Blog: it's the platform, stupid

In de eerste week van januari woedt in Las Vegas de CES, het jaarlijkse consumenten-elektronica extravaganza. Naast televisies die een beter beeld hebben dan het uitzicht door je keukenraam en slimme BH's, struikel je daar ook over de nieuwste modellen smartwatches, fitness-trackers en armbanden die je hartslag meten. Fitbit, Misfit, Withings, Under Armour introduceerden nieuwe modellen van hun wearables, die nog meer kunnen dan de banden van drie maanden geleden.

De psychologie van het overstappen

De review-sites, wijzelf inbegrepen, doen gretig verslag van alle nieuwe functies en verbeteringen in die hardware. Maar nu de markt voor steeds slimmere stappentellers de puberteit aan het ontgroeien is, zullen leveranciers ook steeds vaker te maken krijgen met een typische consumenteneigenschap. Die hebben er namelijk een hekel aan om over te stappen. Of het nu om verzekeringen, bankrekeningen, telefoonnummers, mobiele telefoons of Facebook-accounts gaat, niemand zit op gedoe te wachten. Je moet nieuwe wachtwoorden aanmaken, nieuwe apps leren, je vriendenlijst opnieuw invoeren, een andere SIM-kaart kopen, enfin, u snapt het.

Leveranciers als Apple maken al jaren optimaal gebruik van dit simpele gegeven. Once you enter the Big Tent of Apple, it's exceedingly hard to find the exit. De iPod, iTunes en de App Store zijn textbook cases aan de hand waarvan management scholen de principes van deze zogeheten vendor lock-in onderwijzen.

"Het is maar een fitness-bandje"

Je zou op het eerste gezicht misschien zeggen dat de afhankelijkheid van een fitness-app niet zo groot is als van je telefoon of de pc waarmee je dagelijks werkt. Maar dan onderschat je een aantal subtiele psychologische mechanismen die hier aan het werk zijn. Iedereen met een Fitbit of Garmin polsbandje kent wel het gevoel dat het jammer is wanneer na een stevige boswandeling van een paar uur de batterij van je bandje leeg blijkt te zijn. Een stap niet geregistreerd is een stap niet gezet. Het klinkt onzinnig, en dat is het ook, maar veel mensen hebben er last van. Vooral wanneer je net midden in een stappencompetitie zit met dertien collega's. "Ja, ik heb eigenlijk veel meer gelopen deze week, maar ik ben m'n bandje vergeten." Geloof je het zelf, loser. Laat het maar aan de Fitbits van deze wereld over om deze menselijke eigenschap tot op het bot te benutten.

Apple Watch en MyFitnessPal app

Je fitness dagboek

Het wordt nog dramatischer wanneer je na twee jaar dagelijks gebruik van je tracker besluit dat een bandje van een ander merk leuker is. Heb je net een beetje historie opgebouwd, je zomer- en winterpatroon in beeld gekregen, een mooie 24-maands curve van je gewicht inclusief twee kerstpieken, en dan zou je dus helemaal op nul moeten starten? Als een beginner die net zo'n bandje heeft gekocht? Kijk: dit is vendor lock-in in zijn volle glorie aan het werk.

Uiteindelijk zit de emotionele en praktische waarde van je gezondheidsgadget in het platform, de verzamelde data en je gewenning aan de app. En ondanks het feit dat de beurskoers van Fitbit deze week een flinke uitglijder maakt, begrijpt deze marktleider dit aspect van consumentenmarkten. Net als Garmin, Withings en Apple natuurlijk.

Platform rules

De smartwatches, trackers en slimme weegschalen van de verschillende merken bieden allemaal eenzelfde basisfunctionaliteit. Je stapt niet over omdat de concurrent een bandje heeft dat net één dag langer meegaat zonder op te laden, of de hele dag je hartslag meet. Pas wanneer jouw merk na een jaar die functies nog steeds niet in zijn nieuwe producten heeft, ga je twijfelen. In tegenstelling tot wat je zou denken hoef je als marktleider helemaal niet nerveus te reageren op nieuwe features van concurrenten. Het is net als bij een kudde schapen die wordt achtervolgd door een hongerige wolf. Vooraan lopen is niet nodig, zolang je maar niet in de achterhoede zit is er niks aan de hand. En je natuurlijk een goed platform hebt. Anders ben je gezien.