Blog: Tekenbeten en pret-echo's

Gisteren ontdekte ik een rode vlek in mijn knieholte. Met een beginnende kring eromheen. Tekenbeet waarschijnlijk, kan wijzen op de ziekte van Lyme. Ik kan de plek niet goed zien en maak een foto met mijn smartphone. Als ik die foto vergelijk met Google’s foto's - ongeveer 40.200.000 resultaten (0,22 seconden) - is het wel duidelijk: hier moet ingegrepen worden. Maar hoe?

Op lymenet.nl lees ik: “Let op! Als er na een tekenbeet een erythema migrans (meestal ringvormig, zich uitbreidende, rode uitslag) ontstaat, dan is dat bewijs voor een infectie; daarom moet men dan gelijk een antibioticumbehandeling krijgen”. Er moet dus ook geen tijd worden verspild aan bloedonderzoeken. “Hoe langer men wacht met behandelen, hoe moeilijker het is om te genezen.” Klinkt scary. Maar ik ken lymenet niet en kan niet snel genoeg zien wie er achter deze informatie zit. Dus ga ik op zoek naar 'n second opinion bij een overduidelijke autoriteit. Het 'Centraal Begeleidings Orgaan voor de intercollegiale toetsing',

het referentie- en kennisinstituut voor gezondheidszorg,  heeft afgelopen juli een nieuwe richtlijn voor de behandeling van Lyme gepubliceerd. Dat ging overigens niet zonder slag of stoot, vooral omdat de patiëntenvereniging mordicus tegen de richtlijn is. De richtlijn van het Nederlands Huisartsen Genootschap geeft als behandeladvies binnen de eerste 24 uur: “Na een tekenbeet kan de huisarts in overleg met de patiënt kiezen voor watchful waiting of preventief een eenmalige dosis antibiotica voorschrijven.” Nu beslissen tussen twee opties, dus. Maar dan wel samen met de huisarts.

Ik kan mijn huisarts bellen voor een afspraak, maar dat is onhandig omdat ik uithuizig ben en de komende paar dagen onderweg blijf. Liefst zou ik haar mijn foto opsturen ter inspectie en later - met een door haar gemaild recept - bij een lokale apotheek een antibioticakuurtje ophalen. Hoe simpel dit plan ook klinkt en hoe beschikbaar alle componenten en diensten ook zijn, de vraag is: ga ik dit voor elkaar krijgen?

Waarom het wel zou kunnen:
Ik heb een prima foto van mijn knieholte die in detail de toestand daar laat zien. Mijn huisarts vindt het niet al te moeilijk om alleen op die foto af te gaan. We hoeven alleen te beslissen of we watchful gaan waiten of dat ik toch aan de doxycycline moet. De dokter en de apotheker hebben email en telefonisch kan ik eventuele diagnostische vragen beantwoorden over in welk bos ik wanneer was. Mijn huisarts kent mij en kan mij identificeren, dus medisch en financieel kan een verantwoord consult plaatshebben.

Waarom het zou moeten kunnen:
De toestand is redelijk urgent en ik zie niet in waarom ik een halve dag moet rijden of een andere arts moet zoeken, met alle papierwerk van dien, als het consult ook op afstand kan. Ik wil best een paar uur wachten op het recept als mijn huisarts nu bezig is, dan kan ik intussen uitzoeken waar de dichtstbijzijnde apotheek is. Tijd- en kosten-technisch is deze route veel voordeliger.

Waarom het niet kan:
Een aantal actuele en,  jammer genoeg, non-functionele (niets met diagnose of behandeling van Lyme te maken hebbende) obstakels staan behoorlijk in de weg. Persoonsgebonden medische of diagnostische informatie, of recepten, versturen over onbeveiligde communicatiekanalen is een no-go. Iemand kan mijn foto vervangen door een foto waarop een onaangetaste knieholte te zien is. Identificatie van de arts-patiënt relatie binnen mHealth oplossingen (want dat is mijn plan natuurlijk) kan niet op ad hoc basis. Nummer- of stemherkenning (mijn huisarts kent mij) is niet genoeg; er moet minimaal een BSN aan te pas komen. Er zijn onvoldoende voorzieningen die misbruik (hacken) van het eConsult uitsluiten: iemand kan zich voordoen als mij en met een gegooglede foto een tekenbeet veinzen om gratis doxycycline te bemachtigen.

Het is opvallend dat bijna alle controverse rond eHealth oplossingen niet over medische zaken gaat maar over deze non-functionele kwesties. Denk bijvoorbeeld aan de jarenlange discussies rond beveiliging van mens en machine binnen het EPD c.q. LSP.

Wat ik wil - een foto opsturen voor een eenvoudige diagnose - kan ook niet omdat de financiële structuren en business modellen nog niet ingericht zijn voor een dergelijk consult en omdat de medisch-professionele cultuur er nog niet klaar voor is. PwC heeft over deze constateringen hele rapporten geschreven. Hun conclusie is in het kort dat patiënten consumenten worden die naast medische zorg ook bereikbaarheid en gemak verwachten. En dat

drijft de ontwikkeling van eHealth aan. Precies waar het mij om gaat. Want nu moet de patiënt aan de kant wachten. Figuurlijk omdat hij noch het beleid mee bepaalt, noch eigenaar is van zijn eigen medische informatie. Letterlijk omdat het business model buiten hem om werkt en hij voor de geboden service in de wachtkamer dient plaats te nemen. Op dit moment heb ik als consument alternatieven die ik als patiënt niet heb. Wil ik mezelf op Lyme testen dan kost me dat € 19,95. En aan doxycycline kom ik ook wel.

Hoe stug en onbeweegbaar de gevestigde medische orde is, bleek toen ik onlangs een ontwikkelaar van mobiele apps, iemand die met een twaalf-koppig team apps voor o.a. banken maakt, vroeg naar recente mHealth apps van hun hand. Zijn antwoord was op zijn minst onverwacht: ”Daar zijn we twee jaar geleden mee gestopt. We hebben er een aantal ontworpen. Geweldige ideeën, technisch allemaal uitvoerbaar en qua beveiliging en koppeling met bestaande systemen zien we geen enkel probleem. Alleen, we lopen keer op keer vast als een van de deelnemende partijen er achter komt dat met de nieuwe app de processen of verrekenmodellen zodanig dienen te veranderen dat er geld bespaard wordt en ze soms zelfs banen kunnen schrappen. Dan verdwijnt het plan snel in de kast. Innovatie mag niet ten koste gaan van de status quo.”

Daar waar nog geen status quo bestaat speelt ook vaak de wet van de remmende voorsprong niet. In Afrika en het Midden Oosten zitten eHealth ontwikkelingen in een stroomversnelling. Het probleem dat de volwassen mHealth oplossing Mobile Baby aanpakt in Zanzibar overstijgt mijn tekenbeet vele malen. De kern van Mobile Baby is een product van het oorspronkelijk Zweedse Trice Imaging en het project er omheen is door o.a. telecom provider Etisalat de afgelopen jaren in landen als de Arabische Emiraten, Saoedi Arabië en Nigeria in hoog tempo uitgerold. Het werkt zo:

Zwangere vrouwen en hun baby's in afgelegen streken van die landen lopen groot risico tijdens de laatste zwangerschapsperiode en de bevalling. Vroedvrouwen zijn door projectpartners (Qualcomm) voorzien van een mobiele telefoon en een mobiel ultrasound echo-apparaat dat de echo’s via de telefoon kan versturen naar een medisch specialist. Als een echo wijst op complicaties of er om andere redenen medische hulp nodig is kan de vroedvrouw telefonisch overleggen met de specialist. Is opname nodig dan kan ze telefonisch vervoer regelen om moeder en kind naar een ziekenhuis of kliniek te brengen.

Foto: gsma.com

De echte eye-opener voor mij is de eenvoud waarmee het model schaalbaar en zelfvoorzienend is: de apparatuur wordt geleased aan de organiserende partij, overheid of NGO. De vroedvrouwen krijgen een training, betaald door de organiserende partij. Voor de echo’s en andere service worden de vroedvrouwen betaald door de zwangere vrouwen of hun familie. De lokale vervoerders krijgen ofwel door de organiserende partij of door de vrouwen zelf betaald. De provider verdient aan het telefoon- en dataverkeer. Alle transacties verlopen bovendien op de eenvoudigst mogelijke manier: geen verzekeringen, bankrekeningen of pinpassen maar de mobiele betaalservice van Etisalat. Iedereen betaalt met een druk op de knop van de telefoon van de vroedvrouw. Je telefoontegoed is je bankrekening. Dat de zwangere vrouwen door Etisalat subtiel uitgenodigd worden ook een pret-echo naar vrienden en familie te sturen maakt het voor mij nog sympathieker, want socialer. Een paar MMS’jes, daar liggen die vrouwen inderdaad vast niet wakker van.

Ik kan mijn tekenbeet-foto niet zomaar opsturen en wij krijgen geen pret-echo's meer. Werkt ons systeem dan zoveel slechter en minder leuk dan dat van de Arabieren en Nigerianen? Nee, maar we hebben het ons wel ontzettend moeilijk gemaakt. En voor de gevolgen daarvan heb ik nu geen tijd, die status quo kan me wat. Na even zoeken heb ik het: ik stuur mijn tekenbeet-foto naar een specialist in HealthTap. Die mailt binnen een uurtje terug. Hij meldt dat de Europese variant van de infectie prima met een kuurtje te bedwingen is. Siri! Zoek doxycycline online. Bingo, ongeveer 27.200.000 resultaten (0,22 seconden).

[accordion]

[acc title="Copyright foto"]http://www.flickr.com/photos/adamcohn/[/acc]

[/accordion]