Beter dichtbij, is dat wel zo? BeterDichtbij is een app die de vereniging van samenwerkende ziekenhuizen (SAZ) hebben laten ontwikkelen om de directe communicatie tussen patiënten, burgers of inwoners met artsen en verpleegkundigen te verbeteren. Dat lijkt op het eerste gezicht een mooi initiatief. De vraag is echter: waarom doen deze kleine regionale ziekenhuizen dat?
Het zorgsysteem in Nederland is ingericht met een filtersysteem. Eenvoudige vragen worden persoonlijk beantwoord door de huisartsenpraktijk (huisarts, praktijkondersteuner, nurse practitioner of doktersassistente). Daarbij wordt steeds vaker gebruik gemaakt van Thuisarts.nl of de app Moet ik naar de dokter? Hoewel er vast wel iets aan te merken is op de service en bereikbaarheid van de huisartsenpraktijk, is het systeem wel functioneel. De huisarts heeft immers geen of nauwelijks profijt van het geruststellende advies of behandeladvies. De beantwoording van de vraag wordt vergoed met een tarief voor een telefonisch of e-mail consult.
Verrichtingen
Dat ligt anders bij de ziekenhuizen. Die moeten het juist hebben verrichtingen. Waarom zou een ziekenhuis een gratis app ontwikkelen, onderhouden en uitbouwen en zelfs voor inwoners en burgers ter beschikking stellen? Omdat het inzicht geeft in de klantpreferenties. In de behoeftes. Dat levert waardevolle informatie op, om op basis hiervan betaalde producten en diensten te ontwikkelen. Daar moet vervolgens de winst op worden gemaakt.
Ziekenhuizen gaan op zoek naar een diagnose, naar een behandeling
Door de krimpende volumes in de ziekenhuizen, doordat er een verwijzing nodig is van de huisarts of verloskundige, door de substitutie van de chronische zorg, door het eigen risico van €385 als de patiënt naar het ziekenhuis gaat en door de kortere behandelduur hebben vooral deze algemene ziekenhuizen het zwaar te verduren. Men zoekt dus gewoon naar nieuwe markten. Vanuit het perspectief van die ziekenhuizen begrijpelijk. Maar maatschappelijk gezien volstrekt onwenselijk, als je het mij vraagt. Ziekenhuizen gaan immers uit van het “ziek tenzij” principe. Zij zullen dus op zoek gaan naar de diagnose, naar een behandeling. Terwijl huisartsen en verloskundigen juist uitgaan van het “gezond tenzij” principe. Het uitgaan van “ziek tenzij” als daar geen concrete aanleiding voor is, die is vastgesteld door de huisarts of verloskundige, is kostenverhogend, maatschappelijk ongewenst en wat mij betreft onethisch.
Strijd om de zwangere
Dat verloskundigen nadrukkelijk worden genoemd in het persbericht is logisch. Er woedt momenteel een keiharde strijd om de zwangere. Na de invoering van de zorgverzekeringswet (2006) worden gynaecologen en verloskundigen per bevalling betaald. Het aantal bevallingen neemt af en de “markt” wordt kleiner. Deze ziekenhuizen zetten nadrukkelijk in op de zwangere vrouwen, vanwege de integrale bekostiging die in de geboortezorg aan de orde is.
In het persbericht van BeterDichtbij wordt melding gemaakt van concurrentie met academische- en gespecialiseerde ziekenhuizen en nieuwe (digitale) zorgaanbieders. Daarmee wordt de strategische doelstelling van deze marketing app blootgelegd. Het “probleem” huisarts wordt getackeld in twee zinnen. “De band met de huisartsen moet ook geborgd blijven. En als iemand nog geen patiënt is dan verwijzen we terug naar de huisarts”. Dit geeft nadrukkelijk aan dat er vanwege de verwijsfunctie een afhankelijkheidsrelatie is van de huisartsen. Geen verwijzing betekent geen betaling voor het ziekenhuis. Zo is het NU geregeld in het systeem. Maar hoe zullen de BeterDichtbij ziekenhuizen omgaan met de vragen van inwoners, burgers en patiënten? Wat als een gebruiker bijvoorbeeld het antwoord krijgt dat het verstandig is om dit nader te laten onderzoeken door een specialist of ziekenhuis, en dat de patiënt aan de huisarts moet vragen om een verwijskaart?
Strategische samenwerking komt moeizaam van de grond
Toch kunnen de huisartsen en verloskundigen (organisaties) zich ook wel een en ander verwijten. De fragmentatie van deze beroepsgroepen is vele malen groter dan de ziekenhuizen, maar strategische samenwerking van deze professionals komt slechts moeizaam van de grond vanwege het ontbreken van bereidheid om ten behoeve van het collectief ‘enige’ autonomie in te leveren. Bijvoorbeeld door de ICT voor een gehele regio gezamenlijk op te pakken. Daar waar het lukt, duurt het lang. Terwijl de marktwerking doorgaat en de huisarts zich onaantastbaar waant. De verloskundigen zijn te laat wakker geworden, laat dat een les zijn voor de huisartsen.
Interessant is wat de zorgverzekeraars en politiek doen. Neem nu het verkiezingsprogramma van de VVD voor de periode 2017 - 2021. Die partij schrijft dat ze de poortwachterfunctie van de huisarts willen versterken. Zouden ze dan ook iets gaan doen aan dit fenomeen van nieuwe apps en services voor de zorgconsument? Of blijft het dan stil in liberale kringen? Minister Schippers zal verwijzen naar de marktwerking als heilige graal. Ik zou het wel weten: wat mij betreft zijn (een veel kleiner aantal) regionale ziekenhuizen uitermate nuttige voorzieningen als er sprake is van noodzakelijke medisch specialistische zorg. Maar als er al een BeterDichtbij app zou moeten komen, dan toch liever van de huisartsen.
Jan Erik de Wildt, directeur De Eerstelijns
wellicht ook interessant
Beste Jan Erik,
Dank voor je diepgaande interesse in de servicedienst BeterDichtbij. Erg leuk om te lezen en waardevol voor ons om zo snel na onze lancering feedback te krijgen. En zeker als het gaat om het
verbeteren van de service aan patiënten kunnen we elkaar goed helpen.
We zien natuurlijk grote ontwikkelingen in de zorg, die net als veel andere sectoren voor een deel
digitaliseert. Belangrijk om hier als zorgsector zelf actief op in te spelen en deze ontwikkelingen niet alleen over te laten aan nieuwkomers van buiten de zorg. Het gaat daarbij niet om patiënten naar ons toe te trekken die bij de huisartsen horen. We trekken hierbij graag samen met jullie op.
Heel belangrijk daarbij is dat de behoefte van consumenten en patiënten snel verandert. Die geven aan graag op een eenvoudige wijze te communiceren met hun eigen arts (specialist of huisarts), bijvoorbeeld via een app. Ziekenhuis portalen of huisarts websites bieden soms hiervoor al mogelijkheden maar deze zijn niet allemaal even makkelijk in gebruik. De BeterDichtbij dienst is geen vervanging van dit soort systemen, we bieden een extra, laagdrempelige service om zo het gebruik en de service te bevorderen.
De focus ligt daarom ook op de bestaande arts-patiënt relatie. De algemene vragen die aan het ziekenhuis gesteld kunnen worden zijn heel praktisch en gaan bijvoorbeeld over het parkeren, bezoektijden of papieren die je moet meenemen naar het ziekenhuis. Bij de deelnemende vakgroepen kan de specialist BeterDichtbij inzetten om makkelijk met de patiënt contact te houden of eenvoudige uitslagen dan wel extra uitleg via deze makkelijke, mobiele manier over te brengen.
We zijn nu gestart met vier ziekenhuizen, maar dit zullen er snel meer worden. Naast ziekenhuizen zoeken we nadrukkelijk ook de samenwerking met de eerstelijnszorg. Diverse huisartsen in
een aantal deelnemende regio’s hebben al enthousiast gereageerd om ook mee te doen. We kunnen de BeterDichtbij dienst en de service van onze gezamenlijke zorg daarmee samen nog beter maken. We horen ook graag jouw ideeën hierover, binnenkort eens verder praten?
Vriendelijke groeten,
Yvonne Snel, directeur Samenwerkende Algemene Ziekenhuizen (SAZ)
beste Yvonne,
de voorbeelden die ik in het persbericht lees zijn hele anderen die jij hier nu presenteert. Dit zijn service gerichte vraagstukken en die stel je niet aan een arts (parkeren, bezoektijden en papieren). Dus ik blijf bij mijn opinie dat er vooral strategische marketing doelstellingen zijn. Als je die succesvol kan weerleggen ga ik graag met je in gesprek, anders blijf ik het zien als een ongewenste ontwikkeling.
De Beter Dichtbij is een prima initiatief! Betere communicatie met de klant/patiënt. En voor de huisarts is er een grote kans: doktr.nl. Overigens werkt doktr.nl samen met Beter Dichtbij!