Einde dreigt voor VraagApp

Een app als een laagdrempelig digitaal hulpmiddel, waarmee kwetsbare burgers en mensen met een licht verstandelijke beperking direct antwoord krijgen op hun alledaagse vragen. Dat is het idee achter VraagApp, een initiatief dat in 2017 gelanceerd werd. Het einde van de app is nu zicht: initiatiefnemer Frank Schalken moet tot zijn spijt concluderen dat het niet is gelukt een duurzaam businessmodel te vinden rond de VraagApp.

Vanuit de overheid is er in de afgelopen jaren ingezet op de participatie-samenleving en zelfredzaamheid van burgers. Het beleidsvoornemen is dat burgers meer zelf doen, maar in de praktijk blijkt dat daar weinig van terecht komt, blijkt uit een onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau dat vorige week uitkwam. Ook in het rapport Weten is nog geen doen uit 2017 bleek dat er van mensen soms te veel wordt verwacht.

VraagApp speelt daar op in, door een applicatie te ontwikkelen waarmee kwetsbare burgers en mensen met een licht verstandelijke beperking snel antwoord hebben van vrijwilligers op hun alledaagse vragen. Bijvoorbeeld vragen over koken, het huishouden, of brieven die binnenkomen van instanties. Maar ook hulp bij het gebruik van de computer of telefoon, of het openbaar vervoer. De app werd in 2017 gelanceerd en won de afgelopen jaren verschillende prijzen. Toch dreigt de VaagApp per 1 januari 2021 te moeten stoppen.

Abonnementsmodel

Volgens Frank Schalken, initiatiefnemer van VraagApp, is het lastig gebleken om een duurzaam verdienmodel te vinden met de app. “We zijn gestart met het model waarbij gemeentes en zorg- en welzijnsorganisatie een abonnement kopen, zodat zij de VraagApp beschikbaar konden stellen aan burgers en cliënten. In de afgelopen jaren zijn er gemeentes, woningcoöperatie, en zorg- en GGZ-instellingen klant geweest. Waar zij tegenaan liepen is dat ze niet verwachten dat implementatie taai zou zijn. VraagApp is eenvoudig in gebruik: gebruikers kunnen hun vragen insturen na het installeren van de app. Maar het vraagt voorbereiding en aangepaste werkprocessen van organisaties willen ze VraagApp goed benutten.”

“Op een andere manier gaan werken door VraagApp in te zetten vraagt een gedragsverandering bij professionals, begeleiders en cliënten, en dat blijkt moeilijk in de praktijk”, zegt Frank Schalken. “Eén keer voorlichting over de app is niet voldoende. De aandacht verdwijnt daarna weer.”

Grootschalig gebruik bleef uit

Naast zorg- en welzijnsinstellingen wordt VraagApp ook afgenomen door gemeenten. Ook daar is grootschalig gebruik tot nu toe uitgebleven, moet Schalken erkennen. “Gemeenten willen graag dat burgers meer zelf doen. Zo hebben we bijvoorbeeld pilots gedaan bij de gemeenten Amsterdam en Rotterdam. De uitvoeringsorganisaties binnen de gemeenten vinden het vaak te spannend om een oplossing die draait op vrijwilligers actief te promoten. Wij moesten bij wijze van spreken kunnen garanderen dat onze vrijwilligers in alle situaties altijd het correcte antwoord zouden geven. En daar waar de gemeente als opdrachtgever van de WMO fungeerde liet men uitvoerende zorg- of welzijnsorganisaties geheel vrij in de deelname aan een pilot met VraagApp, zonder gebruik van een wortel of een stok.” Het grootschalig gebruik van de app door medewerkers en cliënten, bleef daardoor uit.

Geen impact door coronacrisis

“Mensen die VraagApp gebruiken geven juist aan dat ze zich minder afhankelijk voelen van familie en begeleiders en meer het gevoel hebben dat ze het zelf doen. Dit is ook maatschappelijk relevant gezien de druk op de professionele zorg. Helaas zien wij in Nederland geen uitvoerende partijen die er financieel baat bij hebben als kwetsbare burgers zelfstandiger worden. Of waarbij VraagApp een ander urgent probleem van die partij oplost. Dat zorgt ervoor dat het ons tot nu toe niet gelukt is voldoende betalende klanten aan te trekken.”

De corona-crisis heeft geen nieuwe kansen geboden in het afgelopen jaar, aldus Schalken: ”Organisaties gingen door de lockdown op zoek naar online oplossingen om mensen te ondersteunen. Maar wel oplossingen die zoveel mogelijk de bestaande situatie kopieerden. Dus beeldbellen in plaats van een bezoek aan huis of de instelling. Voor het introduceren van een andere werkwijze, waarbij klanten hun vragen stellen aan vrijwilligers in plaats van professionals, was geen ruimte.”

Betaalde app

VraagApp probeerde ook om omzet te genereren door de app betaald te maken. Met een abonnement van 12,- euro per jaar konden gebruikers onbeperkt vragen stellen. Ook dat sloeg niet aan. “Mensen zijn niet gewend om te betalen voor dit soort producten en verwachten dat dit soort voorzieningen gratis zijn. Van het betaalde abonnement is minimaal gebruik gemaakt in de praktijk.”

Achter de VraagApp zat een sociale onderneming die met subsidie van een aantal fondsen - waaronder het Innovatiefonds Zorgverzekeraars, het VSB-fonds en NSVK – de app kon ontwerpen en laten ontwikkelen. De subsidie liep tot februari 2018, en er zijn in de afgelopen twee jaar niet voldoende betalende klanten om de app te kunnen onderhouden. VraagApp dreigt daarom te stoppen per 1 januari 2021.

Betekent dit dat over vijf weken gebruikers geen vragen meer kunnen stellen aan vrijwilligers? Schalken: ”Ik heb de afgelopen maanden met veel geïnteresseerde partijen gesproken maar dat heeft nog niet tot een oplossing geleid. Als er een partij is met een goed plan, tijd en geld dan kan VraagApp doorgaan en alsnog de potentie behalen die het in zich heeft. Ik zie genoeg mogelijkheden. Volgens veel mensen waren we te vroeg met een oplossing als deze. Het is al bijna eind van het jaar, hopelijk is het nog niet te laat.”