eHealth op de werkvoer: app vermindert prik-angst bij kinderen

In de serie ‘eHealth op de werkvloer’ spreekt SmartHealth met zorgprofessionals die dagelijks te maken hebben met eHealth-toepassingen. Veel van deze technologische innovaties betekenen op papier efficiënter werken, kwaliteitsverbetering of kostenverlaging, maar in de praktijk zijn er vaak genoeg obstakels te overwinnen. Een kwestie van tussen droom en daad? Deze week: Karen de Vooght, klinisch chemicus in het UMC Utrecht.

“We hebben van alles om de kinderen tijdens het prikken af te leiden. We zingen liedjes met ze, vertellen verhaaltjes, tellen terug of zetten interactieve beeldschermen in. Maar als de kinderen al volledig gestrest bij ons binnenkomen staan wij ook voor een lastige en vaak tijdrovende taak”, vertelt Karen de Vooght. Als klinisch chemicus is De Vooght verantwoordelijk voor laboratoriumonderzoek met bloed en ander lichaamsvocht. Op het prik lab, een speciale bloedafname poli binnen het Wilhelmina kinderziekenhuis, onderdeel van het UMC Utrecht, worden dagelijks zo’n 150 kinderen geprikt.

Geld en technische kennis gezocht

"Als kinderen teveel stress hebben dan heeft het prikken weinig zin. Je wilt niet het risico lopen dat ze een trauma oplopen en nooit meer geprikt willen worden, maar vaak lukt het prikken ook simpelweg niet omdat ze hun armen of handen wegtrekken. De kinderen – of vaak zat ook hun ouders – geruststellen kost ons veel tijd en dat heeft effect op de doorlooptijd op onze poli.”

Vanuit die gedachte besluit De Vooght dat er iets zou moeten komen vóór het prikmoment in het ziekenhuis, zodat de kinderen en eventueel hun ouders beter voorbereid naar het ziekenhuis komen. “Er bestaan wel folders, maar vaak nemen ouders niet de moeite die te lezen of komen die folders niet eens bij hen terecht omdat ze direct vanuit huis naar ons toekomen. Het leek mij dat het informeren en voorbereiden leuker, praktischer en interactiever kon dan met zo’n papieren folder. Een app voor op de tablet leek mij ideaal.”

Met het idee voor haar app besluit De Vooght deel te nemen aan de Ureka Mega Challenge, een wedstrijd georganiseerd door het UMC Utrecht gericht op innovaties in de zorg. “Ik had enerzijds het geld niet om zo’n app te ontwikkelen, maar beschikte ook niet over de technische kennis. Door deel te nemen aan de wedstrijd maakte ik in één keer kans op beiden.” De Vooght neemt met haar Prik! App deel aan de Eureka Mega Challenge in hetzelfde jaar waarin NurseMapp ook meedingt naar de hoofdprijs. Uiteindelijk haalt de klinisch chemicus het met haar idee tot de tweede ronde. “De jury gaf nog wel aan: wij hebben er vertrouwen in dat jij er toch wel komt.”

De Prik! App

Vicieuze cirkel

Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. “Uiteindelijk heeft het nog bijna twee jaar geduurd. Ik heb alles geprobeerd om aan geld te komen voor de ontwikkeling: patiëntenverenigingen aanschrijven, de app inbouwen in een studieprotocol, subsidies vanuit de overheid los proberen te krijgen. Ik kreeg te horen ‘we willen graag zien of de app daadwerkelijk werkt’, maar ik had natuurlijk eerst geld nodig om de app te bouwen om dat te kunnen bewijzen. Kortom: een vicieuze cirkel.”

De Vooght blijft uiteindelijk zo doordrammen bij haar management, dat zij besluiten een potje vrij te maken zodat de app ontwikkeld kan worden. “Met een bescheiden budget ben ik samen met Monkey Business, een partij waarmee het UMC Utrecht vaker samenwerkt, om de tafel gaan zitten. Zij waren gelukkig ook bereid om na te denken over een manier waarop we deze app met een beperkt budget konden lanceren. Doordat we ervoor kozen om de tijd te nemen de app te ontwikkelen, konden we hier en daar meeliften op de productontwikkelingen die Monkey Business toch al moest doen voor grotere klanten. Zo zijn we een heel eind gekomen.”

Minder stress en pijn

Voorafgaande aan de introductie van de app vindt er op de prik poli binnen het Wilhemina kinderziekenhuis een onderzoek naar de app plaats. “Een groep kinderen heeft niet met de app gespeeld, een groep kinderen heeft wel de Prik! App gespeeld en weer een andere groep heeft een andere game, Angry Birds, gespeeld. Daarna vond er bij al deze kinderen een bloedafname plaats. Uit dat onderzoek bleek dat kinderen die met onze app hadden gespeeld minder stress hadden en een significant lagere pijnscore opgaven. Daarmee hadden we eindelijk het bewijs dat onze app werkt.”

De Prik! App voor op de tablet werd op 1 juni gelanceerd. De app is bedoeld om gebruikers beter voor te bereiden op hun prik. Kinderen kunnen een informatieve game spelen over het ziekenhuis en de prikprocedure. “Binnen het ziekenhuis hebben we alle poli-assistentes op de app geattendeerd. De app staat of valt ermee dat patiënten de app gebruiken voordat ze naar het ziekenhuis komen. Dus moeten kinderen en hun ouders of verzorgers op de hoogte gesteld worden van de Prik! App op het moment dat ze hun prik-afspraak maken. Ook in de folders, op de website en op het formulier voor het lab wordt over de app gecommuniceerd.”

Door kinderen beter te informeren, zijn ze minder angstig tijdens het prikken

Iets te kinderachtig

Volgens De Vooght wordt er goed op de app gereageerd door kinderen en hun ouders of verzorgers. “We kregen al van meerdere mensen de vraag of deze app niet ook voor andere procedures op de kinderafdeling – zoals het prikken van een infuus of het leren katheteriseren – beschikbaar zou komen. Ook hebben ouders gevraagd of er een donatie-button in de app kan komen, zodat ze een financiële bijdrage kunnen leveren aan de Prik! App.” Wel krijgt de klinisch chemicus van de oudere kinderen te horen dat ze de game wat kinderachtig vinden. “We hopen dat we budget vinden om uiteindelijk twee games aan te bieden: voor kinderen van 3 tot 8 en van kinderen van 8 tot een jaar of 12.”

Ook van prikmedewerkers komt positieve feedback binnen, vertelt De Vooght. “Prikmedewerkers merken dat zelfs de kinderen die niet van te voren de game hebben gespeeld maar wel ter plekke nog een paar minuten op de iPad de Prik! App spelen, minder bozig en angstig zijn voor het prikken.” Idealiter zou de Prik! App, naast minder stress bij kinderen, de doorlooptijd op de poli verbeteren doordat De Vooght en haar collega’s sneller kunnen beginnen met prikken. “Dat kunnen we per individuele patiënt al wel laten zien, maar zoiets is lastig aan te tonen omdat je dan de wachttijden op de poli een paar maanden zonder de app en een paar maanden met de app zou moeten vergelijken met elkaar.”

Niet alleen een pilot

Naast de collega’s binnen het UMC Utrecht hebben volgens De Vooght ook zes andere ziekenhuizen in Nederland geïnformeerd naar de inzet van de app in hun eigen ziekenhuis. “We zijn met Monkey Business aan het nadenken of het een optie zou zijn om onze app onder licentie te verkopen. We hoeven geen winst te maken, maar we hebben natuurlijk wel wat geld nodig om de app in de lucht te houden en te blijven verbeteren. We hebben zelf al flink geïnvesteerd en hebben niet zelf de budgetten om de app te blijven financieren. We willen alleen voorkomen dat dit de zoveelste eHealth-toepassing wordt die een stille dood sterft, simpelweg omdat er geen budget meer voor is.”

Alle afleveringen van eHealth op de werkvloer lezen?