Theranos ligt onder vuur. Het bedrijf van de 31-jarige Elizabeth Holmes dat bloedtesten en laboratoriumonderzoek radicaal wil veranderen, heeft na het verschijnen van een kritisch artikel in The Wall Street Journal een geloofwaardigheidsprobleem. Maar ligt dat aan Theranos, of aan de hype cycle rondom startups, innovatieve technologie en miljoenen aan durfinvesteringen?
Ze is de poster girl voor disruptie, de nieuwe orde digitale bedrijven en startups die op meer dan een miljard dollar gewaardeerd worden, de zogenaamde unicorns. Na haar eerste jaar aan Stanford University stopte Elisabeth Holmes met haar studie om zich volledig te kunnen richten op het opbouwen van haar eigen bedrijf Theranos. Ruim tien jaar later is ze een van de jongste selfmade miljardairs in de Verenigde Staten. Van college drop-out naar power vrouw die het opneemt tegen het medisch establishment: geen wonder dat Holmes naast zangeres Rihanna en regisseur Quentin Tarantino op de cover van The New York Times Style Magazine staat en haar opwachting maakte bij populaire televisie-talkshows om haar visie te verkondigen.
Een bloedtest zou voor tien dollar bij de drogist verkrijgbaar moeten zijn
Met die visie is niets mis. Sterker nog: Holmes wordt door velen beschouwd als een visionaire sociale ondernemer die niet voor het snelle geld gaat, maar het dure en in haar ogen ondemocratische Amerikaanse zorgsysteem blijvend wil veranderen. Door goedkope, gemakkelijk verkrijgbare labtesten aan te bieden aan Amerikaanse consumenten, bijvoorbeeld bij drogisterijketen Walgreens, via speciaal ontwikkelde technologie uit het klinische lab van Theranos. Maar waar sinds het verschijnen van het onderzoeksartikel in The Wall Street Journal onduidelijkheid en argwaan over is ontstaan, is de uitvoer van die visie.
Commerciële apparatuur
De claim dat Theranos met slechts enkele druppels bloed, in een speciaal door het bedrijf ontwikkelde nanotube, een heel scala aan bloedonderzoeken kan uitvoeren, is niet waar, volgens de WSJ. Daarnaast stelt de krant dat de testen die Theranos met zijn apparatuur uitvoert, in sommige gevallen niet accuraat en betrouwbaar zijn. En het bedrijf gebruikt commerciële apparatuur van andere aanbieders, en gebruikt dus niet alleen de revolutionaire nanotubes en eigen technologie maar ook reguliere testmethodes - terwijl Theranos claimt met eigen apparatuur te werken. Dat is in een notendop de kritiek van de WSJ-journalist.
Direct na die publicatie reageerde Holmes’ bedrijf met een verklaring dat het artikel berust op feitelijke onwaarheden en dat de bronnen van de Wall Street Journal onervaren en ontevreden ex-werknemers en gevestigde industriële concurrenten zijn, die Theranos het liefst zien mislukken. Ergens vind ik het niet gek dat die gevestigde bedrijven helemaal niet zitten te wachten op deze nieuwkomer met een radicaal nieuw business plan en een technologische visie die het einde kan beteken van hun verdienmodellen als bloedtesten voor minder dan tien dollar bij de Walgreens mogelijk worden. En dat een smaad en laster campagne die bedrijven dus best goed uitkomt.
Waar blijven de wetenschappelijke publicaties?
Tegelijkertijd zitten er ook wat gekke kanten aan het bedrijf. Kijk bijvoorbeeld naar de raad van commissarissen van Theranos, volgens dit commentaar van Fortune de meest illustere raad van commissarissen in U.S. corporate history. De gemiddelde leeftijd van de board members ligt rond de 80 jaar, en Theranos’ adviseurs lijken voornamelijk gekozen om hun politieke connecties, niet om hun relevante medische of technische expertise.
De raad van commissarissen lijkt uitgezocht op hun politieke reputatie, niet op hun medische of technologische expertise
Of neem het feit dat het bedrijf een besloten cultuur heeft en er zeer weinig over de klinische testresultaten gedeeld wordt, behalve met de Amerikaanse FDA. Tegen de wetenschappelijke norm in publiceert Theranos geen wetenschappelijke studies of artikelen in medische tijdschriften over hoe de testen precies werken en hoe accuraat ze zijn.
En Theranos maakte afgelopen week bekend te stoppen met bloedonderzoek via nanotubes en een simpele vingerprik, nadat de FDA een onaangekondigd bezoek bracht aan het bedrijf. De nanotube, een uitvinding die Theranos liet testen door de Amerikaanse FDA en die werd goedgekeurd als medisch hulpmiddel, kan momenteel nog maar voor één test gebruikt worden, namelijk herpes. Maar Holmes verdedigt zichzelf tegenover de WSJ dat de assets van het bedrijf groter zijn en dat ze met de combinatie van software, technologie en klinische chemie troefkaarten in handen hebben.
Een power woman die een prettig tegenwicht biedt voor die frat-culture die soms bij tech-bedrijven en venture capital firma's lijkt te heersen. Die iedere dag in eenzelfde uniform verschijnt - zwarte coltrui, zwarte broek, zwart colbert - omdat kledingkeuzes je niet zouden moeten afleiden van je missie.
Ergens is het niet vreemd dat hoogvliegers en selfmade miljardairs als Elizabeth Holmes extra media-aandacht genereren. Maar de reden dat Theranos onder een vergrootglas ligt heeft ongetwijfeld ook te maken met de miljoenen aan durfkapitaal die in het bedrijf werden gestoken en het feit dat we in een tijd leven waarin iedere investeerder in Silicon Valley zich af lijkt te vragen of hij of zij in een potentiële unicorn investeert. Wetenschap beweegt zich langzaam, Silicon Valley beweegt snel en disruptief. Theranos combineert die twee werelden, dus is het gek dat daar vragen over komen?
Foto credits Elizabeth Holmes: The New Yorker
wellicht ook interessant
Ben het ook erg eens met de titel, van dit mooie artikel. Mocht ze inderdaad haar claims niet hard kan maken, dan zet het ons allen een heel stuk terug. Aan de andere kant kan het óók het gevecht van de oude wereld zijn die zich tegen het nieuwe paradigma verzet. Wat in de hele discussie uit het oog verloren wordt, zeker in de kritieken, is dat ze in ieder geval er in slaagde de testen een factor 10 goedkoper aan te bieden. Nochtans is ze voor mij een voorbeeld van iemand die nog steeds zeker van haar zaak is, haar werk van 10 jaar, met de haven in zicht, niet prijs wil geven en zich nog lang niet gewonnen geeft. Ook haar optreden @wsj vond ik moedig en to the point. Dat ze nog steeds de veelgevraagde data niet geeft, kan ook daadwerkelijke bescherming van haar IP zijn. Daarnaast ZIJN bestaande testen niet toereikend, en is het bijzonder dat de FDA zich nog niet heeft laten horen. We zullen zien hoe dit af gaat lopen, ik volg het op de voet.