eHealth op de werkvloer: digitaal en onafhankelijk advies bij onvervulde kinderwens

In de serie ‘eHealth op de werkvloer’ spreekt SmartHealth met zorgprofessionals die dagelijks te maken hebben met eHealth-toepassingen. Veel van deze technologische innovaties betekenen op papier efficiënter werken, kwaliteitsverbetering of kostenverlaging: maar in de praktijk zijn er vaak genoeg obstakels te overwinnen. Een kwestie van tussen droom en daad? Deze week: Jan Peter de Bruin, gynaecoloog in het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch.

“Stel je hebt een vruchtbaarheidsprobleem. Dan krijg je van allerlei kanten uiteenlopende adviezen te horen. Jij wilt alleen het beste advies voor jullie specifieke situatie. In zo’n geval zou het fantastisch zijn als je toevallig een oom of tante had die gynaecoloog is en je hem of haar om advies kon vragen. Zij hebben immers het beste met jou voor en hebben verder met niemand iets te maken. Dat gevoel willen wij overbrengen.

Wij willen als het ware die oom of tante zijn die jou onafhankelijk het beste advies geeft.” Aan het woord is Jan Peter de Bruin. De Bruin werkt als gynaecoloog in het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Ruim een jaar geleden ontwikkelde hij samen met hoogleraar en gynaecoloog Jan Kremer uit het Radboudumc de website FertilityConsult. FertilityConsult biedt online medisch advies aan mensen met vruchtbaarheidsproblemen.

Objectief advies

“We willen nadrukkelijk advies en behandeling uit elkaar trekken”, verklaart De Bruin. “Het kan altijd zo zijn dat bij zorgverleners op een bepaald moment - bewust of onbewust - andere motieven een rol gaan spelen bij het geven van advies. Ik werk in een ziekenhuis en ik weet ook dat de directie het fijn vindt als mijn stukje van het bedrijf goed draait. Onze schoorsteen rookt door het doen van behandelingen, niet zozeer door het geven van advies. Alleen door die twee dingen uit elkaar te halen kun je iemand met kinderwens geheel objectief helpen.”

Vanuit die gedachtegang startten de twee gynaecologen een pilot met FertilityConsult. De ontwikkeling van de website besteedden zij uit aan het internetbedrijf dat ook de Digitale Poli ontwikkelt, het patiënten portaal dat onder andere in het Jeroen Bosch Ziekenhuis gebruikt wordt. “We hebben gekozen voor een veilig en beproefd concept waarbij we zeker weten dat de privacy van de gebruiker gewaarborgd is”, aldus De Bruin.

"We willen advies en behandeling bij vruchtbaarheidsproblemen bewust uit elkaar houden"

Klein beginnen

Tijdens de pilotfase van FertilityConsult, die loopt van voorjaar tot eind 2016, komen alleen mensen in aanmerking die lid zijn van Freya - de vereniging voor mensen met vruchtbaarheidsproblemen - en in het buitenland wonen of in het buitenland een behandeling overwegen. Voor die doelgroep is in deze beginfase bewust gekozen, vertelt De Bruin. “We willen het voorzichtig aanpakken en niet de indruk wekken dat we onze naaste collega’s in de wielen gaan rijden. Daarnaast moesten we ergens beginnen: dit is een klein, gekaderd groepje mensen om mee te starten. Ten slotte is specifiek deze doelgroep gebaat bij de mogelijkheid om op afstand met een Nederlandse gynaecoloog te spreken.”

De Bruin en Kremer hebben geen behandelrelatie met de mensen die zij via het FertilityConsult adviseren. “Mensen beginnen met het invullen van een uitgebreide vragenlijst. Dat is al een stevige basis voor ons om te weten met wie wij te maken hebben. Daarnaast biedt ons platform de mogelijkheid aan patiënten om gegevens van hun eigen medische dossier te uploaden. Dat helpt ons bij het geven van het beste advies en helpt patiënten om al hun medische documenten betreffende de kinderwens op één plek te hebben.”

Skype

De volgende stap is een videoconsult. De huidige FertilityConsult werkt nog niet met een eigen videodienst. In plaats daarvan wordt er gebruik gemaakt van Skype. “We twijfelden daar eerst wel over: is het wel veilig genoeg? Anderzijds vinden mensen het ook geen probleem om over dergelijke privézaken te bellen en dat is net zo onveilig. Het zit wel in ons toekomstplan om de site uit te breiden met een ingebouwde, beveiligde video-consult optie, maar het leek ons kostentechnisch slimmer om eerst maar gewoon eens te beginnen en te zien of er überhaupt animo is voor ons idee.”

Eind 2016 willen de gynaecologen vijftig mensen met een kinderwens via hun platform geholpen hebben. Dat moet volgens De Bruin wel goed komen, de teller staat nu op zo’n veertig deelnemers. Om aandacht te generen voor het project sprak hij onder andere met patiënten, patiëntenvereniging Freya, een zorgverzekeraar en collega’s in het ziekenhuis.

De online omgeving van FertilityConsult

Virtueel en face-to-face

Volgens De Bruin valt het ‘verbazingwekkend’ mee hoe anders zijn Skype gesprekken zijn ten opzichte van de gesprekken in de spreekkamer. “Ik vind het bijzonder hoe je ver af toch zo dichtbij mensen kunt komen”, aldus de gynaecoloog. “Ik merk dat mensen meer op hun gemak zijn: ze zitten niet in een klinische ruimte, maar op hun eigen plek en er is ruim voldoende tijd voor het gesprek. Ik trek er makkelijk drie kwartier tot een uur voor uit.” De Bruin vindt zijn virtuele gesprekken dan ook erg leuk om te doen. “Ik kan me best voorstellen dat ik op den duur de helft van mijn patiënten digitaal help en de andere helft face-to-face. Het zal er vanaf hangen hoe het verder gaat met ons platform, maar ik vind dit een erg prettige en natuurlijke vorm van zorg verlenen."

Een verdienmodel verzinnen

Na afloop van de pilot gaan de initiatiefnemers alle deelnemers vragen stellen over hun ervaringen met FertilityConsult. “Op die manier willen we het succes van de pilot meten. Aan de hand van die enquêtes zullen we kijken wat men goed vindt en wat beter kan. Dat vormt dan de basis voor de tweede fase van ons project. Tot nu toe zijn de reacties in ieder geval erg positief”, aldus De Bruin.

Een onderdeel van die enquête is de vraag of men ook bereid zou zijn te betalen voor een dergelijke dienst. Deelnemers aan de pilot mogen gratis één video-consult doen en nog vijf vragen stellen via het platform. “Jan (Kremer, red.) en ik doen dit niet om rijk te worden, laat dat duidelijk zijn. We kunnen het nu nog doen in onze vrije uurtjes, maar als FertilityConsult meer van ons normale werk gaat overnemen dan moet je wel een soort verdienmodel verzinnen.”

Binnen de fertiliteitszorg is er een losse diagnose-behandelcombinatie (DBC) voor de onderzoeks- en adviseringsfase. Dat zou volgens De Bruin een opening kunnen geven om hun werkzaamheden voor patiënten onder verzekerde zorg te laten vallen. “Aan de andere kant willen we wel garanderen dat onze objectiviteit gewaarborgd is en we niet als verlengstuk van een zorgverzekeraar fungeren. Als we een overeenkomst sluiten met een zorgverzekeraar, dan moet dat er een zijn waarbij wij volledig de vrije hand houden.”

Professor Jan Kremer, werkzaam als gynaecoloog in het Radboudumc

De boot afhouden

Op de site van FertilityConsult prijken de logo’s van het Radboudumc en het Jeroen Bosch Ziekenhuis. “We hebben er lang over nagedacht of we ons wel of niet op die manier moeten profileren”, vertelt De Bruin. “Als je onafhankelijk wilt zijn moet je in principe niet gelieerd zijn aan een ziekenhuis. Tegelijkertijd is het voor ons wel praktisch om nog wel onder de vlag van onze ziekenhuizen te opereren: het geeft ons een zekere credibility. We zijn niet zomaar twee dokters die een gat in de markt zagen, maar zijn twee ervaren voortplantingsgeneeskundigen die in gerenommeerde ziekenhuizen werken.”

Toch geeft De Bruin aan dat het voor een zekere spanning zorgt. “Wij waren er in het begin bang voor dat een patiënt na afloop van het consult zou zeggen: ik ga niet meer naar het buitenland, ik wil bij jou de behandeling doen. Dat gaat namelijk in tegen ons gevoel dat wij onafhankelijk advies geven. Toen we dit voorlegden aan Freya gaven zij aan dat als een patiënt zelf die keuze maakt, we dat zouden kunnen honoreren. We kunnen hooguit proberen de boot af te houden. Uiteindelijk is het hoofddoel toch de patiënt het beste advies te geven.”

Even wennen

Nu de bekendheid van het FertilityConsult - met name binnen de doelgroep - gestaag stijgt, merkt De Bruin ook dat andere gynaecologen er af en toe mee te maken krijgen. “We kregen onlangs een verbaasd mailtje van een fertiliteitsarts die werd geconfronteerd met een patiënt die van ons advies had gekregen en nu bij hem uit was gekomen. Hij kende ons initiatief nog niet, dus wilde even nagaan wat precies onze bedoelingen waren. Toen dat eenmaal duidelijk was, vond hij het in orde. Hij had haar eenzelfde advies willen geven als wij al hadden gedaan.”

In de wandelpaden hoort De Bruin weleens van andere gynaecologen dat ze interesse zouden hebben om zich aan te sluiten. “Het zou geweldig zijn om op den duur een panel van experts te hebben en zo meer mensen te kunnen helpen. Als we ook patiënten gaan helpen die in Nederland behandeld willen worden, dan is het wel van een nog groter belang om onze werkzaamheden met respect naar onze collega’s uit te voeren. Het is zonde als patiënten op basis van ons advies naar een ziekenhuis gaan en zij daar vervolgens alles opnieuw moeten bespreken en ander advies krijgen. Collega’s zullen zich er comfortabel bij moeten voelen dat wij dat stukje advisering al op ons hebben genomen.”

Alle afleveringen van eHealth op de werkvloer lezen?