Wisdom of the crowd gezocht voor Alzheimer muzieksite

Ignar Rip zorgde samen met zijn vader meer dan tien jaar voor zijn moeder, die aan Alzheimer leed. Bij die verzorging maakten ze altijd gebruik van muziek. Een iPod met de favoriete muziek van zijn moeder maakte haar en hun leven makkelijker, beter en gezelliger. Toen Ingmar werd geïnterviewd voor een boek over Alzheimer was hij verbaasd te horen dat het toepassen van muziek bij het verzorgen van mensen met dementie nog lang niet gewoon is. Hoewel iedereen weet dat muziek fijne herinneringen kan terug brengen en rust geeft, is het gebruik ervan door professionele zorgverleners en mantelzorgers nog niet breed doorgedrongen.

Ignar ging steeds meer lezen over de relatie tussen muziek en de hersenen, vooral bij oudere mensen. Hij las hoe de bekende neuroloog Oliver Sacks beschrijft hoe door muziek te beluisteren gevoelens en herinneringen weer kunnen herleven. Hij vond wetenschappelijke artikelen, indringende documentaires en aangrijpende verhalen van verzorgers. Het verbaasde hem niet dat de documentaire Alive Inside afgelopen jaar de publieksprijs won op het prestigieuze Sundance filmfestival. De film volgt drie jaar lang de Amerikaanse sociaal werker Dan Cohen, die laat zien hoe muziek de levenskwaliteit van ouderen in tehuizen spectaculair kan laten toenemen.

Ignar vond overal herkenning, maar nergens praktische handvatten om aan de slag te gaan. Daarom begon hij de site Alzheimermuziekgeluk. In een overzichtelijk 5-stappenplan laat hij zien hoe iedereen heel makkelijk zelf muziekgeluk kan geven aan iemand met Alzheimer. Hoe achterhaal je de favoriete muziek van diegene met Alzheimer? Hij laat zien dat je met zorggerichte afspeellijsten zorghandelingen makkelijker en beter laat verlopen, hoe de muziek kan zorgen voor vrije tijd voor de mantelzorger. Hij geeft antwoord op vragen als: waar vind je die muziek en hoe krijg je hem op een iPod of iPad? De site en de voorbeeld-playlists trekken inmiddels enige publiciteit en al duizenden bezoekers.

Muziek uit je tienerjaren vergeet je nooit echt

Maar hij zou zijn site het liefst nog slimmer en gemakkelijker maken. Volgens Ignar hebben allerlei onderzoeken aangetoond dat muziek die je hoort tussen je 15e en 25e jaar heel diep wordt opgeslagen in de hersenen. Daarom is muziek uit onze tienerjaren beter in staat om herinneringen naar boven te halen.

Ignar zou graag willen dat je op zijn site een geboortejaar kunt invoeren, en dan een overzicht krijgt van alle nummers die 15 tot 25 jaar daarna populair waren. Je tienerjaren dus. Nog mooier zou het zijn wanneer je via de site ook een persoonlijke playlist kon opstellen met een selectie van die nummers.

Maar die volgende stap op de site gaat de webvaardigheden van Ignar en zijn vriend te boven. Daarom mailde hij naar de redactie van SmartHealth met de vraag hoe ‘zoiets in de IT-wereld wordt genoemd’, en of wij wat tips voor zoekwoorden of scripts wisten. En dat leek ons weer een mooi moment om onze SmartHealth community mee om advies te vragen. De crowd weet altijd meer.

Geen rocket science

Ignar’s uitdaging ziet er top-level als volgt uit. Hij werkt nu al aan een lijst met populaire Nederlandjes liedjes vanaf 1930 tot 1990. Dat zijn vooralsnog Excel bestanden met informatie uit bibliotheken, top-40 lijsten en anderen bronnen. Het gaat hierbij dus om metadata, en niet om het muziekbestand zelf.

Dat concert van Coldplay herinner je je in 2070 nog wel

Wanneer die Excel lijst in een (cloud) database zou zitten, zou je deze via de website opvraagbaar kunnen maken, en dus alle populaire liedjes tussen twee jaartallen kunnen weergeven. De database zou vanaf dat moment ook kunnen worden aangevuld en uitgebreid door anderen, net als Wikipedia. Omdat de database betrekking heeft op muziek die je uiteindelijk wil (laten) horen, ligt het voor de hand dat die ook verwijzingen bevat naar de plaats waar je een nummer kunt vinden. Vanwege copyright-problematiek is het niet haalbaar om de muziek zelf in een bibliotheek beschikbaar te stellen. Maar het zou wel handig zijn om in de database een URL te kunnen opnemen naar een plaats op Internet waar het nummer in kwestie af te luisteren is (YouTube, Spotify, iTunes).

Waarom geen Spotify playlists?

Natuurlijk is het heel goed mogelijk dat oudere nummers niet direct op Internet beschikbaar zijn, maar nog wel op MP3 van een grammofoonplaat of radiouitzending. Die MP3’s mogen dan waarschijnlijk niet op de site staan, maar je mag natuurlijk wel een wegwijzer opnemen naar iemand die een bepaald nummer in zijn eigen bibliotheek heeft en het wil opsturen. The Pirate Bay, maar dan zonder de juridische gevaren voor Ignar. Een voor de hand liggende vraag is waarom je geen gebruik zou maken van standaard functionaliteiten zoals Spotify playlists. Alzheimer Nederland heeft bijvoorbeeld een viertal afspeellijsten gemaakt met hits uit de jaren '30, '40, '50 en '60. Je zou dat principe kunnen gebruiken door playlists te maken voor elk individueel jaar.

Maar vooral Nederlandse muziek uit de jaren '30, '40 en '50 is lang niet altijd te vinden op Spotify, en zou daardoor ook lastig te verzamelen zijn. Het mooie van een database die niet is gekoppeld aan een bepaalde muziekdienst of aanbieder is dat je ook nummers die (nog) nergens digitaal beschikbaar zijn toch kunt weergeven als zoekresultaat. Daarnaast is het belangrijk dat de muziekselectie makkelijk af te spelen is op verschillende apparaten, zoals een iPod of een iPad. Het is van essentieel belang dat de muziek echt overal is af te spelen, volgens Ignar, die de muziek voor zijn moeder afspeelde tijdens vakanties in de hotels, tijdens ziekenhuisopnamen en op bezoek bij familie en vrienden.

Wie wil meedenken?

Je kunt al snel heel veel functionele en leuke aanvullingen bedenken. Maar voor de korte termijn is de vraag: wat is de meest geschikte en robuuste cloud-omgeving waarmee Ignar zonder al te veel te moeten programmeren zijn database kan inrichten en kan opnemen op zijn site? Zijn er cloud-databases die specifieke functies voor playlists van Spotify of Weezer hebben? Wat is de meest geschikte API om de database eventueel ook voor andere platformen toegankelijk te maken? Is het wiel al ergens uitgevonden? Zijn er webdevelopers die Ignar wel een duwtje in de rug willen geven? SmartHealth maakt zelf in ieder ook graag tijd vrij om Ignar’s project in 2015 te ondersteunen. Het idee is te sympathiek om niet uit te voeren.

Mail dus gerust ideeën, suggesties en tips die Ignar verder kunnen helpen naar redactie@smarthealth.nl.

[accordion]
[acc title="Foto credits"]Alex Bikfalvi via Flickr (www.flickr.com/photos/alexbikfalvi/)[/acc]
[/accordion]