CONTENT
Hartrevalidatie in Tergooi MC: zorg afschalen, eHealth opschalen
Een cardioloog, fysiotherapeut en verpleegkundig specialist delen hun ervaring met digitale hartrevalidatie bij Tergooi MC.
Een cardioloog, fysiotherapeut en verpleegkundig specialist delen hun ervaring met digitale hartrevalidatie bij Tergooi MC.
Tergooi MC is een regionaal algemeen ziekenhuis met drie locaties: in Hilversum Blaricum en Weesp. Tergooi MC sprak in de zomer van 2019 de ambitie uit om zorg dichterbij de patiënt te gaan brengen. Het programma Zorg Dichterbij bestaat uit ruim 100 concrete projecten, of use cases waarbij zorgprofessionals en patiënten nauw betrokken zijn Daarbij gaat het om een verandering bij een specifieke behandeling voor een specifieke groep patiënten. Eén van die projecten is hartrevalidatie op afstand. Een cardioloog, fysiotherapeut en verpleegkundig specialist delen hun ervaring. “Terwijl we de zorg moesten afschalen, konden we onze digitale zorg snel opschalen.”
Patiënten die herstellen van bijvoorbeeld een hartoperatie of een hartinfarct, starten bij Tergooi MC hartrevalidatie. “Een hartinfarct komt voor veel mensen als donderslag bij heldere hemel. Na de opname worden patiënten begeleid door de verpleegkundig specialist op de post infarct polikliniek. Veel mensen vallen daardoor in een zwart gat: ze voelen zich onzeker, hebben veel vragen en weten niet goed wat ze wel of niet kunnen doen qua belasting. Daarnaast is het van belang dat patiënten aan een gezonde leefstijl gaan werken om de kans op een nieuw hart- en vaatprobleem te verlagen. Om die reden bieden wij in Tergooi MC al langer de hartrevalidatie aan”, legt Karin Arkenbout, interventiecardioloog in Tergooi MC uit.
Hartrevalidatie bestaat uit meerdere programma’s om de patiënt te begeleiden bij het herstel en het verlagen van het risico op nieuwe hartproblemen. Een van de onderdelen binnen dit programma is het beweegprogramma. Dat beweegprogramma wordt op twee locaties van het ziekenhuis aangeboden, vertelt Alissa de Haan, fysiotherapeut op de afdeling cardiologie en de hart- en longrevalidatie-afdeling. “Binnen dit beweegprogramma worden patiënten begeleid door gespecialiseerde fysiotherapeuten. Patiënten krijgen naast het beweegprogramma ook voorlichting en mentale ondersteuning binnen de revalidatie. Dit gebeurt door een diëtist, psycholoog en maatschappelijk werker. Voor patiënten is op indicatie ook 1-op-1 begeleiding met alle specialisten mogelijk.”
In 2018 is Tergooi MC betrokken bij de (door)ontwikkeling BENEFIT, een nationaal consortium met als doel patiënten met cardiovasculaire aandoeningen langdurig in hun eigen thuissituatie te ondersteunen bij een gezonde leefstijl. Tergooi MC is een van de eerste ziekenhuizen in Nederland waar een proef met BENEFIT start. Door middel van de inzet van Vital 10, een online (web)app, worden patiënten gestimuleerd om na hartrevalidatie aan hun eigen gezondheid te werken. In 2020 wordt het programma stopgezet. “Vital 10 was een prima systeem, maar het ontbreken van een connectie met ons EPD was een grote bottleneck. Dat maakte de implementatie eigenlijk onmogelijk omdat het leidde tot veel extra en dubbel werk”, vertelt Astrid de Vries, verpleegkundig specialist op de Post Infarct poli en de Cardiologie dagbehandeling. “Maar het werken met zo’n online programma zorgde er wel voor dat we de nodige kennis en ervaring op deden met zorg op afstand ."
“De koppeling met HIX of een ander EPD is essentieel voor het slagen van een dergelijk project”, benadrukt Arkenbout. “We hebben ook andere hartfalenprojecten gedaan en daar zijn we mee gestopt, omdat we in de praktijk zagen dat verpleegkundigen meer bezig waren met het nakijken van de data. We hadden letterlijk een extra verpleegkundige nodig om het project te draaien. Zo leverde het ons alleen maar meer werk op dan dat het werk bespaart.”
(Astrid de Vries, Alissa de Haan en Karin Arkenbout)
Het project waarbij hartrevalidatie patiënten digitaal worden ondersteund is nog maar net stopgezet, als de covid-pandemie de zorg op z’n kop zet. Terwijl de reguliere zorg steeds verder wordt afgeschaald, moet er bij Tergooi MC worden gezocht naar andere manieren om onder andere hun cardiologie patiënten te blijven ondersteunen. De Haan: “We lieten aan Kim Verheij, de projectleider bij Zorg Dichterbij, weten dat we een oplossing nodig hadden om telerevalidatie te bieden. Zolang er maatregelen gelden en wij slechts één keer per week in één ziekenhuis revalidatie kunnen bieden, hebben we een overload aan patiënten die we in eerste instantie op de wachtlijst moesten zetten. Curavista telerevalidatie leek voor ons een passende oplossing.”
Curavista is de ontwikkelaar van Gezondheidsmeter, een ‘PGO+’, zoals zij het zelf noemen. In de Gezondheidsmeter, beschikbaar als Android en iOS app, kunnen gebruikers hun ziektegeschiedenis, medicatie en meetwaarden bijhouden, hun beweging registreren of een consult voorbereiden. Gezondheidsmeter bevat gevalideerde zorgpaden voor meer dan tachtig ziektebeelden, van COPD, tot kanker, hartfalen en Parkinson. Binnen die zorgpaden worden gebruikers online begeleid door hun zorgverleners, of dat nu de huisarts, dermatoloog, oncoloog of in dit geval de fysiotherapeut is.
De Vries: “Covid-19 zorgde ervoor dat we de versnelling erop hebben gezet. We hadden gelukkig al ervaring met digitale zorg, dus we konden zonder al te veel moeite met Curavista aan de slag.”
Kim Verheij: “Nog een reden waarom we snel konden starten met Curavista is dat we zijn gestart met een kleine groep patiënten om ervaring op te bouwen. In de app bieden we alleen het beweegprogramma uit de hartrevalidatie, aangevuld door coaching op afstand van de fysiotherapeuten. De patiënt hoeft daarbij alleen bloeddruk, hartslag en beweging bij te houden. Zo zorgen we ervoor dat telehartrevalidatie straks toegankelijk is voor zoveel mogelijk patiënten."
“De insteek van Curavista is dat het zo eenvoudig is dat patiënten er zelf doorheen kunnen”, vertelt De Haan. “De zorgpaden zijn helder en de medisch inhoudelijke uitleg ligt bij de fysiotherapeut en verpleegkundig specialist. Het is de bedoeling dat een patiënt daarna zelfstandig aan de slag kan gaan.”
De Vries: “Natuurlijk zijn er nog wel eens uitdagingen en moet je soms samen kijken hoe je iets het beste aan kunt pakken. Onze afdeling ICT is heel nauw betrokken, maar het is ook mooi om te zien hoe patiënten begripvol zijn en dankbaar zijn dat er toch zorg mogelijk is. Het blijft een proces in ontwikkeling dat wij met een multidisciplinair team én samen met de patiënt steeds meer vorm geven.”
Inmiddels draait de telerevalidatie alweer een paar maanden in Tergooi MC en zijn de betrokken zorgverleners voorzichtig enthousiast. Arkenbout: “In potentie is een programma waarbij je zelf aan een gezonde leefstijl werkt heel interessant. Het feit dat we bij ons klein zijn begonnen, heeft veel voordelen gehad. We hebben ook gemerkt dat het niet voor alle patiënten geschikt is. Sommige patiënten willen of kunnen er niet mee werken. We hebben ons daar wel eens in vergist, juist omdat het zo simpel is. Maar voor sommige patiënten is het best een stap om ermee te gaan werken.”
De Vries: “Dat is vooral iets psychologisch. Na een hartinfarct zijn mensen bang om in hun eigen woonomgeving weer grenzen te gaan verleggen, bijvoorbeeld door sporten weer op te pakken. Patiënten worden nu een paar maanden heel intensief door ons begeleid en daarna voorbereid op het teruggaan naar huis en daar zelf aan de slag gaan. Wij voelen ook wel wat voor een hybride vorm. Een deel van de fitmodule vindt plaats in het ziekenhuis, en daarna worden patiënten nog een periode thuis verder begeleid. Zo maak je die overgang naar de thuissituatie kleiner.”
Verheij: “Dat biedt ook kansen voor verdere nazorg in de eerste lijn. Curavista is een PGO dat met de patiënt mee kan verhuizen. Het is zijn of haar dossier, waar op een bepaald moment een bepaalde zorgverlener in mee kan kijken of data voor kan aanleveren.”
“Een cardioloog, verpleegkundig specialist en fysiotherapeut trekken hier de kar. Dat is de kracht en de sleutel van ons succes tot nu toe”, zegt projectleider Verheij. “Het is geen ‘ICT-project’, de telerevalidatie is ontstaan door een behoefte van de zorgprofessionals.’
Arkenbout: ‘Er zit echt eigen tijd in van onze verpleegkundig specialist en fysiotherapeuten. Het is op grond van hun gedrevenheid dat het gaat lopen, dat is essentieel.” De Vries: “Ondanks de hick-ups en financiële uitdagingen zijn we allemaal nog steeds erg gemotiveerd om dit te laten slagen. De beste zorg voor onze patiënten, dat is onze drijfveer achter het project.’
Ben zeer geïnteresseerd in telemonitoring hart(falen)-, vaat- en longpatiënten. Betrokken geweest bij oprichten hartfalennetwerk s-hertogenbosch e.o.. En nu ook bij Bernhoven ziekenhuis.
Afgelopen periode fysio copd-zorgplansystematiek cursus gevolgd bij fysiotopics. Incl presentatie van Curavista ivm gezondheidsleer (en ziektelast meter).