eHealth op de werkvloer: een app om hartritmestoornissen te herkennen

In de serie ‘eHealth op de werkvloer’ spreekt SmartHealth met zorgprofessionals die dagelijks te maken hebben met eHealth-toepassingen. Veel van deze technologische innovaties betekenen op papier efficiënter werken, kwaliteitsverbetering of kostenverlaging: maar in de praktijk zijn er vaak genoeg obstakels te overwinnen. Een kwestie van tussen droom en daad? Deze week: Jonas de Jong, cardioloog in Onze Lieve Vrouwe Gasthuis (OLVG) en Yosef Safi Harb van Happitech over een app om hartritmestoornissen te kunnen herkennen.

Nederlandse ziekenhuizen experimenten druk met thuis-metende hartpatiënten. Dat gebeurde tot nu toe altijd met speciale hardware. Het LUMC in Leiden gebruikt daarvoor bijvoorbeeld de Alivecor sensor die van je smartphone een ECG-apparaat maakt. Het OLVG is het eerste ziekenhuis dat patiënten hartritmeregistraties laat maken met een huis-tuin-en-keuken smartphone. De OLVG boezemfibrilleren app gebruikt de camera van de smartphone: door je vinger gedurende enkele minuten voor de camera te houden, wordt de hartslag gemeten aan de minieme verschillen in lichtreflecties die het ritme van de hartslag volgen. Je vindt tientallen van dit soort apps in de diverse app stores, maar die zijn voor het grootste deel gericht op recreatief gebruik.

Betrouwbare technologie

Maar volgens Jonas de Jong, cardioloog bij het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis in Amsterdam, zijn de smartphone-camera’s en de algoritmen om je hartslag te kunnen meten tegenwoordig zo betrouwbaar dat ze ook voor serieuze medische toepassingen bruikbaar zijn. In dit geval het herkennen van een onregelmatige hartslag die wordt veroorzaakt door boezemfibrilleren. In Nederland leven ongeveer 200.000 mensen met deze diagnose. De aandoening is potentieel gevaarlijk omdat het hartfalen of een beroerte kan veroorzaken. In het Hartcentrum van het OLVG worden zo’n 3.000 patiënten per jaar gezien met boezemfibrilleren. Het idee voor de app ontstond op de polikliniek van het ziekenhuis.

De hartslagmeting was in eerste instantie nog niet voorzien, vertelt De Jong. “We zochten vooral naar een middel om patiënten sneller en beter te kunnen voorlichten over de behandeling van boezemfibrilleren. Door het wegbranden van hartweefsel kunnen wij ongewenste elektrische prikkels blokkeren. Maar zowel voor als na deze zogeheten ablatie hebben patiënten veel vragen, waarvoor wij op de poli niet voldoende tijd hebben. Wij wilden dus in ieder geval een app met een nuttige informatiemodule maken."

De derde generatie hartslagsensor van AliveCor die werkt met een smartphone

''Wanneer patiënten na de ingreep thuis klachten hebben, zou je ze het liefst op afstand willen geruststellen, of als dat nodig is vragen om naar het ziekenhuis te komen. Maar dan moet je wel een hartfilmpje hebben. Je hebt allerlei specialistische apparatuur om patiënten thuismetingen te laten doen. Ik ken de monitor van Alivecor natuurlijk ook goed - ik ben zelf al aan mijn derde toe. Maar het idee dat je dat ook zou kunnen doen met een app en een gewone smartphone vond ik heel aantrekkelijk. Daarmee maak je thuis metingen uitvoeren financieel voor iedereen bereikbaar.”

Correcte hartslag herkennen

Via een gedeeld contact kwam De Jong en zijn team van het Hartcentrum in contact met Yosef Safi Harb van de Nederlandse digital health startup Happitech. Daar was al ervaring opgedaan met het meten van hartslag via de camera van een smartphone. Happitech gebruikt die expertise bijvoorbeeld ook in de game Skip a Beat en de NRGY App van ONVZ, waarbij je stress kan meten en daar nuttige informatie over krijgt.

NRGY App: een app die je stress meet

Happitech werkt vooral aan het steeds beter maken van de algoritmen die allerlei storingen en ruis kunnen wegfilteren uit het signaal van de camera. Dat is moeilijk, want mensen bewegen en praten voortdurend, er is steeds veranderend omgevingslicht en de camera blijft niet steeds op dezelfde plek op de vinger. De software moet uit al die storende signalen de correcte hartslag herkennen en de gebruiker goede instructies geven. Op basis van de software van Happitech beoordeelt de OLVG boezemfibrilleren app of er sprake is van een ritmestoornis. “De meetsoftware is inmiddels op het niveau dat we 85 procent betrouwbare metingen krijgen en het streven is 98% te halen”, zegt De Jong.

Betrouwbaarheid vergroten door langere meettijd

Om die betrouwbaarheid te vergroten kozen de makers voor een opnametijd van twee minuten. “Dat is in vergelijking met de minder serieuze hartslag apps heel lang, maar een langere meting vergroot de nauwkeurigheid enorm”, zegt De Jong. Na twee minuten krijgt de gebruiker de uitslag van de meting. Wanneer een onregelmatig hartritme is geconstateerd, geeft de app dit aan en kan dit doorgegeven worden aan de behandelend cardioloog in OLVG.

Met een ingebouwde mailfunctie kunnen de bestanden met de gedetailleerde meetresultaten direct worden verstuurd naar de cardioloog van OLVG. De patiënt kan met die Excel bestanden vol met data zelf niet zo veel, maar de behandelend specialist kan in geval van twijfel dieper in de brondata duiken. “Wanneer patiënten weer thuis zijn na een ingreep, is het logisch dat ze ongerust zijn bij lichamelijke klachten”, zegt De Jong. “Onze app kan aangeven of eventuele klachten door boezemfibrilleren komen. Hierdoor hebben we meer inzicht in de relatie tussen klachten en het hartritme en kunnen we de behandeling beter afstemmen”, aldus de cardioloog.Per mail kunnen de gedetailleerde meetresultaten direct worden verstuurd naar de cardioloog van OLVG.

“Je kunt onze app nu gewoon in de openbare app store vinden, maar hij is voorlopig alleen nog maar bedoeld voor onze eigen patiënten met gediagnosticeerd boezemfibrilleren”, zegt De Jong. “Het is nog geen algemene screeningstool om met absolute zekerheid boezemfibrilleren te kunnen vaststellen, hoewel dat uiteindelijk wel de bedoeling is. Maar we moeten ook praktisch zijn. De gemakkelijkste manier om patiënten snel toegang te geven tot zo’n app is via de normale app store, want die kennen ze. Ik geloof niet in moeilijke installatieprocedures met wachtwoorden.”

OLVG boezemfibrilleren app

CE-markering

Moet deze app, die voor iedere geïnteresseerde te downloaden is in de app store, niet gezien worden als een medisch hulpmiddel en daarmee ook allerlei certificeringen ondergaan? “De app zit officieel nog in de testfase. We zijn hem nog verder aan het ontwikkelen. En het proces voor CE-markering is opgestart. Dat is verplicht." De risico’s van foute metingen zijn in de huidige context goed te overzien, zegt De Jong. “Het gaat om onze eigen patiënten die al gediagnosticeerd zijn met een hartritmestoornis, soms een behandeling hebben ondergaan en in ieder geval al passende medicatie gebruiken om ze te beschermen tegen de gevolgen van boezemfibrilleren.”

In een duidelijke disclaimer wordt in de app vermeld dat deze niet is bedoeld als algemene screeningstool voor hartritmestoornissen en dat hij bovendien alleen voor patiënten van OLVG is. “Duidelijker kunnen we het toch niet zeggen”, vindt De Jong. De ontwikkeling van de app (op basis van de Happitech technologie) is tot nu toe betaald door het Hartcentrum. Maar De Jong wil verder, net als de speur- en ontwikkelafdeling van OLVG. Zoals het er nu uitziet, zou dat in de vorm van een aparte startup kunnen zijn. In Nederland zijn zoals gezegd 200.000 patiënten met boezemfibrilleren, maar de markt is niet beperkt tot Nederland.

Er is nog veel onderzoek nodig om de huidige app te kunnen doorontwikkelen tot een klinisch gevalideerde screeningstool die met een hoge nauwkeurigheid hartritmestoornissen herkent en classificeert. Dat de technologie binnen bereik ligt, daar twijfelt De Jong niet aan. Dat er een markt daarvoor bestaat evenmin. Het gaat nu dus vooral om het vinden van een vorm van financiering om de app op een meer commerciële basis verder te ontwikkelen.