Onderzoek PharmaPartners: weinig bekendheid met eHealth-diensten in Nederland

ICT-leverancier PharmaPartners liet een onderzoeksbureau een representatieve steekproef van de Nederlandse bevolking ondervragen naar hun digitale zorggebruik. Daaruit blijkt dat het aantal Nederlanders dat gebruikmaakt van online diensten van hun zorgverlener laag is: 7% heeft weleens online een afspraak ingepland en 3% heeft wel eens gebruik gemaakt van een econsult. Volgens PharmaPartners heeft meer dan de helft (55%) van de Nederlanders geen idee wat de online mogelijkheden bij zijn of haar huisarts zijn, vertelt Dorinda van Oosten, managing director Huisartsenzorg bij PharmaPartners.

De cijfers uit het onderzoek van PharmaPartners vallen nog iets lager uit dan de resultaten van de landelijke eHealth monitor, het marktonderzoek dat het NIVEL en Nictiz jaarlijks uitvoeren. In de eHealth monitor van 2016 zegt 15% van de zorggebruikers dat de huisarts de mogelijkheid biedt om via internet een afspraak te maken, en 15% van de respondenten zegt een vraag te kunnen stellen via internet aan hun zorgverlener.

Resultaten uit de eHealth monitor 2016 van Nictiz

"eHealth gaat niet alleen over digitale zorg in ziekenhuizen of zorg voor chronisch zieken, maar ook om gemaksdiensten zoals online een afspraak maken bij je huisarts", aldus Dorinda van Oosten, managing director Huisartsenzorg bij PharmaPartners. "Net als in de eHealth monitor van 2016 herkenden wij bij klanten wel behoefte aan digitale diensten, maar weinig bekendheid met het aanbod. Daarop besloten we onderzoeksbureau Multiscope een kort onderzoek te laten doen onder duizend Nederlanders, met een representatieve afspiegeling naar geslacht, leeftijd en regio."

Bezoek aan de huisarts

Die duizend respondenten zijn niet allemaal frequente zorggebruikers, geeft Van Oosten aan: van de totale groep ondervraagden gaf ruim een derde aan 'bijna nooit' of 'nooit' naar de huisarts te gaan. "De overige twee derde komt wel met regelmaat bij de huisarts, een tot vijf keer per jaar of vaker. Vervolgens vroegen we respondenten of zij wel eens gebruik gemaakt hebben van online een vraag stellen (econsult), medicatie bestellen, en of ze bijvoorbeeld open staan voor videoconsult. Van de mensen die (bijna) nooit naar de huisarts gaan weet 59% niet wat de mogelijkheden zijn. Van de mensen die meer dan 5 keer per jaar gaan, weet 47% niet wat de digitale mogelijkheden zijn." Volgens Van Oosten sluiten de bevindingen aan bij marktonderzoeken die het bedrijf zelf uitvoert, waarbij PharmaPartners ziet dat het eHealth-gebruik onder MijnGezondheid.net-gebruikers - het patiëntenportaal van PharmaPartners -  significant hoger ligt.

Meer actieve gebruikers

Er is veel onbekendheid bij zorggebruikers als het om digitale diensten gaat. Van de respondenten in dit onderzoek staat 43% positief tegenover het online inplannen van een afspraak, maar geven zij aan dat dit niet mogelijk is bij hun praktijk of onduidelijk is of dit kan. PharmaPartners wil die onbekendheid wegnemen en het gebruik van eHealth stimuleren bij zowel zorgverleners als patiënten en zorggebruikers, aldus Van Oosten. "Zo hebben we als doel gesteld om het gebruik van het door PharmaPartners ontwikkelde patiëntenportaal MijnGezondheid.net met twintig procent meer actieve gebruikers te laten groeien ieder jaar."

Een van de aanbevelingen uit de eHealth monitor 2016 is: vergroot de bekendheid van digitale diensten in de huisartsenpraktijk, ziekenhuis of apotheek. Veel klanten weten niet dat ze ook digitaal geholpen kunnen worden door bijvoorbeeld een afspraak in te plannen, medicatieoverzicht te bekijken of een vraag te stellen aan een zorgprofessional. "Tegelijkertijd merken we dat de motivatie van zorgverleners om digitaal te gaan werken vaak nog een sterker argument is dan marketing en communicatie inzetten gericht op zorggebruikers. Veel patiënten vertrouwen hun huisarts: als die ze wijst op de online mogelijkheden, nemen ze dat serieus." De samenwerking tussen zorgverleners onderling en tussen zorgverleners en patiënten is cruciaal om eHealth-toepassingen van de grond te krijgen, meent ze.

Voorbeeld van digitale diensten bij een huisartsenpraktijk in Den Bosch

Minder tijd kwijt met administratie

PharmaPartners levert ICT-systemen voor onder andere de huisartsenzorg, inclusief huisartsenposten en farmacie, en bedient met huisartseninformatiesysteem Medicom zo'n veertig procent en met de apothekersinformatiesystemen ruim zestig procent van de Nederlandse markt. Patiëntenportaal MijnGezondheid.net is gekoppeld aan de PharmaPartners-systemen, waardoor patiënten bijvoorbeeld vanuit huis via een beveiligde omgeving hun dossier kunnen inzien, een zorgspecifieke vraag kunnen stellen aan hun zorgverlener of een actueel medicatie-overzicht kunnen inzien. "MijnGezondheid.net heeft inmiddels een miljoen geregistreerde gebruikers, en biedt functies zoals afspraken maken, een eigen dagboek bijhouden, digitaal consult, actueel medicatie-overzicht, labuitslagen delen en medicatie aanvragen. Ook kunnen patiënten inzage krijgen in delen van hun dossier in het huisartsinformatiesysteem, zogeheten episodes", aldus Van Oosten.

Volgens haar is het gebruik van online afspraken maken bij de huisartsenpraktijk enorm toegenomen afgelopen jaar. "Zelfs zoiets simpels als direct online een afspraak maken kan uiteindelijk leiden tot meer tijd voor de doktersassistente, die minder telefoontjes en administratie hoeft af te handelen. Sommige klanten stellen de hele agenda van de praktijk open, anderen zetten alleen bepaalde tijdblokken open. Daarnaast is herhaalmedicatie een belangrijke functie die veel wordt gebruikt, en ook labuitslagen inzien wordt steeds meer gebruikt."

App komt eraan

MijnGezondheid.net is een website: een app kan niet ontbreken in het dienstenaanbod van PharmaPartners, vertelt Van Oosten. Na de zomer staat de lancering van de MedGemak app op de planning. "Zo willen we de toegankelijkheid en adoptie van digitale zorg nog verder vergroten voor de patiënt." Ook biedt een app andere mogelijkheden om veilig in te loggen. In het portaal MijnGezondheid.net moeten gebruikers iedere keer inloggen met hun DigiD en een extra beveiliging, zoals een SMS-code. "Met een app op de smartphone kun je veilige toegang organiseren via de app en met wachtwoord, rekening houdend met hoogste eisen van privacy en wet- en regelgeving."

Ook de MedMij ontwikkelingen volgt ze bij PharmaPartners met veel interesse. "Als je eHealth succesvol wil maken, geloven wij in een open systeem en pre-concurrentiële samenwerking tussen leveranciers. In de toekomst moeten patiënten zelf kunnen kiezen waar ze welke informatie opslaan en mee delen. Daar speelt MedMij goed op in."