Label2Enable wordt hét label voor gezondheidsapps in Europa

Met de naam Label2Enable startte op 1 juni 2022 een Europese onderzoeksgroep. Veertien organisaties uit zeven landen bundelen in dit project twee jaar hun krachten om samen een toetsingskader en 'label' voor gezondheidsapps in Europa te ontwikkelen. Gesubsidieerd door Horizon Europe, gecoördineerd vanuit het National eHealth Living Lab van het Leids Universitair Medisch Centrum.

De roep naar een keurmerk voor apps bestaat al jaren: sinds de opkomst van mobile healthcare klinken er geluiden in de sector dat er één overzichtelijk systeem moet zijn waar de kwaliteit, effectiviteit en betrouwbaarheid van gezondheidsapps te vinden is. Op Europees niveau ontbreekt een dergelijk systeem, op nationaal niveau zijn er verschillende initiatieven.

Maar veel landelijke initiatieven sneuvelen of schalen niet op vanwege een te klein draagvlak en de weerbarstige materie. Alleen grootschalige landelijke initiatieven in met name Engeland en Duitsland hebben tot een tastbaar resultaat geleid. In Engeland zette de landelijke NHS jarenlang met vallen en opstaan zijn schouders onder een systeem voor kwaliteitsbeoordeling. In Duitsland is het kwaliteitssysteem onderdeel van een nieuwe wet die de vergoeding van eHealth apps regelt (DIGA). Een dergelijk systeem is ook in België in ontwikkeling. Maar op Europese schaal was er tot op heden geen coherente aanpak.

Wetenschappelijke bewijs groeit

Inmiddels groeit het wetenschappelijke bewijs dat medische apps als onderdeel van de zorg kunnen leiden tot een gezonde leefstijl, minder bijwerkingen of symptomen en minder ziekenhuisopnames. Bij het LUMC nam hoogleraar Niels Chavannes van NeLL in 2018 het initiatief om medische apps te gaan onderzoeken, onder meer op effectiviteit en betrouwbaarheid.

Het geld dat vrijkomt voor Label2Enable maakt het mogelijk om een keurmerk voor gezondheidsapps te ontwikkelen. Het aanbod van gezondheidsapps groeit explosief, maar verwijzers en gebruikers hebben weinig inzicht in de kwaliteit van al die digitale hulpmiddelen. Het feit dat er per land specifieke toetsingskaders zijn maakt het ook nog eens lastig voor ontwikkelaars van apps.

ISO-norm als startpunt

De Europese Commissie nam daarom enkele jaren terug het initiatief om tot een overkoepelende standaard voor zorgapps te komen, zegt Petra Hoogendoorn, die Label2Enable gaat coördineren vanuit het National eHealth Living Lab (LUMC). Een label voor gezondheidsapps, vergelijkbaar met een energielabel op wasmachines of koelkasten. “Met deze standaard willen we transparant maken wat het voordeel is van het gebruiken van de app voor de gezondheid van de gebruiker en voor de maatschappij. Zo kunnen effectieve apps regulier onderdeel van de zorg en zelfzorg worden”, aldus Hoogendoorn in gesprek met Smarthealth.

In 2021 werd ‘ISO/TS 82304-2 – health and wellness apps – quality and reliability’ gepubliceerd. Het Label2Enable project gaat deze ISO-norm en bijbehorend kwaliteitslabel als startpunt gebruiken. Zo komt er een handboek, bedoeld voor app-makers en zorgprofessionals, dat verduidelijkt hoe gezondheidsapps worden getoetst op kwaliteit.

Ook wil Label2Enable onderzoeken welke sites en verwijzers consumenten het meest vertrouwen. Wat hebben zorgprofessionals nodig om gezondheidsapps aan te raden, en hoe kan het keurmerk worden weergegeven in app stores en vertrouwde bronnen als Thuisarts.nl? Ook gaat het consortium zich buigen over de vergoeding van medische apps, en de vraag hoe het ISO-toetsingskader kan helpen bij de vergoeding van gezondheidsapps door zorgverzekeraars en zorgautoriteiten.