In de serie ‘e-Health op de werkvloer’ spreekt SmartHealth met zorgprofessionals die dagelijks te maken hebben met eHealth-toepassingen. Veel van deze technologische innovaties betekenen op papier efficiënter werken, kwaliteitsverbetering of kostenverlaging: maar in de praktijk zijn er vaak genoeg obstakels te overwinnen. Een kwestie van tussen droom en daad? Deze week: Nils van Mourik, manager facilitair bedrijf en vastgoed in het Westfriesgasthuis (WFG).
“We waren bezig met de nieuwbouw van het ziekenhuis toen we voor het eerst weer na moesten denken over de bewegwijzering. Zodoende kwam het woud aan bordjes bij ons weer ter sprake. Vanuit het idee ‘less is more’ wilden we daar graag wat aan veranderen, maar dat doe je bij zoiets hyper functioneels als bewegwijzering natuurlijk niet zomaar”, vertelt Nils van Mourik, werkzaam als manager facilitairbedrijf en vastgoed in het Westfriesgasthuis. “Als digitaal ziekenhuis – het WFG is naar mijn weten een van de meest gedigitaliseerde ziekenhuizen van Nederland – leek het ons een goed streven om te kijken of we naast een analoog bewegwijzeringssysteem ook een digitaal systeem konden ontwikkelen.”
Primeur in navigatietechniek
In zijn zoektocht naar een passende oplossing, komt Van Mourik in aanraking met Remon van der Heide van Navigation-ID. Van der Heide is op dat moment bezig met een mobiel navigatiesysteem. “Dergelijke apps bestonden destijds nog nauwelijks in ziekenhuizen”, vertelt Van Mourik. “Positiebepaling buiten is al ver ontwikkeld, maar is binnenshuis vaak nog erg lastig. Samen met Remon zijn we aan de slag te gaan om de zogeheten WFGwegwijzer te ontwikkelen.”
"Positiebepaling buiten is al ver ontwikkeld, maar is binnenshuis vaak nog erg lastig"
Die samenwerking leidt er uiteindelijk toe dat het Westfriesgasthuis uiteindelijk wereldwijd een primeur te pakken heeft qua navigatietechniek binnen een ziekenhuis. “Dat was helemaal niet de bedoeling”, zegt Van Mourik. “Uiteindelijk bleek ons idee revolutionairder dan oorspronkelijk bedacht. Ik wilde gewoon een koppeling maken tussen analoge en digitale bewegwijzering.”
1000 slimme kastjes
De WFGwijzer communiceert met 1.000 zogeheten beacons, die door het hele ziekenhuis zijn geplaatst. Dat zijn kleine slimme kastjes die contact kunnen zoeken met devices en daarmee kunnen bepalen waar je bent. Die beacons zenden informatie over de locatie van een gebruiker naar een smartphone en begeleiden op die manier bij de navigatie. Voor Van Mourik is de belangrijkste functie van de app ondersteuning bieden aan de eigen regie van gebruikers. “We willen dat patiënten thuis in staat zijn om alvast te kijken: wat is de beste route om te rijden, met welke eventuele verkeershinder dien ik rekening te houden en zit de poli waar ik zijn moet nog steeds op dezelfde plek of is deze verhuisd? Op die manier hopen we een stukje spanning en stress bij patiënten weg te nemen.”
Bij het ontwikkelen van de eerste versie van de WFGwijzer worden oudere patiënten en leden van de cliëntenraad betrokken. “Op basis van de input van deze eerste gebruikers zijn wij aan de slag gegaan met versie twee”, vertelt Van Mourik. “We kregen bijvoorbeeld terug dat ouderen de knop om de route te starten niet duidelijk genoeg vonden. Volgens ons was dat wel het geval, maar dat bleek dus tegen te vallen in de praktijk.”
Hoe noem je de orthopedie afdeling?
Tijdens de ontwikkeling van de app lopen Van Mourik en het team ook aan tegen de benaming van bepaalde afdelingen of poli’s. “Op wat voor manier zoeken patiënten naar een bepaalde balie of polikliniek? Voor je het weet heb je zo’n app gevuld met vakjargon en voor ons bekende benamingen en kunnen patiënten niets vinden omdat zij gewend zijn om op andere woorden te zoeken. Wij hebben er dus voor gekozen om de app aan de achterkant te voorzien van talloze benamingen voor één bepaalde poli – zodat patiënten het altijd op hun eigen manier kunnen vinden.” Dat is wel een heidens karwei, grapt Van Mourik, en het is nooit af. “Maar daarmee wordt de app wel alleen maar beter.”
"Voor je het weet heb je zo’n app gevuld met vakjargon en voor ons bekende benamingen"
Naast patiënten zijn ook zorgprofessionals binnen het ziekenhuis betrokken bij de ontwikkeling van de app. “Door bij hen de vraag neer te leggen wat ze (on)logisch aan de app vinden hebben we de WFGwegwijzer nog een stuk kunnen verbeteren. Vanaf de werkvloer kwam bijvoorbeeld het advies om de navigatie zowel door middel van foto’s als met een kaart te laten doen. Verschillende mensen hebben verschillende voorkeuren als het gaat om navigeren.”
Eerst navigatie, dan verder kijken
Het gevolg van veel mensen betrekken bij de ontwikkeling van de app, was volgens Van Mourik wel dat de lancering van de app steeds werd uitgesteld. “Dan was er weer een technische innovatie die iets nieuws mogelijk maakte, dan kwam er weer een nieuwe oplossing of idee vanuit het ziekenhuis. Dan besloten we toch nog even te wachten en de app nóg iets beter te maken. Uiteindelijk hebben we op een gegeven moment tegen elkaar moeten zeggen: stop, nu is het goed genoeg, we gaan live.”
De WFGwegwijzer app is gratis te downloaden in de App Store. Of wegwijzeringsbordjes op den duur volledig gaan verdwijnen in het ziekenhuis, dat betwijfelt Van Mourik. “Dat past niet bij onze doelgroep. Het blijft bij ons voorlopig een combinatie van borden, folders en de app.” Wel zou het volgens Van Mourik mooi zijn als de app op den duur ook gebruikt kan worden voor andere doeleinden. Bijvoorbeeld patiënten informeren over nieuwe ontwikkelingen binnen het ziekenhuis of de mogelijkheid om berichten te sturen. “Een app als deze biedt nog veel meer mogelijkheden. We hebben er nu alleen voor gekozen om ons alleen te focussen op het navigatie-onderdeel. First things first.”
Het Westfriesgasthuis heeft de app zelf bekostigd. “Daarbij hadden we wel als voordeel dat we met de ontwikkelaar gunstige financiële afspraken konden maken, omdat we samen in zo’n nieuw ontwikkeltraject stapten.” Ook voor kosten die komen kijken bij een eventuele update of verbetering zijn volgens Van Mourik goede afspraken gemaakt. “Je wilt voorkopen dat een app onbruikbaar wordt omdat er geen geld meer is voor een update.”
Geen blauwdruk
“Projectmanagement doe je normaliter het liefst volgens een blauwdruk”, vertelt Van Mourik. “Je hebt een eisenpakket, de middelen, de mensen en een planning. Bij nieuwe, innovatieve projecten is het niet altijd mogelijk om met zo’n blauwdruk te werken.
"De frisse energie van onze partner werkte aanstekelijk"
Technologische ontwikkelingen kunnen sneller of langzamer gaan, pilots in de praktijk kunnen weer heel nieuwe inzichten opleveren. Ik bleef in eerste instantie erg hangen in de planning die ik voor ogen had, maar uiteindelijk liep het ontwikkeltraject toch anders. Dat hoeft geen ramp te zijn, het heeft met name met perceptiemanagement te maken.”
Volgens Van Mourik was het ook interessante ervaring om met een start-up samen te werken. “Zo’n samenwerking brengt risico’s met zich mee, maar het gaf ons ook een hele goede energie. Wij zitten in een heel andere fase als organisatie, wat gepaard gaat met de nodige stramheid. De frisse energie van onze partner werkte aanstekelijk.”
Alle afleveringen van eHealth op de werkvloer lezen?
Wat een geweldig voorbeeld van adaptatie zorgtechnologie in de bestaande wereld van zorg. Waarbij nieuwe (jonge) technieken aansluiting vinden bij de openstaande manager voor verandering verbetering in zijn werkomgeving. De meestal lastige ontwikkeling binnen het e-health domein is te wijden aan diegene die niet open staan voor intrede van deze zorgtechnologische ondersteunende oplossingen in het zorgproces.
chapeau voor deze
Als iets te mooi is om waar te zijn dan is het vaak ook zo, de spelers zoals Google = Android, de ontwikkelaars die vaak dat platform gebruiken. Google weert de tool XPrivacy (via Google Play store).
XPrivacy is een tool die laat zien wat een app doet, en waar/aan wie die zijn app data naar toe stuurt en back-upt (soms naar de Cloud) en of gebruikt/gelezen door andere apps.
Bij de ontwikkeling van eHealth apps spelen soms de belangen van investeerders en Amerikaanse medische software bedrijven een rol, de keten van derde partijen en data delen komt je nogal eens tegen in de kleine lettertjes.Dus beter eerst eHealth apps onafhankelijk laten controleren op alle technische en juridische aspecten. Niemand vraagt zich af of medische dossiers gelogd worden en/of dat patiënten inzage krijgen in wie er in hun dossiers kijken. Het zou de eHealth industrie
sieren om bij verwerking van medische patiënten data dit kenbaar te maken aan de patiënten en dan bij toestemming voor de verwerking daarvan te gaan betalen aan de patiënt zelf. Niemand zou het leuk vinden te ontdekken dat zijn dossiers zonder logregistraties door externe app en/of IT leveranciers bij eenziekenhuis te lezen zouden zijn in het kader van een app ontwikkeling. De vooruitgang zou zijn indien de patiënt eigenaar blijft van zijn data en ook mee mag delen aan dat verdienmodel dan is het een win/win situatie.