In de serie eHealth op de werkvloer spreekt SmartHealth met zorgprofessionals die dagelijks te maken hebben met eHealth toepassingen. Veel van die technologische innovaties betekenen op papier efficiënter werken, kwaliteitsverbetering of kostenverlaging. Maar in de praktijk zijn er vaak genoeg obstakels te overwinnen. Een kwestie van tussen droom en daad? Deze week: Boony Thio, kinderarts in het Medisch Spectrum Twente (MST) in Enschede.
“Kinderen met astma zijn geneigd om minder te bewegen omdat ze het snel benauwd krijgen. En dat is zonde, want juist voor hen is voldoende beweging krijgen van belang”, vertelt Boony Thio. Thio is kinderarts in het Medisch Spectrum Twente. Daarnaast werkt hij sinds een jaar als decaan aan de Medical School Twente.
Liever gamen
Verminderende lichamelijke beweging komt bij alle kinderen voor, stelt de kinderarts, ook bij gezonde kinderen. “De verleiding van de spelcomputer en smartphone is te groot. Kinderen spelen tegenwoordig veel minder buiten en komen nauwelijks aan de norm van dagelijks bewegen van een uur.” Dat heeft als direct effect dat kinderen ook minder sociaal contact hebben. “Een collega van mij kan aan het soort computergame afleiden hoeveel tijd een kind ongeveer spendeert aan gamen. Sommige spellen zijn namelijk pas leuk als je er heel goed in bent of een bepaald level hebt bereikt. Je weet dat het gamen af gaat van de tijd waarop een kind normaal buiten speelt, sport of beweegt."
Thio ziet op de afdeling vooral de kinderen waarbij het niet goed gaat. “Als kinderen bij ons opgenomen worden, dan hoor je vaak dat het achteraf al een paar weken minder ging. Ze moesten een gymnastiekles overslaan of konden de voetbaltraining niet afmaken. Dat zijn natuurlijk signalen dat er iets mis is. Als je daar tijdig bij bent, kun je in sommige gevallen ingrijpen en een spoedopname voorkomen.”
Gezocht: slimme partners
De kinderarts zocht enerzijds een methode om astmapatiënten meer te laten bewegen en meer contact te laten hebben met leeftijdsgenoten, maar naar een manier om deze kinderen beter te kunnen monitoren tussen ziekenhuisbezoeken in. Thio besefte ook dat dit moet gebeuren op een manier die kinderen van nu aanspreekt. “Met inzet van technologie dus. Als kinderarts begrijpen we gedragspatronen en -problemen goed, maar onze kennis van wearables, data en monitoring is beperkt. Daarom zochten we partners.” Hij raakte in contact met onderzoekers van de vakgroepen Biomedische Signalen & Systemen en Human Media Interaction (HMI) van de Universiteit Twente (UT), Ziekenhuisgroep Twente (ZGT) en met Roessingh Research and Development (RRD), gelieerd aan Revalidatiecentrum Roessingh, een van de grootste revalidatiecentra van Nederland. In dit multidisciplinaire onderzoekscentrum werken onder andere bewegingswetenschappers en biomedisch technologen aan het ontwikkelen en evalueren van innovaties voor de zorg.
Thio: “Roessingh Research and Development heeft ervaring met het tracken en monitoren in de thuissituatie. Gegevens verzamelen en op basis daarvan interventies bedenken om gedrag te beïnvloeden, daar hebben zij veel kennis van. De onderzoekers van de UT kunnen op basis van relevante datatrends ontdekken en analyseren hoe een kind zich ontwikkeld. Of hij of zij afglijdt of juist stabiel blijft.” De partners voegen hun kennis en kunde samen en daar komen twee dingen uit voort: een app met spelelementen (gamification) om de fysieke activiteit in het dagelijks leven en klachten van de patiëntjes te monitoren, en een interactieve playground.
Tikkertje spelen
Die playground, ontwikkeld door de Universiteit Twente (HMI), bestaat uit beamers die in het plafond worden verwerkt en interactieve spellen projecteren op de grond. Een van de spellen is bijvoorbeeld een soort tikkertje, waarbij elke speler een cirkel om zich heen heeft geprojecteerd en ook een geprojecteerde ‘staart’ achter zich aan heeft. Met deze cirkels en staart kan je, in teams, andere kinderen tikken en vangen. “Het bijzondere van dit interactieve spel is dat het niveau van het spel per kind is aangepast, zonder dat dit voor de andere spelers bekend hoeft te zijn. De cirkels en staarten worden groter of kleiner op basis van de gemeten dagelijkse activiteit en klachten ingevoerd in de app, waardoor je makkelijker of moeilijker te tikken bent. Ook is er een ‘space station’ in het spel, waar ze even op adem kunnen komen, maar deze kan ook strategisch worden gebruikt; je bent dan niet te tikken”, legt Thio uit.
Tikkertje 2.0 (foto via UT Twente)
De app en de playground worden gekoppeld via dezelfde server, vertelt Thio. De kinderen kunnen zich identificeren bij de playground, bijvoorbeeld met een sleutelhanger, QR code, ‘pin’-code of in de toekomst zelfs gezichtsherkenning, denkt hij. Data uit de app komt dan via de server terecht in de playground en op deze manier worden de settings van het spel aangepast.
Meedoen met de groep
“Het grote probleem bij astmapatiëntjes is dat ze vaak moeten afhaken omdat ze niet mee kunnen komen. Kinderen willen niet opvallen, die willen mee doen met de rest. Met dit spel kan iedereen op zijn of haar niveau mee doen, zonder dat dat opvalt.” Het interactieve spel moet er enerzijds voor zorgen dat astmapatiënten het leuk en makkelijker vinden om meer te bewegen en daarnaast meer uit hun sociale isolement komen. Het spel wordt op dit moment al in pilot-vorm op verschillende plekken getest, om te kijken hoe kinderen erop reageren. Volgens Thio zijn de eerste reacties erg positief en vinden kinderen het vooral heel erg leuk. “De volgende stap is de interactieve playground op de poli van het MST te plaatsen en te kijken of het mogelijk ook voor kinderen met andere chronische ziekten leuk is om op te spelen.”
Ook scholen zouden zo’n playground kunnen plaatsen, stelt Thio zich voor. “Astma komt in meer of mindere mate bij zoveel kinderen voor. Op deze manier kunnen scholen specifiek voor deze groep, en eventueel kinderen met andere gezondheidsklachten, iets extra’s doen waardoor ze mee kunnen komen met de rest.”
Een astma-aanval voorkomen
Bij het Medisch Spectrum Twente wilde men ook meer doen om preventief kinderen met astma te kunnen helpen. Daarom bedachten Thio en zijn collega’s een app die specifiek op astmapatiëntjes is gericht. “Het idee van die app is dat we kinderen in hun thuissituatie door middel van een fitness tracker en korte vragen een beetje in de gaten kunnen houden. Die kinderen krijgen een stappenteller om die gekoppeld is aan de app. Wij kunnen zien of een patiënt (veel) minder gaat bewegen en indien nodig alvast eens informeren hoe het met hem of haar gaat. Als we echt zien dat een kindje afglijdt, dan roepen we hem of haar op naar het ziekenhuis te komen in plaats van te wachten tot ze met een astma-aanval opgenomen worden”, vertelt de kinderarts. “Daarnaast krijgen kinderen via de app op een leuke manier informatie en feedback, en kunnen ze ook andere kinderen motiveren in de app. “De informatie die ze bij ons in het ziekenhuis krijgen gaat toch vaak het ene oor in en het andere oor uit. We denken dat we hen beter spelenderwijs, mondjesmaat nieuwe dingen kunnen leren.”
De app is ontwikkeld en wordt momenteel getest. Thio heeft al wel enkele ouders gevraagd wat ze ervan vinden als hun kind met een tracker thuis gemonitord wordt. “Ik heb tot nu toe alleen maar positieve reacties gehad. Ouders vinden het juist fijn als ze een middel voor handen hebben waarmee ze kunnen laten zien ‘kijk, zie je, hij gaat achteruit’ - want vaak gaat die achteruitgang heel subtiel.”
eHealth gericht op jonge astmapatiënten - foto via Flickr https://flic.kr/p/dfd83
Pioneers in Healthcare Innovation Fund
Het MST heeft samen met het ZGT, de UT en Menzis een gezamenlijk investeringsfonds voor zorginnovaties, het Pioneers in Healthcare Innovation Fund. Via dat fonds worden jaarlijks vouchers uitgedeeld aan partijen met een goed idee. Eind 2015 wonnen Thio en zijn collega’s die voucher waardoor ze financiële middelen hadden om vanaf juli 2016 met hun idee aan de slag te gaan. In eerste instantie betekent dat met name veel onderzoek doen of de app en de playground samen een effectieve behandelinterventie kunnen vormen.
“We hopen met onderzoek aan te tonen dat we kinderen in hun eigen omgeving kunnen stimuleren en activeren om meer te bewegen en op die manier hun gezondheid te verbeteren en opnames te voorkomen”, aldus Thio.
wellicht ook interessant
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!