eHealth op de werkvloer: ademtherapie via je smartphone

In de serie eHealth op de werkvloer spreekt SmartHealth met zorgprofessionals die dagelijks te maken hebben met eHealth toepassingen. Veel van die technologische innovaties betekenen op papier efficiënter werken, kwaliteitsverbetering of kostenverlaging. Maar in de praktijk zijn er vaak genoeg obstakels te overwinnen. Een kwestie van tussen droom en daad? Deze week: Sonja Nijhuis, ademtherapeute, stresscounselor en ontwikkelaar van de In-Balanz App.

“Adem in...21...22...adem uit”, zo klinkt het in de kamer van Sonja Nijhuis. Mensen die met stress, angst, paniek- en of hyperventilatieklachten bij haar komen worden mede door middel van ademtherapie weer tot rust en ontspanning gebracht. Ruim twintig jaar geleden kreeg Nijhuis voor het eerst zelf last van hyperventilatieklachten, waarna ze besloot zichzelf om te scholen van chemicus naar ademtherapeut. Inmiddels behandelt ze patiënten in haar eigen praktijk in Meppel. “Mijn cliënten vonden mijn manier van behandelen zo prettig, dat ze vroegen om een CD met mijn stem erop zodat ze deze thuis ook af en toe aan konden zetten. Toen is het idee ontstaan voor een app.”

Veel mensen zullen het herkennen: voorovergebogen voor je computerscherm zitten, of een vastzittende nek en schouders aan het eind van een werkdag. Ook steeds vaker gehoord: e-mail apneu, het stokken van de ademhaling als je een volle mailbox ziet of krijgt. De filosofie achter ademtherapie is dat

natuurlijke ademhaling je rustig maakt en de concentratie en werklust bevordert. "Als je stress of spanning hebt krijg je vaak last van je nek en schouders. Vaak heeft dat te maken met een slechte of onrustige ademhaling, maar daar sta je alleen niet bij stil.” Erg vreemd is dat volgens Nijhuis niet, want ook in medische opleidingen wordt er weinig aandacht aan ademhaling geschonken. “In de Oosterse cultuur is bezig zijn met ademhalen heel normaal: mensen mediteren daar en doen mantra’s om hun ademhaling in balans te krijgen. In Nederland doen we dat niet, dat vinden we gek. We associëren dat soort dingen met geitenwollensokken.”

In-Balanz app

De In-BalanzApp is als het ware een adem-coach in een smartphone. De iOs versie is net een jaar uit, de Android versie werd in maart dit jaar uitgebracht en er is ook een Engelse versie gelanceerd. Er zijn twee versies van de app. De gratis versie biedt onder andere een paniek-knop die erop gericht is om je te kalmeren tijdens een angst, paniek of een hyperventilatie aanval. Druk je op de knop, dan zorgt een stem ervoor dat je door gecontroleerde ademhaling weer tot rust komt. Daarnaast kan er via de app een uitgebreidere ademtherapie aangeschaft worden. De zeven opeenvolgende oefeningen zorgen dat mensen weer met een natuurlijke ademhaling (vanuit de buik/flanken) kunnen ademen in ongeveer 3 maanden. Die uitbreiding kost €5,49. “Daar kunnen geen twee kopjes koffie tegenop”, lacht Nijhuis.

Afgelopen jaar werd In-BalanzApp genomineerd voor de Health App Award 2013, een initiatief van Artsennet en MedicalPHIT. “Zaten we daar met zijn tweeën, als enige particuliere therapeuten met een app. De rest had allemaal een academisch centrum, ziekenhuis of andere instelling achter zich. Het was voor ons echt grandioos dat we genomineerd werden. Het was een flinke investering, maar het is de moeite waard.” De flinke investering komt doordat Nijhuis de app volledig uit eigen zak betaald heeft. Ze geloofde zo in het idee van een adem therapie app, dat ze de gok wel wilde wagen. De Health App Award nominatie zorgde in ieder geval voor een duw in de goede richting. “We zien dat we de laatste maanden elke week flink groeien. In totaal is de app nu 6000 keer gedownload, waarbij ruim 60% ook voor de betaalde module gaat.”

Nijhuis is er van overtuigd dat ademhaling één van de meest belangrijke manieren voor het lichaam en geest is om de balans te regelen tussen ontspannen en inspanning. "Die balans is belangrijk voor ons mensen om gezond te blijven en voldoende te herstellen na inspanning. Het is dus niet alleen voor mensen met hyperventilatie of angststoornissen cruciaal, maar voor iedereen die gezond wil worden of blijven is goede ademhaling belangrijk."

Weinig ruimte voor ademhaling

Toch is ademhaling niet iets wat in het medisch curriculum is opgenomen, ondanks aanwijzingen dat een ontregelde ademhaling symptomen en klachten kan veroorzaken. De jury van de Health App Award - bestaande uit medisch professionals - was positief over hoe de app zowel huisarts als

specialisten kan ondersteunen. “Er zijn genoeg mensen die naar de huisarts of specialist blijven gaan met vage klachten, de zogenaamde somatisch onbegrepen lichamelijke klachten (SOLK). Ernstige oorzaken zijn uitgesloten - het is geen tumor, je hebt niks aan je longen of je hart- en toch ervaren deze patiënten hinderlijke klachten. In de praktijk blijkt dat een deel van deze patiënten klachten heeft als gevolg van ontregelde ademhaling", zegt Nijhuis.

Of de app nu ook al in een medische setting gebruikt wordt is Nijhuis onbekend. "Dit kunnen we op dit moment nog niet achterhalen Om die data te verzamelen is er ontsluiting nodig aan de achterkant van de applicatie. We werken daarvoor onder andere samen met de Universiteit van Twente, zij gaan onderzoek doen met de applicatie."

Symptomen als gevolg van een ontregelde ademhaling

Als de app daadwerkelijk bezoeken aan het ziekenhuis kan verminderen en bepaalde klachten kan voorkomen, dan klinkt In-BalanzApp als iets waar zorgverzekeraars om staan te springen. “Daar zijn we inderdaad wel mee bezig. Ik houd me niet alleen bezig met het bevorderen van het gebruik van de app, maar ook met de ontwikkeling ervan voor de toekomst en met wetenschappelijk onderzoek in samenwerking met ziekenhuizen en universiteiten. Er is een investering nodig om de op dit moment noodzakelijke dingen te doen, waaronder het regelen van de overeenkomsten rondom het gebruik van de app door zorgverzekeraars. De gesprekken die ik gehad heb waren wisselend. Wij horen van onze klanten dat ze, voordat ze bij ons in behandeling kwamen voor ademtherapie, meerdere malen met loeiende sirene per ambulance naar het ziekenhuis gebracht zijn en allerlei dure onderzoeken kregen waarbij nooit iets gevonden werd. Sommige verzekeraars vinden het lastig om die gezondheidswinst in te zien, en dan lijk je snel uitgepraat." Meer app-bouwers hebben daar moeite mee: hoe jouw applicatie kan leiden tot potentiële vermindering van de zorgdruk en verlaging van de kosten is niet 1-2-3 uit te rekenen.

"Het is ook nog maar net wie je als zorginkoper tegenover je hebt; de ene begrijpt het wel en heeft zich ingelezen, de andere is conservatiever en ziet nog helemaal niks in zo’n app. Dan denk ik: je zou eens moeten praten met patiënten die ineens weer de straat op durven of gewoon met hun gezin op vakantie naar Spanje - iets wat ze zonder de InBalanzApp niet durfden en deden."

Op welke manier afspraken met zorgverzekeraars gemaakt gaan worden is nu dus nog afwachten. Ondertussen zoekt Nijhuis door naar een investeerder voor de In-BalanzApp. “Ik wil graag de achterkant van de app ontsloten hebben, dus daar heb ik nu een geldschieter voor nodig. Daarvoor werk ik een businessplan uit; ik kan nu aan eventuele investeerders laten zien welke potentiële kandidaten er zijn. Ik heb alleen geld nodig om de applicatie op de server uit te breiden, zodat ik data kan gaan verzamelen. Hoe vaak gebruikt iemand de app, wat kan er daardoor voorkomen worden, dat soort zaken zijn extreem relevant.”

Therapie via de telefoon

Momenteel kunnen mensen die met de app werken contact leggen met Nijhuis en haar collega voor een extra stukje counseling. “Dat doen we eigenlijk verkeerd, want we bieden die hulp nu gewoon gratis aan. Maar je moet het zo zien; door zulke gesprekken leren wij ook van alles over de app, dingen die we anders misschien over het hoofd hadden gezien. Er staat bijvoorbeeld ‘oefening dag 1 tot en met 7’, waardoor mensen dachten dat ze 7 oefeningen op één dag moesten doen in plaats van één oefening zeven dagen achter elkaar. Dat hebben we nu dus kunnen aanpassen. De tijd die we kwijt zijn aan zulk klantcontact zie ik dus voorlopig maar als een investering.”

Op den duur zou Nijhuis graag zien dat het bijbehorende consult automatisch verloopt en ook vergoed wordt. Het gaat er volgens Nijhuis eerst om dat mensen bewust worden van een eventuele ontregelde ademhaling en de gevolgen daarvan. Vervolgens moet de app ingezet kunnen om die problemen te verhelpen. “De volgende stap is ons innovatie plan: hoe moet de app er verder uit zien, wat kunnen we er nog meer doen? We zijn nu begonnen met Engels, maar ik wil graag dat de app wereldwijd bruikbaar en bereikbaar wordt. Er zit nog een heel plan in mijn hoofd voor de In-BalanzApp.”

Alle afleveringen lezen van eHealth op de werkvloer? Klik dan op deze overzichtpagina