Meningen verdeeld over corona tracker app: 'appathon' als oplossing?

Het kabinet wil de komende weken een besluit nemen over de inzet van apps om de verspreiding van het coronavirus bij te houden en in te zetten voor contactonderzoek. Het idee is om twee apps te lanceren: één om de GGD te ondersteunen bij contactonderzoek en één om op afstand gezondheidsklachten te monitoren. Het kabinet wil er voor 28 april een besluit over nemen, de Tweede Kamer wil voor die tijd een hoorzitting houden om de werking, privacy en beveiliging van de apps te beoordelen. Dit weekend - 18 en 19 april - wordt er een digitale 'appathon' georganiseerd.

Afgelopen maandag stuurde een groep deskundigen een brief naar de verantwoordelijke ministers van Volksgezondheid, waarin zij aangaven zich zorgen te maken over de veiligheid van de apps. Volgens de ondertekenaars moeten niet alleen experts op het gebied van app-ontwikkeling worden geconsulteerd, maar juist ook op het gebied van recht, sociale wetenschappen, gedragswetenschappen en ethiek. Zij verwijten het kabinet een zeker 'techno-solutionisme': het is zaak om eerst goed inzichtelijk te krijgen welk probleem men exact wil adresseren en of een app überhaupt een oplossing bieden voor dat probleem.

Ook verscheen er in reactie op de oproep van het kabinet een manifest met tien criteria waar de corona apps aan zouden moeten voldoen. Eisen aan apps zijn bijvoorbeeld dat herleiding naar een persoon onmogelijk is, de broncode en het ontwerp van de app beschikbaar zijn, er geen centrale opslag van persoons- of locatiegegevens is, de app gangbare en open standaarden gebruikt, en de app voldoet aan alle geldende wet- en regelgeving, waaronder de AVG. Ook moet de gebruiker de applicatie kunnen verwijderen, waarna alle gegevens worden verwijderd.

660 oplossingen

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) wil dat de corona app er komt. Na een oproep kreeg het ministerie zo'n 750 inzendingen binnen, waarvan er 660 meegenomen zijn in de selectie. "Deze voorstellen worden op dit moment beoordeeld aan de hand van de uitgangspunten van de GGD en het RIVM en de zware eisen die zijn gesteld op het gebied van onder meer privacy en dataveiligheid", aldus VWS.

Hackathon voor apps

Dit weekend organiseert VWS een digitaal evenement, een 'appathon', om de werking van nieuwe corona-apps te kunnen testen en verbeteren. De verwachting is dat uit de 750 inzendingen na selectie zo’n 7 apps overblijven, die tijdens de ‘appathon’ in het weekend van 18 en 19 april verder beoordeeld gaan worden.

Organisaties, experts en belangstellenden kunnen meekijken en adviseren tijdens de appathon, benadrukt VWS. Mede op basis van het expertadvies en het advies van het publiek zal het kabinet volgende week een besluit nemen over het gebruik van apps die moeten helpen bij het traceren van corona-besmettingen en het rapporteren over gezondheidsklachten.

App om contactonderzoek GGD te ondersteunen

Het reguliere onderzoek door de GGD's werkt als volgt: patiënten die positief getest worden op het coronavirus, gaan in quarantaine. De mensen die in de buurt van de besmette persoon zijn geweest, worden door de GGD getraceerd. Dat traceren kan enkele dagen duren. Daarna worden deze mensen gemonitord, om te zien of zij ook klachten krijgen.

Een app kan helpen bij het traceren van corona-besmettingen: een positief geteste patiënt geeft toestemming voor het verzenden van een melding aan andere gebruikers van de app. De app-gebruikers die in de buurt van besmette personen zijn geweest, worden zo automatisch gewaarschuwd. App-gebruikers krijgen via de app instructies om verdere verspreiding te voorkomen, wat in de praktijk neerkomt op thuisisolatie.

De GGD verwacht met de inzet van apps eerder en meer mensen te bereiken. Het reguliere contactonderzoek door de GGD blijft doorgaan, apps kunnen ondersteunend zijn en mogelijk bijdragen aan het terugbrengen van de tijd die nodig is voor het onderzoek, en meer data opleveren.

Broncode openbaar

Ook wordt van de geselecteerde apps de broncode gedeeld met deelnemende deskundigen en belangstellenden. Volgende week moet dan bekend worden of en hoe apps kunnen bijdragen aan het werk van de GGD en veilig en vertrouwd ingezet kunnen worden.

"Iedereen die wil kan komend weekend digitaal meekijken en mee adviseren", aldus minister Hugo de Jonge, die de Tweede Kamer informeert per brief. "De Autoriteit Persoonsgegevens zal de deelnemende inzendingen beoordelen en stuurt deze beoordelingen maandag 20 april naar het ministerie van VWS. Het expertadvies, het publieksoordeel en het oordeel van de AP overwegende, zal – zo is nu de verwachting - het kabinet op 21 april een besluit kunnen nemen over de volgende stappen." Meer informatie en deelnemen kan via deze website.