Blog: Bloeddruk meten als practical joke

Net voor de Kerst verschenen er in Amerikaanse media opeens opvallend veel nieuwsverhalen over de gevaren van ondeugdelijke medische apps. "Millions of people could be trying to measure their blood pressure with untested, inaccurate and potentially dangerous smartphone apps", meldde persbureau Reuters in een item dat door veel nieuwsmedia werd opgepikt.

Reuters baseerde zich op zijn beurt op een onderzoek dat eerder in december was verschenen in The Journal of the American Society of Hypertension, zeg maar een vakblad over hoge bloeddruk. Dat artikel probeert een analyse te maken van de kwaliteit van apps om hoge bloeddruk te managen.

So far, not so good

Hoe pakten de auteurs dat aan? Ze zochten in iTunes en Google Play met de zoektermen hypertensie en hoge bloeddruk, en selecteerden vervolgens de 107 meest gedownloade apps. In tegenstelling tot wat de paniekerige toon in de verslaggeving suggereert kun je met de meeste apps helemaal geen bloeddruk meten. De apps zijn voor het grootste deel hulpmiddelen om je bloeddrukmetingen bij te houden in een dagboek. Sommige apps bevatten tips voor gezonder leven, of algemene informatie over hoge bloeddruk. So far, so good. Of liever gezegd not so good, want de onderzoekers stelden vast dat slechts 3 procent van de apps is ontwikkeld door zorgorganisaties, universiteiten of andere zorgprofessionals.

Bloeddruk meten met je camera?

Waar de onderzoekers echter pas echt van schrokken was de handvol apps (toevallig alleen voor Android) die claimde je bloeddruk daadwerkelijk te kunnen meten. Je hoeft alleen maar je vinger voor de flitser en de camera van je smartphone te houden. De onderzoekers gaan niet zover dat ze zeggen dat dit complete lariekoek en volksverlakkerij is. Ze zullen ook best weten dat er internationaal allerlei onderzoek loopt om alleen met lichtmeting je bloeddruk te bepalen (bijvoorbeeld dit). Ook de Scanadu Scout gaat bloeddruk meten met licht en zonder band om je arm, maar dat apparaat gaat wél de FDA-goedkeuringsprocedure doorlopen.

Consumenten willen apps die écht meten

Vinger voor de camera houden, presto, bloeddruk

Volgens de onderzoekers missen de apps die met de ingebouwde camera je bloeddruk meten elke klinische validatie, onderbouwing of referentie aan een bestaande standaard. En toch vinden de consumenten dit de meest interessante apps. Ze werden namelijk veel meer gedownload dan de apps die alleen maar een dagboek of advies bieden, en ze kregen ook beter recensies. In het onderzoekersjargon: In regression models the medical device function was highly predictive of greater number of downloads (OR 97.08, p<0.001) and positive consumer reviews (IRR 1204.39). 

Maar ja, diezelfde Amerikaanse consument koopt ook massaal vage ab-trainers en massagemattten via TellSell, en die zijn wetenschappelijk nog veel minder onderbouwd.

Waar blijft de FDA?

Je vraagt je af: als die metingen niet wetenschappelijk aantoonbaar betrouwbaar zijn, waarom valt de FDA dan niet met gillende sirens binnen bij de aanbieders van die apps? Je mag toch helemaal geen ongeteste medische apparatuur aanbieden aan Amerikaanse consumenten?

Dat ligt toch lastig. Op de eerste plaats zullen ze dan waarschijnlijk een Chinese tienerkamer moeten binnenvallen, want de afkomst van veel van die apps is uiterst vaag. Ze zien er in ieder geval eerder uit als een kermisattractie dan als een serieus medisch instrument.

Maar in andere gevallen stelt de leverancier eenvoudigweg dat de app geen medisch hulpmiddel is, maar een amusementsapp. Eén aanbieder lost het creatief op, die zegt dat zijn app een tool is om bij wijze van practical joke de bloeddruk van vrienden op een feestje te meten.

Ik ben benieuwd hoe de Nederlandse Inspectie voor de Gezondheidszorg hier in 2015 mee zal omgaan. Zij moeten erop toezien dat apps die als medisch hulpmiddel worden gebruikt aan allerlei richtlijnen voldoen. Maar wanneer een app-ontwikkelaar in Azerbeidzjan stug volhoudt dat een ECG-app eigenlijk een feest-applicatie is, sta je toch mooi te kijken.