Belgisch rapport over knelpunten bij invoering digitale zorg door huisartsen

Net als in andere Europese landen verloopt de invoering van eHealth in België niet overal soepel. Daarom vroeg de vorige minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid aan het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) om een overzicht te geven van het gebruik van de verschillende eHealth diensten die beschikbaar zijn voor huisartsen. Het KCE publiceerde afgelopen week een rapport met zo'n overzicht, alsmede een analyse van de factoren die het gebruik van digitale zorg door zorg-professionals kunnen faciliteren.

De studie is gebaseerd op interviews met huisartsen, het analyseren van openbare data en het bestuderen van de internationale literatuur. De auteurs benoemen een aantal structurele pijnpunten die grootschaliger gebruik van eHealth nu nog in de weg staan: de interoperabiliteit en de technische ondersteuning van de aangeboden diensten; bewustmaking, opleiding en financiële ondersteuning van de artsen, alsmede het meer betrekken van de artsen bij het ontwerp en de ontwikkeling van de diensten, waarvan zij uiteindelijk de belangrijkste gebruikers zullen zijn.

Gebruiksgemak en interoperabiliteit zijn essentieel, stelt het KCE  Huisartsen verwachten dat digitale zorgdiensten hun werk vereenvoudigen en hen tijd besparen. Ze zullen ook minder vaak gebruik maken van een dienst als deze niet compatibel is of geen verbinding maakt met andere systemen of software. Een extra barrière in België is dat verschillende regio's verschillende systemen gebruiken. Wanneer huisartsen bijvoorbeeld de resultaten van een regionale borst- of darmkanker bevolkingsonderzoek ontvangen, moeten zij deze handmatig opnieuw invoeren in elektronische patiëntendossiers, soms op verschillende locaties. Die interoperabiliteit tussen software en systemen moet worden verbeterd, zeggen de onderzoekers.

Technische ondersteuning en financiële stimulansen

Daarnaast is technische ondersteuning ook van fundamenteel belang, stellen de onderzoekers. Artsen moeten in staat zijn om onmiddellijk en vol vertrouwen technische ondersteuning te krijgen in geval van problemen of vragen. Tot nu toe ervaren huisartsen de communicatie met de IT-ondersteunende diensten als teleurstellend. Ook financiële stimulansen worden door de geïnterviewde huisartsen van groot belang geacht. Daarom beveelt het KCE aan om digitale zorg structureel in te bedden in de huisartsfinanciering. Elke bijkomende nieuwe dienst mag bovendien pas geïntegreerd worden na succesvol testen in de praktijk en een overgangsperiode van vrijwillig gebruik.

Het blijkt ook dat huisartsen nog niet altijd overtuigd zijn van de voordelen van het gebruik van eHealth. Dit komt onder andere doordat ze zich er onvoldoende van bewust zijn. Het is daarom volgens het KCE belangrijk om hen bewust te maken van de verschillende voordelen van deze diensten, niet alleen voor henzelf, maar ook voor de patiënten en de gezondheidszorg als geheel. Huisartsen moeten ook goed op de hoogte zijn van de maatregelen op het gebied van informatiebeveiliging en vertrouwelijkheid, een erkend punt van zorg bij veel huisartsen.

Daarnaast is het noodzakelijk om bij elke uitrol te zorgen voor een adequate training, met werkvormen die zijn aangepast aan de doelgroep (bijv. door aanpassing van de inhoud aan solo- of groepspraktijk). De universiteiten moeten de opleiding in het gebruik van eGezondheidsdiensten in het basiscurriculum van toekomstige artsen versterken en de huisartsenverenigingen moeten actief betrokken worden bij de ontwikkeling van nascholingssessies.

Betrek artsen bij de ontwikkeling van diensten

Naast deze vrij vanzelfsprekende aspecten voor het verbeteren van het gebruik van eGezondheidsdiensten door huisartsen, beveelt het KCE aan om huisartsen meer te betrekken bij de ontwikkeling, het testen en de implementatie van toekomstige nieuwe diensten, naast de overheid en softwareontwikkelaars. Een meer bottom-up benadering, of zelfs een proces van co-creatie met de ontwikkelaars, zou hen in staat stellen hun praktische kennis te delen en het soort diensten te identificeren dat een toegevoegde waarde kan bieden aan de praktijk.

Lees hier het hele rapport.