eHealth op de werkvloer: jongeren willen geen papieren dagboek, maar een app

In de serie ‘eHealth op de werkvloer’ spreekt SmartHealth met zorgprofessionals die dagelijks te maken hebben met eHealth-toepassingen. Veel van deze technologische innovaties betekenen op papier efficiënter werken, kwaliteitsverbetering of kostenverlaging, maar in de praktijk zijn er vaak genoeg obstakels te overwinnen. Een kwestie tussen droom en daad? Deze week: Lucia de Reijer, coördinator en orthopedagoge in Kinder Obesitas Centrum Roermond.

Tijdens een teamoverleg van het Kinder Obesitas Centrum, onderdeel van het Laurentius Ziekenhuis in Roermond, kwam het volgens orthopedagoge Lucia de Reijer vaker ter sprake: “hoe kunnen we de kinderen binnen ons programma het beste bereiken?” De Reijer: “De kinderen die zijn aangemeld bij het Obesitas Centrum moeten in een papieren dagboekje bijhouden wat ze iedere dag eten en drinken en wat ze aan lichaamsbeweging doen. Dat vinden ze verschrikkelijk. En nog belangrijker: het gebeurt daardoor niet of nauwelijks. We moeten hen er continu aan herinneren en krijgen halflege dagboekjes terug. Daar moesten we iets op zien te verzinnen.” Een app is meer van deze tijd, stelt de orthopedagoge, en is daardoor een leukere manier om – hopelijk – een verandering in de levensstijl van kinderen te bewerkstellingen. “Er zijn al genoeg apps op de markt waarmee gebruikers eenvoudig hun dagelijkse voeding, inclusief calorieën, of activiteiten kunnen registreren. Zoiets wilden wij ook.”

Hoe bereik je een veertienjarige?

Het Kinder Obesitas Centrum besluit zelf een app te laten ontwikkelen waarmee kinderen die een programma volgen binnen het centrum niet alleen eenvoudig hun voeding en beweging bij kunnen houden, maar ook laagdrempelig contact kunnen leggen met hun zorgverleners.

“Een veertienjarige stuurt veel gemakkelijker een berichtje dan dat hij of zij even opbelt, laat staan zelf even langskomt.” In de BEB-app, wat staat voor Beweeg en Eet Bewust, hoeven kinderen niet langer op te schrijven wat ze eten, maar volstaat een foto van hun glas melk, appel of handje chips. “We vragen alleen of ze er een hele korte uitleg bij zetten”, legt De Reijer uit. “Op die manier hopen we niet alleen dat het makkelijker voor ze is om hun voeding bij te houden, maar dat het ook leuker wordt. Het zorgt daarnaast voor wat extra bewustwording, alles wat je eet op de foto zetten.”

De betrokken zorgverleners kunnen vervolgens in de app reageren op de foto’s in het dagboek. “We kunnen de jongeren aanmoedigen – ‘goed zo, lekker gezond gegeten vandaag!’ – of advies geven – ‘laat je morgen de chips weer even staan?’ - op een manier die goed bij hun manier van communiceren past. ‘Ik ga erop letten!’, krijg ik binnen een paar seconden terug.”

Van een papiertje naar een app

Beveiligde data

Wanneer kinderen bij het Obesitas Centrum worden aangemeld vraagt De Reijer of ze al in het bezit zijn van een smartphone of tablet. Een leen-smartphone of tablet heeft het Obesitas Centrum niet, wel kunnen kinderen de BEB-app eventueel gebruiken via de computer. “Dat raden we wel af, want het bijhouden van een foto-dagboek is op die manier erg omslachtig.”

Als een kind gebruik kan maken van een (eigen) smartphone of tablet, krijgt hij of zij een inlogcode per mail waarmee het kind met de app aan de slag kan. Die inlogcode is er volgens de orthopedagoge om de data die de kinderen over zichzelf invoeren te beschermen. “De kinderen geven zich toch een beetje bloot in zo’n app, dus het is niet de bedoeling dat iedereen daar zomaar in kan.” Als de deelnemers eenmaal zijn aangemeld met hun inlogcode hoeven ze daarna niet steeds opnieuw de code in te voeren in de app. “We willen het uiteraard wel laagdrempelig houden”, verklaart De Reijer.

Punten winnen met opdrachten

Als extra spelelement werkt de BEB-app ook met een puntensysteem, waarbij kinderen punten kunnen scoren als ze iets goed doen. “Kinderen kunnen op die manier de winnaar worden van een bepaald stukje in de app. Wij hebben een aantal nominaties bedacht, bijvoorbeeld: maak een gezonde shake en zet deze op de foto. Wie de opdracht volbrengt krijgt een punt en mag een ander nomineren.” De opdrachten in de app zijn door De Reijer en haar collega’s zelf bedacht. “We willen de kinderen niet zelf opdrachten laten verzinnen, het moet allemaal wel beschaafd blijven en binnen ons programma passen.”

De reacties op de app zijn volgens De Reijer veelbelovend. “De kinderen moesten in het begin nog best even wennen aan de app. Sommigen hadden bijvoorbeeld niet door wanneer ze van ons een reactie kregen op hun dagboek. Dit hebben we opgelost door een pop-up in te stellen, zodat ze onze feedback niet missen. We zien dat de dagboeken tegenwoordig veel beter en uitgebreider worden bijgehouden.”

De 'achterkant' van de BEB-app: jongeren geven zelf met kleur (groen, geel of rood) aan hoe gezond ze denken dat hun eten is

Nieuwe manier van werken

Voor De Reijer en haar collega’s vergt de BEB-app ook een nieuwe manier van werken. “Jongeren zijn veel meer gewend continu berichten uit te wisselen via mobiele apparaten, dat moest bij mij echt nog even in mijn systeem komen.” Ook de manier van communiceren met haar collega’s is veranderd. “Alle collega’s – ons team bestaat onder andere uit een fysiotherapeut, diëtist en pedagogisch medewerker - kunnen in een webomgeving inloggen en de dagboeken van de deelnemers inzien en daarop reageren. We moeten natuurlijk wel opletten dat we niet allemaal op eenzelfde foto gaan reageren, dan wordt een kind overladen met berichten.” Voorheen verzamelde De Reijer de feedback van al haar collega’s op papier en vulde dit zelf hier en daar nog aan. “Met zo’n app is dat proces wel een stuk gemakkelijker geworden.”

Toekomstplannen

Om te bekijken of de betrokkenheid van kinderen bij het obesitas programma toegenomen is door de inzet van de app gaat de partij die de BEB-app ontwikkeld heeft nu een onderzoek uitvoeren onder de gebruikers. “Meer betrokkenheid was wel onze aanname bij het bedenken van de app, dus dat zouden we graag bevestigd zien”, zegt De Reijer.

Binnen het team is er al voorzichtig gesproken over het idee om de BEB-app te vermarkten. “We zouden graag voor elkaar krijgen dat kinderen die niet deelnemen aan ons programma toch gebruik kunnen maken van de app. We denken namelijk dat het voor veel meer kinderen een relevante app is.” Tenslotte hoopt De Reijer dat de BEB-app op den duur ook gekoppeld kan worden aan allerhande fitnesstrackers of -apps. “Omdat de integratie met andere apps en activity trackers de bouw van de app een stuk bewerkelijker zou maken, hebben we daar in eerste instantie van af gezien, maar we zouden in de toekomst graag een koppeling willen maken. Zo kunnen kinderen die in het bezit zijn van dergelijke apps en trackers hun data automatisch uploaden in hun dagboek.”

Alle afleveringen van eHealth op de werkvloer lezen?

[accordion]
[acc title="Foto credits:"]Flickr[/acc]
[/accordion]