De afgelopen jaren zien we een sterke toename van apps gericht op geestelijke gezondheidszorg. Deze apps bieden laagdrempelige, altijd beschikbare en kosteneffectieve (want gratis of een paar euro per maand) therapeutische tools om zelfstandig psychische problemen als angst, depressie of stress op te pakken. Wordt doe-het-zelf GGZ de nieuwe standaard?
Wat vooral opvalt in het nieuwe aanbod is dat de makers niet afkomstig zijn uit de klinische hoek en de bijbehorende trials, onderzoeken en validaties. Psychologen en psychiaters met een traditionele achtergrond zullen hun twijfels hebben over de evidence voor deze lichtgewicht apps. Tegelijk zijn er ook voorstanders, die stellen dat een brede verspreiding van therapeutische principes waarvan de werking bewezen is, veel voordelen kan hebben, vooral wanneer ze aantoonbaar in een behoefte van consumenten voorzien. Naarmate het aanbod groeit, zal de discussie over het klinische bewijs van de werking van deze apps waarschijnlijk alleen nog heviger worden, maar die discussies kende het GGZ vakgebied ook al voordat er apps waren.
Uplift
Er gebeurt veel. Deze week haalde de Amerikaanse app UpLift het nieuws vanwege hun kapitaalinjectie van 1 miljoen dollar. Deze ‘depression app that works’ zoals Uplift zichzelf omschrijft, wil gebruikers helpen om gaan met hun depressie. De app bevat twaalf sessies, begeleid door een chatbot, van ieder vijfenveertig minuten. Gebruikers betalen maandelijks 29,99 dollar voor Uplift Health, of 14.99 als je per kwartaal afneemt.
Een andere populaire app, met 2.9 miljoen gebruikers wereldwijd (aldus de appmakers), is Sanvello, voorheen Pacifica. Sanvello biedt allerlei hulpmiddelen om te ontspannen, een ander perspectief te bieden en om te gaan met stressvolle situaties. In de app kunnen gebruikers dagelijks hun stemming en activiteiten bijhouden om patronen te ontdekken. Sanvello heeft ook community om met lotgenoten contact te hebben en persoonlijke inzichten en ervaringen te delen. De app is gratis, maar voor de volledige inhoud betaal je 3,99 dollar per maand.
Een al wat oudere apps is Moodnote. Deze app werd gemaakt door dezelfde ontwikkelaars als Monument Valley (die populaire puzzelgame gebaseerd op de kunst van Escher). Moodnotes wordt ook aangeboden als hulpmiddel bij het verkennen en mogelijk verbeteren van denkgewoonten. Moodnotes werd ontwikkeld in samenwerking met ThrivePort, een bedrijf geleid door Amerikaanse psychotherapeuten.
Voor de prijs van een kopje koffie
Een nieuwere app, die het wat vormgeving betreft goed begrepen heeft, is Quirk. De app kost 3,99 per maand (It's about the price of a cup of coffee, and keeps us alive and able to eat) en helpt gebruikers om negatieve gedachten om te buigen. De ontwikkeling van de app kwam voort uit een eigen behoefte (mede-oprichter Evan Conrad kampt sinds zijn jeugd met paniekaanvallen) en ruimte in het app-veld (“apps zijn of mooi of wetenschappelijk onderbouwd. Wij zijn het allebei.”)
De therapie waar apps als Quirk, Uplift en Sanvello op gebaseerd zijn, moet aan een aantal eisen voldoen. Namelijk: effectief zijn voor het verbeteren van stemming en het verminderen van stress, werken voor een diverse groep mensen én zonder risico zelfstandig kunnen worden ingezet.
Een vorm van therapie die zich hier goed voor leent, is cognitieve gedragstherapie (CGT). Het is dan ook niet verwonderlijk dat de meeste zelfhulp apps zich op CGT baseren. CGT wordt beschouwd als een van de meest effectieve evidence based behandeling voor depressie, angst en paniek-aanvallen. Deze vorm van therapie, waar de Amerikaanse psychiater Aaron Beck de grondlegger van is, gaat ervan uit dat gedachten gevoelens veroorzaken, en niet andersom. De ‘gekleurde bril’ waardoor mensen dingen zien, bezorgt een bepaald gedragspatroon. Oftewel: destructieve en ongezonde stemmingen worden volgens CGT veroorzaakt door ‘vervormde’ gedachte. Wie leert zijn (negatieve) gedachtes anders te interpreteren, krijgt een objectievere kijk op de eigen gevoelens, waardoor je deze kunt laten verdwijnen en je gedrag kunt veranderen. Kortgezegd is CGT een vorm van therapie om anders tegen gedrag en situaties aan te leren kijken.
Het zo populair als Headspace
“We willen cognitieve gedragstherapie net zo populair en toegankelijk maken als Headspace heeft gedaan met meditatie”, zegt Conrad, mede-oprichter van Quirk. Headspace is de meest populaire meditatie app wereldwijd. Door de hippe en gebruiksvriendelijke app zijn concepten als mindfulness en mediteren vanuit het yoga-retraite in de Albert Heijn belandt en kennen we (bijna) allemaal wel iemand die af en toe zo’n 5 minuten sessie begeleid door Andy doet.
Een app als Quirk gebruiken zonder professionele ondersteuning is volgens Conrad altijd veilig, maar heb je een ernstige aandoening en gebruik je de app in plaats van reguliere therapie of ondersteuning, dan kan dit wel een risico zijn. Maar juist niet alleen patiënten zijn de doelgroep van zijn app. “De meeste mensen zijn gebaat bij cognitieve gedragstherapie, zelfs al hebben ze strikt genomen geen aandoening. Iedereen ervaart weleens spanning op werk of school, problemen binnen je relatie of familie of momenten waarop je somberder bent.”
Pinterest psycholoog
Dat doe-het-zelf GGZ niet alleen weg is gelegd voor apps, blijkt uit een ander interessant nieuwsbericht gisteren. Pinterest gaat gebruikers gratis oefeningen bieden om zelfstandig met hun mentale gezondheid aan te gang te gaan. Pinterest is een sociaal medium met als belangrijkste functie een digitaal prikbord waar gebruikers afbeeldingen van internet of andere Pinterest gebruikers kunnen opslaan en delen. Hoewel het platform vooral geassocieerd wordt met inspiratie voor recepten, feestjes of een nieuw interieur, registreerde Pinterest een groei in zoektermen als stress en spanning. Wie nu op die woorden zoekt, krijgt inspirerende quotes of plaatjes te zien.
Het sociale platform, met driehonderd miljoen gebruikers wereldwijd, wilde meer bieden aan gebruikers die op zoek zijn naar hulp en zocht de samenwerking op met The Stanford Lab for Mental Health Innovation. Samen wordt gezocht naar een passende vorm van therapie en vormgeving. Hieruit rollen twaalf evidence-based oefeningen op basis van, wederom, cognitieve gedragstherapie. Als een gebruiker een bepaald woord in typt, bijvoorbeeld ‘stress’, of ‘spanning’, dan verschijnen de oefeningen. Het programma wordt in eerste instantie in Engeland uitgerold en is gratis voor gebruikers.
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!