Blog: begrijpen accountants wat een huisarts doet?

Ondernemers en hun accountants hebben een relatie die overeenkomsten heeft met die tussen patiënten en zorgverleners. Die kon je vanouds het beste omschrijven als informatie-asymetrie, of eenvoudiger gezegd: afhankelijkheid. Zoals in de zorg patiënt empowerment en patiënt 2.0 begrippen zijn die een zelfstandiger rol van de zorgconsument nastreven, zo is ook de emancipatie van de ondernemer al enige tijd op gang gekomen. De slimme ondernemer doet meer zelf. En de accountant 2.0 of inmiddels misschien wel 3.0 is solidair.

Iedereen kent immers wel voorbeelden van het blinde vertrouwen dat ondernemers in het oordeel van hun accountant stellen. “Volgende maand weet ik of ik een nieuwe bestelauto mag kopen van de boekhouder.” Vreemd eigenlijk, want ben je wel een serieuze ondernemer als je het verschil niet weet tussen wat binnenkomt en wat eruit gaat? (Of goede bestuurder als je niet weet wat een derivaat is?)

Mickey Mouse BV

De verklaring voor die afhankelijkheid is logisch. Sinds de uitvinding van het dubbele boekhouden door Italiaanse monnikken in de 15e eeuw is het op zich simpele systeem zo ingewikkeld geworden, dat je er specialisten voor nodig hebt om het te snappen. De belastingwetgeving van de diverse overheden deed de rest. Voor het invullen van een aangifte Vennootschapsbelasting voor een piepkleine Mickey Mouse BV met twintig bankafschiften moet je eerst naar Nyenrode. De Nederlandse overheid en de EU doen al jaren hun best om die regeldruk te verzachten, maar dat lukt ze voor geen meter.

Geheime handdrukken?

Accountants hebben dus een kennisvoorsprong op hun klanten. Deels doen ze die op door studie, deels door het bewaken van hun specialistische kennis, waarvan het soms lijkt dat die door geheime handdrukken en initiatieriten wordt doorgegeven. De consequentie hiervan is bij iedere leverancier van boekhoudsoftware bekend. Als je de ondernemer wil bereiken, zul je via de boekhouder of accountant moeten.

Want uiteindelijk durven de meest kleine ondernemers het toch niet aan om zonder het wakend oog van de boekhouder de eigen financiën op orde te krijgen. De goede accountants voegen daadwerkelijk waarde toe, maar tot voor kort waren er nog veel boekhouders die voor het opstellen van de wettelijk verplichte jaarlijkse jaarrekening jaar in jaar uit een leuk bedrag toucheerden, omdat de ondernemer domweg geen alternatief had.

De boekhouder sterft uit

Op een recent accountancy congres sprak Fou-Khan Tsang, de grote baas van Alfa Accountants. Hij was bij softwaremaker Exact ooit verantwoordelijk voor de sales naar accountants. Tsang vertelde zijn gehoor dat automatisering het werk van veel accountants aan het uithollen is. Het traditionele beroep van boekhouder bestaat over enige tijd niet meer. Veel kennis van boekhouders over debet, credit en kruisposten is steeds vaker in de cloud beschikbaar als automatische dienst. En dan scheiden zich de mannen van de jongens, want welke boekhouder kan nu echt de adviesrol naast de ondernemer oppakken en niet alleen bonen tellen?

Zijn conclusie: de toekomstige rol van de betere accountant is de huisartsrol: minder gericht op genezen, meer gericht op preventie en begeleiding. Ik ken Fouk (voor intimi) een beetje van vroeger, maar ik vraag me af of hij zich realiseert dat zijn beeld van de huisarts op wishful thinking berust. Ik ken genoeg huisartsen die wilden dat ze meer tijd hadden voor preventie en begeleiding.

Sterker nog: zou hij weten dat het rolmodel van de huisarts dat hij accountants voorhoudt ook steeds meer te maken zal krijgen met disruptie? Want dat de rol van de huisarts onder invloed van zelfmeettechnologie, big data, veranderende diagnostiek en nieuwe commerciële toetreders op de markt in de komende vijf tot tien jaar zal veranderen staat voor velen – ook binnen de eerstelijns zorg – als een paal boven water. Het gras is altijd groener bij de buren, Fouk.

[accordion]
[acc title="Foto credits:"]Dan Brickly via Flickr[/acc]
[/accordion]