Waar staat start-up Clear met het voedingsadvies via glucosedata?

Kan een broodje kaas al leiden tot een hoger risico op gezondheidscomplicaties? De aanname dat voor de samenleving als geheel te bepalen is welk voedsel gezond en ongezond is, lijkt niet overeen te komen met de individuele glucosewaardes. SmartHealth sprak met Madelon Bracke, medeoprichter en Chief Scientific Officer (CSO) bij Clear. De start-up haalde vorige maand nog 1,1 miljoen op bij investeerders en timmert hard aan de weg met een gepersonaliseerd voedingsadvies, op basis van glucosemetingen.

Vorig jaar maart schreven we voor het eerst over Clear. Korte recap: in 2019 ontstond bij oprichters Piet Hein van Dam en Madelon Bracke het idee om glucosemetingen te analyseren en in te zetten voor voedingsadvies. Er bleek veel vraag te zijn naar een dergelijke service en het concept van Clear was geboren.

Effect van voedingskeuzes

Hoe werkt de technologie? Klanten van Clear ontvangen een continu glucose monitoring (GCM) sensor – die patiënten met diabetes kunnen gebruiken - die ze op de bovenarm plakken. Een minuscuul naaldje prikt in de huid en meet gedurende 2 weken het glucosegehalte in de weefselvloeistof. De sensor staat via een NFC-chip in verbinding met de smartphone. In de app houden de gebruikers zelf hun dagelijkse voeding, stemming, beweging en slaap bij. Gedurende de eerste week volgens gebruikers hun normale eet- en beweegpatroon. In de tweede week raadt Clear aan om juist te experimenteren met andere voedingsmiddelen en gerechten. Vervolgens legt het Clear algoritme de tijdslijn van de bloedsuikerwaarden en de tijdslijn van de maaltijden over elkaar heen en laat zien wat het effect is van bepaalde voedingskeuzes.

De grote belofte is om mensen uit de gevarenzone te houden bij leefstijl gerelateerde aandoeningen. Daarnaast wil Clear kennis ontwikkelen voor mensen die al een aandoening hebben, zoals aandoeningen aan het metabool syndroom of diabetes. Clear startte in 2019 met apps en platformen van derde partijen, maar de ambitie is om een eigen app te ontwikkelen, om gebruikers beter te helpen bij hun drieweekse programma. Ook voor de periode daarna wil de startup klanten blijven ondersteunen met persoonlijk advies.

Vaststellen correlatie

Toch zijn er ook nog vraagtekens bij de technologie en methodiek van Clear. Want hoe toon je een oorzakelijk verband aan tussen voeding en iemand veranderende bloedglucosewaarden? Gezond verstand vertelt ons dat er een verband is tussen 5 cappuccino’s met suiker die je misschien op een dag drinkt, en een piek in je bloedglucoseniveau, maar dat verklaart nog geen oorzakelijk verband. Van Dam zei daarover in een eerder gesprek met Smarthealth: “We kunnen wel correlaties vinden, maar er is inderdaad een grotere interventie studie om causaliteit vast te stellen. Clear pakt advies heel hands on aan: in de app of WhatsApp groep geven we klanten terug wat we zien. Dat kan heel praktisch zijn: we zien een flinke piek na je ontbijt, misschien zou dit een alternatief zijn? Probeer bijvoorbeeld vandaag eens een ander ontbijt, met eieren in plaats van brood, en laag koolhydraten.”

Het bedrijf zegt bij meer gebruikers en meer data wel correlaties aan te kunnen tonen. Nu, inmiddels anderhalf jaar verder, zijn er bijna tweeduizend gebruikers die eenmalig of periodiek gebruikmaken van het voedingsprogramma. Madelon Bracke is biomedisch wetenschapper en medeoprichter van Clear. "Over het algemeen zijn er heel veel eyeopeners bij onze gebruikers. Mensen zeggen dat ze dachten dat ze gezond aten, maar zien opeens dat de boterham met kaas een flinke impact kan hebben op hun bloedglucosewaarden. Ook zeggen sommigen, ‘ik wist eigenlijk wel dat die levensmiddelen en gerechten niet goed waren, maar nu ik de data zie besef ik het pas echt’. Gebruikers gaan bewuster met voeding om."

Digitale foodprint Clear

Clear ondersteunt mensen op individueel niveau door het eetpatroon te koppelen aan de eigen glucosewaarden. Een door Clear ontwikkeld algoritme geeft een score (food score) aan elke maaltijd, die uitdrukt hoe goed deze maaltijd voor je was (hoe hoger hoe beter). Daarnaast gebruikt het algoritme de geanonimiseerde data van alle klanten, om op basis van patroonherkenning individuele suggesties te geven. Denk aan de app Spotify die bij een nummer dat je luistert een aanbeveling  geeft van andere nummers die je waarschijnlijk ook leuk vindt. Iedere klant heeft een unieke digitale ‘foodprint’ die overeenkomsten kent met andere klanten, waardoor er voorspellend kan worden gewerkt.

Bracke: "Wij zeggen, je scoort goed  bij een pasta, witte druiven en bananen. Je scoort minder goed op een rijstgerecht, appels en een broodje kaas. Maar jouw digitale foodprint komt overeen met mensen die goed scoren op een aardappelgerecht. Probeer dat eens te eten. Aan de achterkant werken we dus met een algoritme als component dat continu analyseert, test en voorspelt."

Koerswijziging

Hoewel Clear voor iedereen te gebruiken is, heeft de start-up recentelijk gekozen voor een focus op gebruikers uit zogeheten hoog risicogroepen. De afgelopen jaren bestond het klantenbestand vooral uit mensen die onder het mom van ‘nice to know’ zijn gaan testen. Ze deden uit nieuwsgierigheid eenmalig mee om inzichten over hun lichaam te vergaren. Met de onderzoeksresultaten van deze gebruikers ontwikkelde Clear het product verder door, om zich juist op een doelgroep te kunnen richten waarbij gebalanceerd voedingsadvies een need to have is: mensen met klachten rond de stofwisseling (metabool syndroom) of diabetes. Clear ziet het als een doelgroep die dagelijks bezig is met een gebalanceerd eet- en beweegpatroon.

Bracke: "We zijn gestart met de aanname dat we op basis van data in het lichaam - via een glucosemeter - voedingsadvies kunnen bieden. Door simpelweg te kijken naar wat je eet en wat het doet met je bloedsuikerspiegel, denken we dat we kunnen sturen naar een lagere stabiele bloedsuikerspiegel. Dat geldt in principe voor iedereen."

Effect Clear programma

Resultaten uit internationale studies bevestigen dat glucoseschommelingen door voedingsmiddelen persoonlijk zijn. "Bij onze eerste 1500 gebruikers bleek dat we een persoonlijk advies konden geven waar mensen fitter en gezonder van werden en waardoor gezondheidscomplicaties beperkt bleven." Onderzoek van TOPFit Citizenlab en Vitaal Twente onderschrijven deze bevindingen. Uit de resultaten blijkt dat het Clear programma leidt tot een afname van de gemiddelde dagelijkse glucosewaardes, een lagere BMI en een vermindering in medicijngebruik. En daar zijn met name diabetespatiënten bij gebaat. Dankzij de Clear app konden zien wat bepaalde voeding of beweging voor effect heeft op hun glucosewaarden. Het zien en weten maakt het mogelijk daarop in te spelen.

Voor het ondersteunen van deze groep gebruikers wordt de dienstverlening van Clear de komende tijd uitgebreid. Bracke: "In samenwerking met diëtisten en leefstijlcoaches bieden we een extra aanbod. Op basis van de intake kunnen we bijvoorbeeld adviseren om ook een bloedonderzoek te doen. Of een microbioom onderzoek. Het betekent dat we met de vergaarde biodata een zo goed mogelijk advies geven. Het is geen alternatieve route, maar een add-on voor mensen die meer ondersteuning nodig hebben. Glucosedata blijft de basis van Clear, want dat is een belangrijke factor die de respons op voeding verklaart en ermee samenhangt."

Andere biomarkers

Volgens Bracke zijn er ook andere factoren die meer context geven aan het voedingsadvies. Bijvoorbeeld de slaapkwaliteit, stress en de mate van bewegen. Toch is het lastig om een factor als stress te kwantificeren. "Als ik bijvoorbeeld het stresshormoon cortisol zou willen meten, dan wordt er speeksel opgestuurd naar een lab. De uitslag krijg ik pas na drie dagen. Dan zouden we daarna het advies kunnen geven dat iemand in het verleden anders had moeten eten, maar daar kunnen we niet proactief mee adviseren. Dus voor stress zoek je een biomarker die ook realtime of bijna realtime kan worden gemeten."

Een andere biomarker is het microbioom, een ander woord voor de micro-organismen, zoals bacteriën, virussen en gisten in de dikke darm. Het microbioom verandert pas na 6 tot 9 maanden. "Als we dat meten en we krijgen over 2 weken de uitslag, dan kunnen we dat meenemen in het advies dat we geven op basis van glucosedata. We zijn dus continu op zoek naar welke biomarker extra informatie toevoegt voor klanten”, aldus Bracke.

“Dat is ook mijn rol als biowetenschapper. Slaap, stress en bewegen hebben invloed op hoe je reageert op voeding. Die elementen willen we in kaart brengen en meenemen in het persoonlijke voedingsadvies. Mogelijk kan een klant in de toekomst ook data uit wearables en activity trackers toevoegen, maar daar gaan we voorzichtig mee om. We doen het alleen als we zeker weten dat de data klinisch valide is en ons voedingsadvies gefundeerd ondersteunt."

Vergoeding door zorgverzekeraar

Madelon Bracke was eerder aanwezig bij het kennisevent The State of Digital Therapeutics in the Benelux, georganiseerd door SmartHealth en in4care. "Het voordeel is dat er allemaal data beschikbaar komt die je helpt om slimmere en gezondere keuzes te maken, op basis van digitaal monitoren, voorspellen en het voorkomen van aandoeningen. Ik raak steeds meer gecharmeerd van de definitie digital therapeutics."

Diverse zorgverzekeraars hebben reeds interesse getoond in de start-up. Bracke: "Ze willen weten hoe het past binnen het vergoedingssysteem. Ik verwacht dat we op basis van wetenschappelijk onderzoek en klinisch validatie kunnen aantonen waar Clear in het zorgtraject van toegevoegde waarde is op het gebied van korte termijn preventie. Verzekeraars zijn vaak minder geneigd om nu te betalen voor een effect op de lange termijn, voor gezondheidswinst over bijvoorbeeld 15 jaar. Daarom focussen we ons op groepen die op de korte termijn een verhoogd risico hebben op het oplopen van klachten rond de stofwisseling (metabool syndroom) en diabetes type 2." Mogelijk zit daar ruimte om uiteindelijk een app op doktersrecept te worden, ook voor mensen die het niet uit eigen zak kunnen betalen.

Investeringen

Vorig jaar haalde Clear zo’n 780.000 euro aan investeringen op. Dit jaar staken investeerders al zo’n 1,1 miljoen euro in de start-up. Volgens Bracke zijn de hoog risico groepen vaak ook degenen die meer duiding nodig hebben als het gaat om hun gezondheid. "Die zitten tegen een chronische aandoening aan of hebben die al. Dat los je niet in twee weken met de app op. Die maken voor langere tijd gebruik van Clear. Via een proactieve chatfunctie in de app hebben we contact met de gebruikers.”

En er zijn meer ideeën om voedingsadvies voor deze groep te vergemakkelijken. “Zorgprofessionals zoals huisartsen en diëtisten kunnen ook aansluiten op ons platform. Bijvoorbeeld de diëtist die de patiënt naar ons stuurt, of die zelf Clear als digitaal middel inzet bij de begeleiding van cliënten. Ook denken we aan het bieden van vervolgstappen voor gebruikers. Dus niet alleen een app waar je dagelijks het eet- en leefpatroon logt en waar we aangeven wat goed en slecht voor je is, maar ook waar we recepten en boodschappenlijstjes tonen. De komende anderhalve jaar is onze focus om ons concept zo gemakkelijk en laagdrempelig mogelijk te maken, als een zelfhulpmiddel voor mensen met klachten rond de stofwisseling of diabetes type 2."