Technologische doorbraak of dagdroom? Healbe's GoBe meet automatisch calorieën

Wanneer technologie-startup GoBe zijn claims waarmaakt, kunnen de oprichters een zonnige toekomst tegemoet zien. Ze claimen een probleem te gaan oplossen waaraan onderzoekers al jaren tevergeefs werken: het continu meten van je energieverbruik (de bekende calorieën) door een armband. Daarmee zouden ook diabetes-patienten op het eerste gezicht verlost kunnen worden van het prikken van bloed. SmartHealth vroeg deskundigen om hun mening.

SmartHealth schreef vorige week over de GoBe sportarmband van de Amerikaanse firma Healbe - een ‘100% automatische bodymanager’ zoals de makers beweren. De armband meet met drie sensoren niet alleen beweging en hartslag, maar kan ook automatisch het glucoseniveau in je bloed en verbrande calorieën meten. Ook zijn er geruchten dat Apple met HealthBook een functie ontwikkelt voor glucosewaarden meten via iPhone.

Calorieën meten zonder moeite te doen klinkt bijna te mooi om waar te zijn. Toch claimt Healbe: ‘GoBe is the first and only wearable device that automatically measures the calories you consume and burn, through your skin - by reading the glucose in cells.’ Dat betekent geen foto maken van wat je die ochtend hebt gegeten, niet meer tracken in een voedingsapp of een lijstje op papier bijhouden: met de GoBe armband wordt het mogelijk om glucoseniveau in je weefsel automatisch te meten, en daarmee je enegrieverbruik, claimen de makers.

Healbe GoBe fitness tracker claimt automatisch calorieën bijhouden

Als je wat langer nadenkt over die claim, rijst er een aantal vragen. Hoe realistisch is het dat Healbe, of Apple, met een non-invasief (dus zonder bloed te prikken) apparaat het calorieverbruik kan meten door bloedglucose te meten? Is die non-invasieve meting voor bloedglucosewaarde dan ook een uitkomst voor diabetici – die nu nog bloed moeten prikken voor hun teststrips? En kun je, als je continue je bloedglucosewaarden kunt bijhouden, daarmee ook iets zeggen over je energieverbruik en verbrande calorieën, zoals Healbe claimt?

Fitness gizmo

De aandacht voor GoBe is in ieder geval goed gewekt, want inmiddels is het streefbedrag van $100.000,- ruim binnen gehaald. Sterker nog: Healbe heeft al acht keer dat streefbedrag binnen via het crowdfunding platform Indiegogo. Qua marketing zet Healbe GoBe duidelijk in op een fitness accessoire, en dus geen medisch apparaat. Het bedrijf rept niet over een CE- of FDA certificering of goedkeuring, en laat het woord ‘medisch’ ook nergens vallen op de Indiegogo website. GoBe is een fitness gadget, maar geen nauwkeurig meetinstrument om ingenomen calorieën, koolhydraten of vetten te meten.

Online is de discussie in ieder geval gestart sinds de crowdfunding campagne. Er heerst scepsis onder bloggers, die denken dat het om een ‘scam’ gaat. Maar er zijn ook positieve geluiden. Wat Healbe GoBe misschien wel kan doen, is een indicatie geven van aantal koolhydraten dat je (ongeveer) hebt gegeten, en hoeveel je er met sporten en oefeningen van af hebt gesport, schrijft een blogger. Of neem de reactie van ene Walter H.:

“I can say that it is most definitely not a scam - the technology behind that is quite sound. To those claiming that noninvasive glucometers don't exist: they actually do. What doesn't exist is FDA-approved glucometers, which is to say that no noninvasive glucometer has been able to do as well as an invasive one - and this one can't either, it is less precise. But while it won't work well for diabetes patients, it could work reasonably well for its chosen purpose.”

Glucose-experts in team Apple

Ook aan het Apple front klinken er geluiden dat de nieuwste iPhones en de veelbesproken iWatch een aantal gezondheidsfuncties zal gaan integreren in de software. Een van de veelgenoemde metingen, naast vitale functies zoals hartslag, zou bloedglucosewaarde zijn. Blogs en tijdschriften komen naar

buiten met de new hires bij Apple, van biomedische experts tot specialisten op gebied van sensortechnologie en continue glucose monitoring. Maar ook hier geven ingewijden aan: om van een medische technologie naar een consumentenproduct in een smartphone of zelfs om je pols te gaan – in het geval van een smartwatch – is op dit moment nog een brug te ver. ‘De technologische capaciteiten van de iWatch zullen simpeler zijn dan de geruchten nu doen vermoeden’, vat MobiHealthnews de discussie samen.

9TO5Mac laat zien hoe Healthbook er uit zou gaan zien.

Gezien de status van decennialang onderzoek naar non-invasieve methoden, de uitdaging om de technologie naar een draagbaar formaat te verkleinen en als een goedgekeurde medische uitvinding op de massa-markt te gaan verkopen, is het niet waarschijnlijk dat Apple snel ‘iets’ met bloedglucosewaarden zal gaan doen. Over zeg twee tot vijf jaar, dat is een ander verhaal.

Hoe werkt het?

Jaap Keijer, hoogleraar Fysiologie van Mens en Dier aan de Wageningen Universiteit, houdt zich onder andere bezig met de invloed van voeding op verbranding. Keijer: “Het is onduidelijk wat Healbe GoBe precies doet. Als je goed luistert wordt er gezegd dat er op basis van de input van drie sensoren – impedantie, druk en beweging – via een berekening energieverbruik wordt gemeten. De druk-meter wordt waarschijnlijk gebruikt voor bloeddruk en hartslag, de accelerometer is voor beweging en met impedantie kan een aantal elektrolyten (stoffen) worden gemeten, waaronder waarschijnlijk ook glucose.”

Keijer: “Op basis van de metingen worden berekeningen gedaan die dan iets moeten zeggen over bijvoorbeeld caloriegebruik. Maar een groot probleem bij dit soort metingen is de ijking. Er is ijking nodig om te laten zien dat de berekeningen ook echt kloppen. In het algemeen zijn de resultaten teleurstellend.” Kortom: het is onwaarschijnlijk dat je goed calorie inname en verbruik kan meten, maar de schatting kan beter zijn dan op basis van bijvoorbeeld alleen een bewegingsmeter.

(foto: Francois Peeters flickr.com/photos/9686065@N06/)

Kan die GoBe armband iets zeggen over het aantal verbrande calorieën? Keijer: “De bloedglucosewaarde hangt onder andere af van hoe snel glucose opgenomen wordt door weefsel. Die waardes zijn vaak heel constant, of je nou een grote maaltijd hebt gegeten of niet.” Glucose wordt op verschillende manieren verwerkt in het lichaam. Het kan vanuit het bloed worden verbruikt, of opgenomen in vet- en spierweefsel, of omgezet in vet. Keijer: “Er zijn dus drie manieren waarin bloedsuikerspiegel gereguleerd wordt, maar de bloedglucosewaarde zegt niets over energieproductie. Je kunt dat op die manier niet vaststellen.”

Een geïnteresseerde koper leert weinig over de techniek die de GoBe armband gebruikt. Keijer: “Omdat het in dit geval onduidelijk is hoe de apparatuur nu echt in elkaar zit, is het al helemaal lastig om iets te zeggen over de kwaliteit. Het is wel een zeer interessante ontwikkeling en verschillende sensoren, mits goed gebruikt, geven zeker meer informatie dan bijvoorbeeld alleen een bewegingsmeter.” Keijer geeft ook aan: de apparatuur en methoden om in weefsel te meten – zoals zuurstofwaardes in weefsel – zijn in de afgelopen jaren sterk verbeterd. “Infrarood metingen waren bijvoorbeeld onbetrouwbaar, maar zijn in relatief korte tijd een stuk betrouwbaarder geworden. Apparatuur verkleinen naar een draagbaar compact apparaat, dat is het volgende obstakel, maar dat is niet heel lastig.”

Heilig graal voor diabetici?

Over een ding lijken de critici het eens: mocht Healbe GoBe een manier hebben gevonden om accuraat bloedglucosewaarden te meten, dan lijkt daarmee een langverwachte oplossing gevonden te zijn voor diabetes patiënten. Die hoeven immers niet meer te prikken om hun bloedglucosewaarden te meten, zou je zeggen.

Maar wie in het onderwerp ‘non-invasieve bloedglucose monitoring’ duikt, komt er al snel achter dat er al tientallen jaren een zoektocht bezig is naar alternatieven voor bloed prikken. Een betrouwbare en klinisch bewezen manier om zonder in de huid te prikken of het lichaam binnen te dringen die glucosewaarden te meten, lijkt nog niet te bestaan. John L. Smith, voormalig werknemer bij farmaceut Johnson&Johson en ingewijde in de industrie van glucosemeters, wijdde er zelfs een heel boek aan: The Pursuit of Noninvasive Glucose: “Hunting the Deceitful Turkey”. Smith concludeert na zijn carrière in dit veld: veel bedrijven pretenderen de oplossing gevonden te hebben of een accuraat apparaat op de markt te brengen, maar er bestaat tot op heden nog geen werkend goedgekeurd apparaat wat diabetici veilig kunnen gebruiken.

Apps voor zelfmanagement voor diabetes (Sanofi iBGStar)

Evert van Schothorst, assistent-professor Fysiologie van Mens en Dier aan de Wageningen Universiteit: “De continue-glucose monitor meters die momenteel op de markt zijn en gebruikt worden door met name type I diabeten, werken met een teflon naaldje dat door de huid heen

ingebracht wordt. Die zijn dus invasief. Bovendien is de uitlezing is vertraagd. Dat is ook de reden dat de Amerikaanse keuringsinstantie FDA deze meters niet goedkeurt voor gebruik om een insuline-dosis te bepalen, maar ze zijn wel bruikbaar en informatief voor grote richtingsveranderingen in bloedglucosewaarden.” Van Schothorst geeft aan dat deze meters minstens een paar uur nodig hebben om te ijken en vaak slechts een aantal dagen werken. Van Schothorst: “Kortom, vinger bloedprikken is momenteel nog steeds enige methode voor vaststelling van wat insulinedosis moet worden of zijn.”

Oorclip of contactlens

Farmaceutisch bedrijf Sanofi brengt de BGStar en iBGStar bloedglucosemeters op de markt. Die worden beschouwd als state-of-the-art producten, mede door de bijbehorende app, de iBGStar Diabetes Manager App. Maar is er volgens de farmaceut al zicht op een meting waarbij je geen bloed hoeft te gebruiken?

Zoë Kramer, divisie diabetes van Sanofi: “Er bestaan verschillende methoden om bloedglucosewaarde, bijvoorbeeld via oogdruppels, te meten, maar die leveren geen betrouwbare metingen op. Voor alle meters in Nederland, en ik verwacht wereldwijd, moet je bloed prikken voor een teststrip. Iedereen verwacht dat non-invasieve testen mogelijk gaan worden in de toekomst , maar dagelijkse bloedglucose-metingen gaan nu nog via het prikken in de vinger. Het is vervelend voor diabates-patienten om meerdere keren per dag met een naald in je vinger te prikken”, zegt Kramer

Het grote probleem met de non-invasieve methoden die momenteel bekend zijn, is de onbetrouwbaarheid van de metingen, geeft Kramer aan. “Pas bij geijkte en goedgekeurde meters weet je dat de weergegeven waarden betrouwbaar zijn.”

Google werkt aan een contactlens voor diabetes patiënten

Zeker, er bestaan een aantal innovaties bekend voor diabeten, zegt Eglantine Barents, beleidsadviseur bij Diabetesvereniging Nederland. “Er is bijvoorbeeld een oorclip die verbonden is aan een uitleesvenster. Na één minuut geeft die een berekende glucosewaarde. Het product is afkomstig uit Israël en is al op de markt, alleen

nog niet in Nederland. Of neem het Nijmeegse bedrijf Noviosense, dat is bezig met een product dat glucose bepaalt vanuit traanvocht. Je draagt als het ware een ‘zakje onder het oog’, en kan met een uitleesapparaatje de berekende glucosewaarde bepalen. Ook Google zou met een kunstlens bezig zijn die via traanvocht de waarde zou kunnen berekenen.”

Barents: “Als ik me niet vergis, is Philips met een apparaatje bezig dat via infrarood licht op de huid de bloedglucosewaarde kan berekenen.”

Waarschijnlijk is sportarmband Healbe GoBe niet extreem nauwkeurig in bloedglucosewaarden bepalen, zeggen die bloedglucosewaarden niet direct iets over inname van calorieën en voedingsstoffen, en zal er een vertraging zitten in de meting. Healbe GoBe of Apple’s iWatch zullen geen medische wonderen gaan verrichten, in ieder geval niet in de eerste productversies. Maar misschien gaan technologiebedrijven zoals Apple of start-ups zoals Healbe met hun mHealth oplossingen wel degelijk opschudding veroorzaken in het medische veld.