte meting bepalen hoeveel je gedronken hebt. “Die technologie, gebaseerd op een drukverschilsensor, is ook veel nauwkeuriger."

“We hebben ingezien dat we in verschillende stappen zullen moeten werken om de meest optimale fles te ontwikkelen afhankelijk van het soort gebruiker, maar daar zijn we nog niet. Met de eerste ontwikkeling die we nu hebben gedaan, was de technologie belangrijker." Ook de vormgeving van de huidige fles is nu meer gericht op de lifestylesector, waar het bedrijf overigens vorig jaar een European Product Design Award mee won. "Om dat efficiënt uit te breiden naar de wereld van de sport- en gezondheidssector, moeten we eerst meer onderzoek en ontwikkeling doen. Voor de wielrenner moet het een fles zijn die vooral in zijn of haar fiets past. Voor de gezondheidszorg zal meer het digitale platform zijn dat moet toegespitst worden op de noden van een patiënt.”

Toch is de Antwerpse nucleaire ingenieur trots dat de SmartBottle mobieler is dan andere bestaande slimme flessen. “Je kan de waterfles bijvoorbeeld probleemloos meenemen als je aan het wandelen bent of schuin houden. Vanaf het moment dat je drinkt, wordt er door de fles iets gemeten. Bij concurrerende producten moet je bijvoorbeeld drinken en de fles daarna op een stabiel platform plaatsen voor een aantal seconden. Dat was iets wat we zeker niet wilden. Wij wilden een fles maken waarvan je kan drinken terwijl je beweegt. Vooral naar de sportsector toe was dat een belangrijke factor om rekening mee te houden.”

Vallen en opstaan

Aanvankelijk had het project volgens Lenie vanaf het begin heel wat voeten in de aarde. “Een slimme waterfles maken was uiteraard niet eenvoudig, want plots gingen we iets maken dat volledig uitgerust moest zijn met sensoren – waar niemand van ons team echt ervaring mee had. In dat ontwikkelingsproces zijn we onszelf een paar keer tegengekomen en zijn we meermaals naar de tekentafel moeten terugkeren.”

Op die manier werd My_SmartBottle een verhaal van vallen en opstaan. “In 2017 wilden we bijvoorbeeld dat we al een afgewerkt product hadden tegen het einde van dat jaar, wat uiteindelijk helemaal in het honderd is gelopen. We werden gedwongen om een stap terug te nemen, daardoor was de ontwikkelingsfase pas afgerond in 2018. Het uiteindelijke fysieke product zouden we maar begin dit jaar in handen krijgen. Dat allemaal was een zeer ontnuchterende episode waar we heel veel uit geleerd hebben.”

Naast ontwikkeling en andere praktische problemen en cours de route, zoals certificaten en vergunningen verkrijgen, was de uitbraak van de coronapandemie een bijzonder zware domper voor de Antwerpse start-up. Lenie vertelt over de outsourcing van het product in China en de harde impact van het coronavirus op het productieproces van de SmartBottle. “Covid-19 heeft onze plannen gemakkelijk met een jaar vertraagd. Alle Chinese fabrieken gingen van de ene dag op de andere plots dicht, en toen ze opnieuw opengingen was het bijna onmogelijk om nog iets te transporteren van China naar Europa. Het was ook best een kleine maar kostbare oplage die we gevraagd hebben, dus we stonden ook niet bovenaan de lijst bij productiefirma's om eerst bediend te worden.”

Ook deals van het bedrijf met kleinhandelaars vielen in 2020 plots in het water. “Iedereen moest quasi zijn hele verdienmodel herdenken, waar wij vaak de dupe van waren. Daardoor moesten we bijna helemaal opnieuw beginnen met nieuwe deals te sluiten.” En het is nog steeds moeilijk, weet Lenie. Covid-19 is vandaag dan misschien stilletjes aan het voorbijgaan, retailers hebben volgens hem nog altijd niet de appetijt om grote voorraden van producten aan te leggen. “Dat is nu eenmaal de nieuwe realiteit waarin we leven.”

Kwestie van tijd

Het nieuwe normaal heeft het verhaal van My_SmartBottle vandaag doen vertragen, “maar zo gaat dat nu eenmaal met start-ups,” zegt Lenie. “Momenteel is het enkel de verkoop van de flessen die onze start-up financieren, waardoor het hele proces soms heel traag verloopt. Begin dit jaar lieten we zo’n 2.500 flessen maken, die moeten nu zo snel mogelijk verkocht worden zodat we weer aan het ontwikkelen kunnen slaan. Voorlopig proberen we dat vooral business-to-business en via handelszaken te verkopen, niet afzonderlijk aan een individuele consument. We hebben nu eenmaal niet onze eigen webshop, maar dat idee zit wel in ons achterhoofd. Vandaag hebben we helaas nog niet de nodige mankracht of logistieke organisatie om daar aan te beginnen.”

Lenie is er wel van overtuigd dat er betere tijden zitten aan te komen voor My_SmartBottle. “Het concept dat we vandaag hebben is nog steeds erg goed, en zal op termijn zeker zijn gading vinden bij consumenten in die drie voorgenoemde sectoren als we weer kunnen ontwikkelen. In de tussentijd doen we gewoon rustig voort, en zien we wel waar het ons brengt. We zitten nog maar in de beginfase van ons avontuur, dus we moeten sowieso goed nadenken over bijvoorbeeld samenwerking met andere gezondheidsbedrijven, maar ik weet dat ondernemen ook een kwestie van tijd is.”

Dit is een serie over Nederlandse en Belgische medische start-ups. Welke innovatieve concepten helpen de gezondheidszorg de komende jaren verder? Lees hier alle artikelen.