Voor ieder zorgbehoevend kind een geschikte oppas

Deze zomer besteedt SmartHealth in een speciale reeks aandacht aan Nederlandse en Belgische medische start-ups. Welke innovatieve concepten helpen de gezondheidszorg de komende jaren verder? Deze week staat het Nederlandse Zorgoppas centraal.

Nederland telt ongeveer 200.000 zorgbehoevende kinderen. Ze hebben bijvoorbeeld autisme, een gedragsprobleem, een chronische ziekte of een verstandelijke handicap. De aandacht en zorg die uitgaat naar een zorgbehoevend kind heeft een impact op het hele gezin. Stress en burn-outs bij ouders zijn geen uitzonderingen meer. SmartHealth spreekt met oprichter en CEO Harm van Ballegooy van de Nederlandse start-up Zorgoppas uit 's-Hertogenbosch. Ouders van zorgbehoevende kinderen worden door de start-up gekoppeld aan gespecialiseerde oppaskandidaten.

Stel je voor, je wilt afspreken met een bevriende ondernemer. Maar die vindt maar geen geschikt moment om te meeten, omdat hij tevergeefs zoekt naar een geschikte zorgoppas voor zijn autistische zoontje. ‟Dat is toch niet zo moeilijk? Even googelen en opgelost.” Dat was het eerste dat Harm van Ballegooy dacht toen hij wilde afspreken. Maar zo gemakkelijk was het niet. Niemand bleek dit in Nederland goed te regelen, terwijl het een breed maatschappelijk probleem is. ‟Dan ga ik maar is een poging wagen”, dacht Van Ballegooy.

Netwerken en pitchen

Tijdens een start-up weekend in 2015 (Broedweekend) pitchte hij zijn idee. In de jury van dit ondernemersevent zat een innovatiemanager van een zorginstelling. Die belde twee weken later met Van Ballegooy. Hij gaf aan dat ze ook dit probleem hadden en ze mensen vaak niet konden helpen. Voor hem was het wel wat waard om te stoppen met ‘nee’ verkopen en door te verwijzen naar een online platform. De eerste stap was het rondsturen van brieven naar de cliënten van de zorginstelling. Daarin stond dat als ze zich herkenden in het probleem, ze zich konden aanmelden op de nieuw gelanceerde website van Zorgoppas. Met de eerste groep mensen werd een fysieke bijeenkomst georganiseerd om oppassen te matchen aan gezinnen.

‟Ondertussen was ik al in gesprek met de gemeente 's-Hertogenbosch, want zij hebben ook baat bij een oplossing en kunnen helpen bij het bekostigen van dit sociale initiatief. Ze zijn sinds 2015 verantwoordelijk voor mantelzorg ondersteuning in hun gemeente. Ze hebben dus belang bij partijen die dit lokaal initiëren. Ik heb ze gevraagd in hoeverre ze het belangrijk vonden dat ouders als mantelzorgers niet wegvallen door mentale gezondheidsklachten. Ik heb toen voorgesteld om een avond te organiseren, waarbij de gemeente subsidie zou toekennen als ik die avond minstens dertig mensen zou werven, waarvan drie matches tussen ouders en een geschikte zorgoppas.”

De gemeente ging akkoord en de georganiseerde avond bleek een succes. Veertig geïnteresseerden kwamen langs, inclusief zeven matches. In ruil kreeg Zorgoppas een aanjaagpremie (innovatiesubsidie) van de gemeente. Daarmee kon de start-up een haalbaarheidsstudie uitvoeren.

Anton Jurgens Fonds

"Het leveren van een resultaatgerichte bijdrage aan primaire levensbehoeften, zelfredzaamheid, zelfontplooiing en zingeving van kwetsbare groepen binnen de samenleving." Dat is de missie van het Anton Jurgens Fonds (AJF) in Nijmegen. De stichting reikt jaarlijks de IGNITE Award uit aan startende sociale ondernemers met een maatschappelijke onderneming, die kwetsbare groepen in de samenleving ondersteunt. Er wordt onder meer gekeken naar het businessplan en de haalbaarheid van een concept. Dankzij een overtuigende pitch won Zorgoppas de IGNITE AWARD in 2016.

Het prijzengeld van 100.000 euro was meer dan welkom om te groeien als start-up. Voor Van Ballegooy was de subsidie vanuit de gemeente en het prijzengeld van het AJF zelfs een voorwaarde om daadwerkelijk te starten. ‟Het heeft ons een jaar of drie gekost om break-even te draaien. We hadden heel veel kosten in het begin en weinig tot geen betalende klanten. Het is niet zo dat we een kant en klaar product hebben dat direct in de schrappen ligt. Het is een dienstverlening op basis van een voorbereidingstraject. Als er geen startkapitaal was geweest, dan was ik er niet aan begonnen.”

Collega’s met praktijkervaring

Voor ouders geldt een zorgoppas als een bevrijding. De intensieve zorg eist dikwijls zijn tol. De focus ligt op het kind, waardoor er geen tijd is voor de ouders zelf. Bijvoorbeeld om geconcentreerd thuis te werken of om een avondje uit te gaan. Inmiddels staat er een goed functionerende website, waar ouders en zorgoppassen bij elkaar komen. De start van de ouder begint online. Ze vinden de website en laten hun gegevens achter. Vervolgens wordt het proces telefonisch voortgezet met een intake. De start-up heeft een grote online database met ervaren oppas kandidaten. Logischerwijs wisselt het aantal gescreende oppas kandidaten continu, afhankelijk van de beschikbaarheid.

Het Zorgoppas team bestaat uit zes vrouwen, waarvan sommigen met werkervaring in de zorg. Drie zijn zelf moeder van een zorgbehoevend kind. Het voordeel is dat ze goed kunnen inschatten welke zorgoppas past bij het kind van de ingeschreven ouders. Op basis van de zorgbehoefte van het kind en de wensen van het gezin selecteert Zorgoppas een geschikte oppaskandidaat. Daarna volgt een kennismakingsgesprek tussen de ouders en de oppas. Het proces van aanmelding tot het hebben van een geschikte oppas duurt tussen de twee en acht weken.

De ouders betalen per maand 8 euro abonnementskosten en 7,50 euro per uur voor het oppassen. Dit uurtarief gaat volledig naar de oppas en wordt door de start-up aangevuld naar 11 euro per uur. ‟Dankzij een gemeentelijke bijdrage kan Zorgoppas een tarief bieden dat voor veel ouders betaalbaar is”, aldus Van Ballegooy.

Hetty Oomens, werkzaam bij de gemeente 's-Hertogenbosch laat weten dat Zorgoppas op het juiste moment langs kwam. ‟We kregen zelf vragen van ouders met een zorgintensief kind. We hebben als gemeente de taak om mantelzorgers te ontlasten. Zorgoppas klopte op dat moment aan en deed het aanbod, wat voldeed aan de vraag van de ouders.” Voor Van Ballegooy en zijn collega’s geeft het veel voldoening om ouders en kinderen te ondersteunen in de gezinssituatie. Het is regelmatig voorgekomen dat ouders ten einde raad contact zochten met Zorgoppas. ‟Als je dat binnen een paar dagen kan oplossen dan is dat echt top.”

Het team van Zorgoppas

Benaderen gemeenten en bedrijven

Van Ballegooy geeft aan er veel groeipotentie is. ‟Er zijn zo’n 200.000 zorgbehoevende kinderen. Het grootste gedeelte wordt gelukkig door de omgeving goed opgevangen. Toch is onze inschatting dat 10 procent behoefte heeft aan Zorgoppas. Dat zijn 20.000 potentiële abonnees.” Van Ballegooy houdt zich bezig met het benaderen van geïnteresseerde gemeenten en bedrijven. De start-up is inmiddels in een aantal gemeenten actief, waaronder Amsterdam.

De bedoeling is dat er een landelijke dekking komt, maar dit blijkt geen gemakkelijk proces. ‟Eerst is het zoeken naar de juiste beleidsambtenaar van de gemeente die verantwoordelijk is voor mantelzorg ondersteuning. Voordat ik degene vind die zegt ‘ik ben daar verantwoordelijk voor’, zijn we even verder. Bovendien willen we van een gemeente het vertrouwen hebben. Zodra een gemeente zich gaat bemoeien met ons werkproces, dan haken we af.”

Naast gemeenten worden dus ook bedrijven benaderd. De dienstverlening van Zorgoppas geldt als goede arbeidsvoorwaarde voor werknemers. Werkgevers zijn gebaat bij gezond personeel. Als een zorgoppas de stressvolle zorg over het kind overneemt, dan wordt voorkomen dat de ouder zelf ten onder gaat aan mentale klachten. De start-up maakt inmiddels deel uit van de arbeidsvoorwaarden van de Achmea werknemers. Die kunnen een oppas regelen terwijl ze zelf aan het werk zijn.

Durfkapitaal en groei

Dan rest nog de vraag in hoeverre investeerders de weg hebben gevonden naar deze veelbelovende start-up. In de Verenigde Staten komt de ene na de andere start-up terecht in investeringsrondes, om zo durfkapitaal op te halen. ‟We hebben gesprekken gehad met investeringsfondsen, maar de rendementseisen van investeerders moeten passen bij je bedrijf. Vaak wordt er voor drie tot vijf jaar geïnvesteerd en wil een investeerder het geld met een factor x terugzien. Ze weten dat een groot deel van hun durfkapitaal wegvalt, omdat veel start-ups omvallen. Er is dus veel druk op het rendement. Dat past niet bij onze sociale missie”, aldus Van Ballegooy.

Zorgoppas blijft innoveren. Binnenkort gaat de start-up met een nieuw online systeem werken. Het wordt een platform dat niet alleen voor de ouders en de zorgoppas is bedoeld, maar ook voor andere essentiële doelgroepen, namelijk de gemeenten en de bedrijven. Het is niet uitgesloten dat Zorgoppas een exportproduct wordt. ‟Ik heb het idee dat het een Europese trend is dat de mantelzorg vanuit de overheid bij de gemeenten terechtkomt.” België ligt voor de hand, maar Van Ballegooy weet nog niet precies hoe de decentralisatie daar is doorgevoerd. Dat is volgens hem wel een studie waard. ‟Wat niet is kan nog komen.”

Dit is een serie over Nederlandse en Belgische medische start-ups. Welke innovatieve concepten helpen de gezondheidszorg de komende jaren verder? Lees hier alle artikelen.