Overheid wil standaarden voor elektronische gegevensuitwisseling in zorg wettelijk verplichten

Minister Bruno Bruins van VWS wil de elektronische gegevensuitwisseling in de zorg verbeteren door 'passende' informatiestandaarden wettelijk verplicht stellen. Ook gaat hij “ervoor zorgen dat alle partijen hun rol pakken en resultaat boeken". Bruins kondigt de maatregelen aan in een brief aan de Tweede Kamer die hij dit jaar bij meerdere gelegenheden reeds aankondigde. Hij gaf steeds aan met concrete antwoorden te komen op de vraag hoe de overheid meer regie kan nemen in de verbetering van digitale communicatie in de zorg.

Bruins schrijft in de brief dat het nemen van meer regie door de overheid een “koerswijziging” is ten opzichte van eerder beleid. Hij doelt daarbij op de periode na het staken van de VWS-bemoeienis met het landelijke LSP. Bruins schrijft:

"En tot slot zijn er ook tekortkomingen in de aanpak van digitalisering, die sinds 2011 - toen de regering met de motie van het Eerste Kamerlid Tan verzocht werd elke beleidsinhoudelijke, financiële en organisatorische medewerking aan de landelijke infrastructuur voor elektronische gegevensverwerking te beëindigen - vooral is gebaseerd op het stimuleren van veldpartijen en daarmee op – wat mij betreft – teveel vrijblijvendheid. "

Hij wil “zorgproces voor zorgproces” stapsgewijs en verder dan nu digitaliseren op basis van verplichte, eenduidige afspraken over "taal en techniek". VWS wil beginnen met het digitale medicatieproces, omdat patiënten en zorgverleners daar direct baat bij hebben.

Zorginformatiebouwstenen verplicht gebruiken

Bruins wil ook standaard “informatiebouwstenen” vaststellen die verplicht moeten worden gebruikt, zodat voor belangrijke begrippen als bloeddruk altijd dezelfde taal wordt gebruikt en ook technische standaarden worden hergebruikt waar het kan. Hoewel de brief dit niet expliciet meldt, doelt hij hier waarschijnlijk op de mede door Nictiz ontwikkelde Zorg Informatie Bouwstenen (zibs). Zibs zijn kleine informatieblokjes die je kunt gebruiken om eenvoudig en eenduidig te beschrijven waar de gegevens van een afspraak over digitale uitwisseling uit bestaat. Zibs specificeren klinische en andere begrippen relevant voor de zorg, zoals lichaamsgewicht, medicatie of alcoholgebruik.

Voorstel naar Tweede Kamer in 2019

Bruins streeft ernaar om in 2019 een voorstel aan de Kamer te sturen waarin de noodzakelijke wettelijke verplichtingen worden gerealiseerd. De voorbereidingen zijn volgens hem inmiddels begonnen en vergen enige tijd, omdat “het moet gaan om een wettelijke verplichting tot elektronische gegevensuitwisseling voor alle sectoren van de zorg en bindend voor zorgprofessionals, zorginstellingen, infrastructuren voor elektronische gegevensuitwisseling en ICT-leveranciers.”

Bruins wil de prioriteit leggen bij de volgende zorgprocessen: ambulanceoverdracht, huisartswaarneming, triageverwijzing, acute verloskunde, verpleegkundige overdracht, ziekenhuisoverdracht, medicatie, beelduitwisseling, verwijzing, jeugdgezondheidszorg, ketenzorg bij chronische aandoeningen.

De kamerbrief laat in het midden of leveranciers van software voor zorginstellingen verplicht worden om hun software ook open te stellen door middel van zogeheten API’s. Communicatie binnen een zorgproces volgens vaststaande standaarden is op zich nog geen verplichting om data ook te delen met andere software-aanbieders, maar maakt die uitwisseling wel een stuk eenvoudiger. De brief maakt evenmin duidelijk hoe de wettelijke verplichting er precies gaat uitzien, bijvoorbeeld in de vorm van een aanvulling op bestaande wetgeving. Bruins wil die duidelijkheid voor 1 april hebben.

Meer informatie over informatiestandaarden en Zibs