Digitale medicatieoverdracht verloopt moeizaam in Nederland

De digitale uitwisseling van medicatiegegevens tussen organisaties staat nog maar in z’n kinderschoenen, wees een studie van de beroepsvereniging Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN) uit. Ook zijn er in de mate van digitalisering grote verschillen per sector te zien. Volgens de peiling is er “nog veel werk aan de winkel”.

De overdracht van medicatiegegevens leidt bij veel verpleegkundigen, verzorgenden en andere zorgprofessionals vaak tot frustratie. De overdracht is foutgevoelig, kost veel tijd en energie en loopt erg moeizaam. De fouten kunnen vaak zelfs zo ver gaan dat er door de moeilijke overdracht patiëntenoverlijdens te betreuren zijn. “Dat moet en kan beter”, stelt het rapport. Sinds 2019 werd er een hernieuwde Kwaliteitsstandaard Medicatieoverdracht opgesteld, een herziening van de gelijknamige richtlijn uit 2008. Die standaard legt de basis voor verbetering die volgens het V&VN voor een groot deel te vinden is in digitalisering van de overdracht.

De peiling, waaraan meer dan duizend respondenten aan deelnamen, laat zien dat de mate van digitalisering wel sterk varieert. In de ziekenhuizen gaat bij 95 procent van de respondenten zowel het voorschrijven als de toedienregistratie digitaal. In de wijkverpleging wordt iets meer dan de helft van de toedieningen digitaal geregistreerd, zo blijkt uit de resultaten. In de VGZ geeft ruim 81 procent van de respondenten aan dat het voorschrijven digitaal gaat, in tegenstelling tot de toedienregistratie.

Lichtpunt

“Ik werk op twee plekken”, vertelt een respondent van de studie. “In het verpleeghuis werken we digitaal met Medimo. Hier ben ik heel tevreden over. Bij de kleinschalige woonvorm is alles op papier en dit klopt niet altijd. Ik moet er regelmatig achteraan bellen.” Die reactie toont aan dat er ook binnen een bepaalde zorgsector nog grote verschillen bestaan, wat door de studie ook bevestigd wordt. De grootste uitdaging zit in de uitwisseling van medicatiegegevens bij de overdracht van patiënten tussen zorgorganisaties. Van de respondenten geeft bijna een derde aan dat het (heel) vaak gebeurt dat er bij overdracht geen actuele toedienlijst beschikbaar is in de avond-, nacht- en weekenduren. Eén van de grootste knelpunten die de studie blootlegt, is een actueel medicatieoverzicht.

Ondanks de knelpunten die zorgprofessionals in Nederland, gaat het langzaam de goede kant op. Bijna de helft (ruim 48 procent) van de respondenten geeft aan dat in hun werkomgeving de voorschrijver, apotheker en toediener met dezelfde digitale applicatie werkt voor het medicatieproces. “Wij werken al 5 jaar met een digitale medicatieoverdracht en dit gaat steeds beter!” weet een respondent in de studie. “Het is vooral een kwestie van iedereen goed stimuleren om zich aan de voor hen geldende afspraken te houden.” In 35 procent van de gevallen wordt er al digitaal een toedienlijst gedeeld. In het merendeel van de gevallen (69 procent) krijgt een patiënt bij de overdracht naar een andere zorgorganisatie de toedienlijst op papier mee.

PatientSupportR

Wie vanuit België naar het buitenland vertrekt, moet ervoor zorgen dat zijn medisch dossier in orde is. Het geeft niet alleen je medische voorgeschiedenis zorgvuldig weer, het is ook bepalend voor de zorg die je krijgt. Het lijkt dan ook evident dat wie verhuist naar het buitenland, zijn of haar medisch dossier kan meenemen naar een nieuwe huisarts in het buitenland. Dat is nu verleden tijd, of toch als je van België naar Nederland (of vice versa) verhuist. Het Brusselse bedrijf PatientSupportR ontwikkelde een sterk beveiligde smart stick met conversiesoftware die je kan aankopen op de website van het bedrijf. Die software zet het medisch dossier om van het ene bestandsformaat naar het andere, waardoor een medisch dossier uit land A toch bruikbaar wordt in land B. Doordat huisartsen internationale coderingsstandaarden gebruiken, kan zowat alle informatie worden omgezet.

De patiënt haalt zijn dossier op bij de huisarts met de smart stick, zet het bestand vervolgens thuis om naar het formaat van het land van bestemming en bezorgt na zijn verhuis de stick met het geconverteerde bestand aan zijn nieuwe huisarts. Die importeert het daarna simpelweg in zijn praktijksysteem.

Met de verhuisdienst voor digitale medische dossiers wil het bedrijf komaf maken met een anachronisme. Rick de Leeuw, die de lancering van de verhuisdienst modereerde, legde uit hoe het er vandaag aan toegaat als je verhuist naar het buitenland: “Meestal blijft je dossier inderdaad gewoon achter in het land waaruit je vertrekt. In het beste geval geeft je huisarts het met je mee op papier: dan krijg je tientallen pagina’s tekst mee waar je nieuwe huisarts uiteraard geen raad mee weet."