Wearables in de zorg: het land in met een ‘slimme pleister’

Er komen steeds meer sensoren in de vorm van pleisters, kleding en andere wearables op de (consumenten)markt, waarmee je onder meer vitale functies zoals hartslag en temperatuur kunt meten. Wat is de impact van die nieuwe technologieën op de zorgsector? En hoe kijken zorgverleners en patiënten tegen deze innovaties aan? Acht ambitieuze young professionals trekken gedurende de zomermaanden door het land om professionals, cliënten en patiënten de nieuwe wearables te laten ervaren en hun reactie te polsen. Onderdeel hiervan is het testen van een inmiddels bekende wearable, de slimme pleisters van Vital Connect, in de VG(verstandelijk gehandicapten)-, GGZ- en ouderenzorg.

Het project, genaamd Wearables in de Zorg, wordt uitgevoerd in samenwerking met zorginnovatiebedrijf FocusCura en dient als afsluiting van het tweejarige traineeship Talent for Care. Talent for Care is een ontwikkeltraject in zorg en welzijn. Het traineeship richt zich op de zorgsector in de breedste zin van het woord: naast cure en care zijn ook welzijnsinstellingen en zorgverzekeraars onderdeel van het Talent for Care netwerk. Een werkweek van veertig uur wordt afgewisseld met een opleiding twee dagen per maand. Dat opleiden gebeurt in kleine groepjes van circa acht zogeheten 'Talenten' die gezamenlijk het ontwikkeltraject volgen. Naast het werken en opleiden krijgen de jonge professionals binnen Talent for Care ook coaching en werkbegeleiding, waardoor ze klaargestoomd worden voor een positie in de zorg.

Aan het einde van het traineeship volgt de TUC, The Ultimate Challenge. Hierin pakken de Talenten met hun team een project van een zelfgekozen opdrachtgever aan. Voor Ruben de Neef en zijn collega's werd dat FocusCura. “We begonnen onze zoektocht op internet. Daar boden we onszelf aan: acht talenten, die gedurende zes maanden twee dagen in de maand kunnen besteden aan een project. Uiteindelijk ontstond tijdens een bezoek aan FocusCura het winnende idee: het vormgeven van de toekomst van de zorg met wearables.” FocusCura heeft ruim 100 medewerkers in dienst en richt zich specifiek op personenalarmering, beeldzorg, medicatiebegeleiding en monitoring. Eerder richtte FocusCura het Futurelab voor de Zorg en daarbij behorende netwerk van Jonge Zorgfuturisten op.

The Ultimate Challenge: Wearables in de Zorg

Tijdens een kennismakingsgesprek met FocusCura vertelt De Neef over Talent for Care, de TUC en zijn team. “Onze ideeën sloten goed aan op de ontwikkelingen binnen het Futurelab van FocusCura, waar op dat moment namelijk testen werden gedaan met meetpleisters.” Die slimme pleisters worden geproduceerd door de Amerikaanse startup Vital Connect en bieden de mogelijkheid om patiënten continu te monitoren. Je hoeft daarvoor niet aangesloten te worden op meetapparatuur en draden: in de patch, die je op de huid plakt, zitten sensoren verwerkt. De pleister kan meetwaarden intern opslaan en doorsturen naar een smartphone of iPad. Die meetwaarden en vitale functies zoals ademhaling, hartslag en temperatuur worden vervolgens via een app doorgegeven aan een verpleegkundige of cardioloog, of mantelzorger of familielid.

De slimme pleister van Vital Connect

“FocusCura stelde voor dat wij de zomermaanden zouden gebruiken om het land door te reizen met de slimme pleister. De bedoeling was niet alleen om patiënten, cliënten en zorgprofessionals kennis te laten maken met de pleister, maar ook te dromen over de toekomst van dergelijke technologieën in een zorgorganisatie.”

Het project Wearables in de Zorg is geboren. Hoewel het project de allesomvattende naam ‘wearables’ draagt, gaan er alleen pleisters mee op werkbezoek en

geen brillen, armbanden of andere draagbare technologieën. “De pleister staat echter ‘synoniem’ voor meerdere wearables en bleek een handig en beschikbare tool om te illustreren wat wearables zijn en welke wearables naar verwachting op de markt gaan komen", vertelt De Neef. Mede dankzij de bekendheid van de pleister na het TV debuut afgelopen april bleek bovendien dat er een grote interesse is gewekt, dus waren veel zorgorganisaties geïnteresseerd om aan het project mee te werken.

De patiënten en zorgprofessionals die door de teamleden van Wearables in de Zorg benaderd werden, kwamen zowel uit het netwerk van FocusCura als uit het netwerk van Talent for Care zelf. “FocusCura had al een lijstje met mensen waarvan ze wisten dat ze erg enthousiast waren over het idee rondom thuismetingen en wij kenden zelf ook enkele zorgorganisaties, waar wij of onze collega’s eens gewerkt hadden”, vertelt De Neef.

Continu monitoring als toekomstige service? (beeld: Focus Cura / EenVandaag)

Kennismaken met wearables

De Neef en zijn collega’s hebben ervoor gekozen om de insteek van het experiment open te houden. “Het doel is niet om de pleister te testen op draagbaarheid of accuraatheid, maar om mensen te laten dromen over de diensten die je met wearables kan ontwikkelen. Een patiënt kan er een keer eentje op doen en er even mee rond lopen, een zorgprofessional krijgt eens te zien wat voor waarden daar uit komen en wat hij of zij daarmee kan.

Achteraf stellen we aan de deelnemers vragen: stel wearables zijn straks de normaalste zaak van de wereld, hoe zie jij het gebruik dan voor je? Of aan zorgprofessionals: hoe past zo’n pleister dan in jouw dagelijkse praktijk? In zogenaamde ‘droomsessies’ bespreken we niet of de pleister wel of niet goed blijft plakken of de meetwaarden misschien wat afwijkend zijn, maar kijken we naar de toekomst.” Door patiënten en zorgaanbieders een blik te laten werpen op nieuwe mHealth en eHealth-innovaties, zoals de Vital Connect pleister, verzamelen De Neef en zijn collega's reacties over de toepasbaarheid en bruikbaarheid in de praktijk.

Inmiddels zijn er drie experimenten achter de rug. Het algemene gevoel dat daaruit voortkomt is dat de meeste mensen de pleister vooral leuk en interessant vinden, maar dat dat deels wordt verklaard door de gadget-waarde. “Patiënten geven tijdens de vragenrondes wel aan dat ze denken zich veiliger te kunnen gaan voelen door zo’n pleister, met name doordat ze zelf beter grip krijgen op hun eigen situatie. Door inzicht te krijgen in je meetwaarden kun je beter inschatten waar je grenzen liggen qua sporten of bewegen bijvoorbeeld."

"Zorgverleners zien de toegevoegde waarde in een 24uurs-meting waarop je later terug kunt kijken of er opvallende metingen te zien zijn. Met de huidige versie van de pleister komt dat neer op veel handwerk, omdat het lastig zoeken is tussen de waarden. Daarnaast horen we van zorgverleners dat het langer kunnen bijhouden van iemands vitale functies mogelijk ook tot betere analyses kan leiden.”

Data gegenereerd door de Vital Connect pleister

Sommige zorgverleners zijn wat sceptischer, bijvoorbeeld over wie de meting met zo’n slimme pleister real live in de gaten gaat houden. Ook bestaat er de angst dat het inzetten van dergelijke pleisters in de dagelijkse praktijk meer werk gaat opleveren. Toch hebben de meeste praktische bezwaren te maken met de status van wearables op zich. Ook de pleister van Vital Connect is namelijk nog volop in ontwikkeling. De huidige generatie pleisters plakt nog niet perfect en de meetwaarden die er uit komen zijn niet altijd even gemakkelijker te interpreteren.

Komende weken staan er nog enkele bezoeken bij zorginstellingen op het programma van Wearables in de Zorg. Daarna zullen De Neef en zijn collega’s een eigen droomsessie houden, om na te denken welke mogelijkheden er liggen voor zorgorganisaties wanneer zij wearables in gaan zetten in de dienstverlening. Meer over die mogelijkheden lees je binnenkort op SmartHealth.