Dat big tech bedrijven als Amazon, Facebook en Google de gezondheidszorg in het komende decennium als cruciale markt voor de groei van hun consumentenmarkten zien is inmiddels geen nieuw geluid meer. Maar een deze week verschenen analyse van de Amerikaanse marktonderzoeker CB Insights onderbouwt opnieuw de bijzondere uitgangspositie van big tech, zowel in Silicon Valley als in China.
De rol die big tech speelt in de bestrijding van de Corona-crisis maakt zonneklaar duidelijk dat technologie-bedrijven over vitale technologie en data beschikken. Google en Apple maakten met een unieke samenwerking hun Bluetooth technologie beter uitwisselbaar zodat software-ontwikkelaars van tracking-apps direct gebruik kunnen maken van zowel iPhones als Android smartphones. Zwitserland en Oostenrijk horen bij de eerste landen die hun nationale tracking-app willen baseren op de ‘Graple’ oplossing voor contact-onderzoek. Google en Facebook helpen overheids-instanties met geanonimiseerde locatie-data van hun miljarden gebruikers om beter inzicht te krijgen in de verspreiding van Covid-19.
Het zijn voorbeelden van de steeds grotere rol die de grote tech-bedrijven in ons dagelijkse leven en daarmee ook in de gezondheidszorg krijgen. Deze actuele voorbeelden onderstrepen echter een structurele trend die al enkele jaren zichtbaar is, waarbij de techbedrijven hun merken, schijnbaar onuitputtelijke reserves, miljarden gebruikers en technologie inzetten om de zorgconsument een betere gebruikservaring te geven, aldus de onderzoekers.
Facebook, Alibaba, Google, Apple, Amazon en Microsoft hebben ieder op zich specifieke concurrentievoordelen om een deel van de kolossale globale markt voor gezondheidszorg in handen te krijgen. Wat ze gemeenschappelijk hebben zijn enorme aantallen gebruikers, bekendheid bij de consument en de bereidheid miljarden te investeren in technologie en projecten die pas over vele jaren rendement hoeven op te leveren.
De merkwaarde van Apple, Amazon en Google is lang veel groter dan die van traditionele merken als Disney, McDonalds, IBM, Intel of Nike. En door hun grote winstgevendheid hebben ze in reusachtige kas-reserves op hun balans voor overnames en research. In de afgelopen jaren zijn al vele miljarden van die reserves naar investeringen in zorg-gerelateerde toepassingen gegaan. Bijvoorbeeld via Verily, de life sciences dochteronderneming van Google-moeder Alphabet. Die werkt samen met alle grote farma-bedrijven en investeert al jaren enorme bedragen in zorg-specifieke artificial intelligence technologie. Of Amazon, die uit de kleine kas online apotheek PillPack kocht voor een kleine miljard dollar.
Wat het rapport echter interessant maakt is dat het verder gaat dan de bovengenoemde gemeenschappelijke voordelen die big-tech delen. Elk van de grote tech-ondernemingen heeft eigen stukken van een puzzel in handen om zijn rol in de zorgmarkt in de komende jaren te kunnen vergroten.
Facebook: anderhalf miljard actief gebruikers
Facebook, bijvoorbeeld, beschikt in alle werelddelen over meer dan anderhalf miljard gebruikers die dagelijks actief zijn, en gebruikt de data over dat online gedrag om steeds gedetailleerde profielen te kunnen aanleggen van consumenten. Facebook is ook de eigenaar van WhatsApp, en samen met FaceBook Messenger kan die dienst door zijn grote verspreiding een voordeur zijn naar financiële of zorgtoepassingen. Dat zo’n dienst nu wellicht nog op gespannen voet staat met privacy-wetgeving, wil niet zeggen dat dergelijke toepassingen in de komende jaren zijn uitgesloten. Big tech heeft al eerder laten zien dat door handig in te schikken en te lobbyen met toezichthouders er elke keer toch kleine (en soms grote) stappen gezet kunnen worden. Een voorbeeld is de manier waarop Silicon Valley mokkend de Europese GDPR in zijn diensten en producten heeft verwerkt.
Tencent is in China veel groter dan Facebook, en is een mogelijk voorbeeld van de rol die dergelijke diensten kunnen gaan spelen. De AliPay app van concurrent Alibaba werd bijvoorbeeld ingezet voor Corona-bestrijding. De Tencent WeChat app wordt niet alleen gebruikt om online te winkelen, maar wordt in de zorg in China ook al gebruikt om afspraken te maken, om medische gegevens in te zien en om voor zorg te betalen. Gebruikers zijn gewend aan de app, iedereen heeft hem, dus het toevoegen van betaal- en zorgdiensten vergroot de waarde ervan, en zorgt ervoor dat niet elke zorgaanbieder een eigen app moet ontwikkelen.
Amazon: cloudtechnologie, logistiek en distributie
Amazon heeft aan aantal andere concurrentievoordelen die de onderneming in een unieke positie plaatsen. Met zijn AWS clouddienst is Amazon wereldwijd veruit het grootste technologieplatform waarmee organisaties hun eigen IT-diensten naar de cloud kunnen verhuizen. Maar Amazon is samen met Alibaba natuurlijk ook de grootste webwinkel ter wereld, en verkoopt zijn logistiek, distributie en andere diensten ook aan retailers die zelf niet willen of kunnen investeren in zo’n reusachtige globale infrastructuur.
Als iemand medicijnen goedkoper, sneller en gemakkelijker bij consumenten kan krijgen, dan is het Amazon. Ook hier geldt natuurlijk dat het gaat om strak gereguleerde markten. Maar Amazon opereert op een schaal waarbij het zonder te knipperen een grote farmaceut of ziekenhuisketen kan kopen wanneer dat nodig is om een entreebewijs tot die markt te krijgen. Deels is dat al aan het gebeuren: met Amazon Care heeft Amazon de gezondheidszorg voor zijn eigen employees in eigen beheer geregeld, inclusief artsen, videoconsulten en farmacie. CB Insights wijst daarnaast nog op de strategisch rol van Alexa (de slimme luidspreker van Amazon), die net als Whatsapp een consument-vriendelijke toegang kan worden tot zorgtoepassingen, een trend die al volop aan de gang is.
Apple, Google en Microsoft: eigen unieke voordelen
De andere grote tech-ondernemingen beschikken weer over andere strategische posities. Apple is bijvoorbeeld in de ideale positie om gezondheidsdiensten naadloos te integreren in zijn iOS-ecosysteem van iPhones en Apple Watches. Daarmee komen die ineens beschikbaar voor een installed base van meer dan een miljard gebruikers. Apple lijkt de privacy-gevoeligheid van zorgdata veel slimmer aan te pakken dan de andere tech bedrijven - en dat kan ook omdat het verdienmodel van Apple niet is gebaseerd op de verkoop van persoonlijke data. Apple heeft inmiddels al een aantal zorgfuncties toegevoegd aan zijn smartwatch zoals hartritmestoornis-detectie en val-detectie, en heeft in iOS al enkele jaren een persoonlijke medisch dossier app beschikbaar, iets dat we in Nederland een PGO noemen.
Microsoft is met zijn Office365 en Teams software en app veruit de meest gebruikte werkplek-software in de zorg, en heeft met Azure daarnaast een eigen wereldwijde cloud-omgeving die na een voorzichtige start nu een geduchte concurrent van Amazon’s AWS begint te worden. Amazon’s marktmacht helpt hierbij een handje. Nu Amazon zich bijvoorbeeld op supermarkten en farmacie richt, zullen grote ondernemingen in die sector hun IT-omgevingen niet graag naar de AWS-cloud van potentiële concurrent Amazon migreren. Microsoft en Google bieden met hun cloud-platformen dan een alternatief. Google kan daarnaast zijn dominante positie in zoektechnologie in belangrijke segmenten van de zorg inzetten, bijvoorbeeld voor AI en wetenschappelijk onderzoek, triage en consumentenvoorlichting.
Schaalgrootte
De grote tech-ondernemingen hebben ieder op zich al voldoende gebruikers en schaalgrootte, maar geloven daarnaast in samenwerking op strategische gebieden wanneer dat kan leiden tot een grotere marktgroei dan ieder voor zich kan realiseren. In de zorg gebeurde dat bijvoorbeeld vorig jaar, toen Amazon, Google en Microsoft samen hun steun uitspraken voor de FHIR standaard voor medische gegevens-uitwisseling. Apple, Amazon en Google werken ook al samen op het gebied van slimme devices in de thuisomgeving. Dergelijke wereldwijde samenwerkingen zorgen ervoor dat marktgroei in die segmenten niet wordt belemmerd door gebrek aan uitwisselbaarheid, net zoals afspraken als USB, Bluetooth en WiFi dat eerder deden op consumentenmarkten.
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!