ZO! publiceert audit-uitkomsten zelfmanagement leveranciers

Medicinfo (Mijn Gezondheidsplatform) en VitalHealth Software (e-Vita) zijn de twee eerste leveranciers die voldoen aan de minimum normen die Zelfzorg Ondersteund stelt aan zogeheten zelfzorgplatforms. Zelfzorg Ondersteund (ZO!) is de coöperatie waarin patiëntenorganisaties, zorgaanbieders en verzekeraars samen werken om een grootschalige implementatie van zelfmanagement te realiseren in Nederland.

Medicinfo en VitalHealth Software hebben hun producten door een onafhankelijke auditor laten toetsen aan de eerste versie van het normenkader dat ZO! in september publiceerde. Hierdoor kunnen zij ervan uitgaan dat hun platformen voldoen aan de eisen die verzekeraars bij de inkoop stellen aan zorgaanbieders die zelfmanagement programma’s aanbieden.

In 2019 is bij ten minste vijf chronische aandoeningen voor een kwart van de patiënten sprake van succesvolle ondersteunde zelfzorg; dat is één van de doelen van ZO! Met deze doelstellingen sluit ZO! aan de ambitieuze eHealth-ambities die minister Schippers deze zomer verwoordde in een Kamerbrief. Bas van den Dungen, directeur-generaal Curatieve Zorg van het ministerie van Volksgezondheid, overhandigde gisteren in Den Haag de door ZO! ontwikkelde toolkit voor ondersteunde zelfzorg uit aan een patiënt en een huisarts. Van den Dungen nam de plaats in van minister Schippers, die gisteren om begrijpelijke redenen andere prioriteiten had.

Lijst met goedgekeurde systemen gepubliceerd

De basiseisen voor ICT-systemen zijn een belangrijk onderdeel van de toolkit voor ondersteunde zelfzorg. Die bevat informatie en tips waarmee zorgaanbieders volgens Jeekel "het wiel niet meer opnieuw hoeven uit te vinden". Hij gaf aan dat er in Nederland op veel plaatsen programma’s lopen voor zelfzorg bij diabetes, COPD of hartfalen, maar dat de kennis versnipperd is. De toolkit bundelt onder meer de ervaringen van succesvolle pilots, tips and tricks en de uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek rond zelfmanagement.

Zelfzorgplatformen zijn volgens ZO! een essentieel onderdeel van programma’s voor zelfmanagement. Zo’n zelfzorgplatform levert beveiligde informatie-uitwisseling, medische dossiers, mogelijkheden voor e-consults en herhaalrecepten aanvragen, en educatie- en communicatiemogelijkheden die zijn toegesneden op patiënten met een chronische aandoening.

De werkgroep tooling van ZO! werkt sinds vorig jaar aan het opstellen van minimale basiseisen voor zelfzorgplatforms en aan de beoordeling van beschikbare systemen. In de werkgroep werken vertegenwoordigers van onder meer Nictiz, NHG, NPCF en verzekeraars samen.

Secretaris-generaal Bas van den Dungen reikt zelfzorg koffer uit aan patiënt

De ZO! basiseisen voor een zelfzorgplatform beschrijven functies voor persoonlijke medische dossiers, maar ook opties voor koppelingen met bijvoorbeeld bloedglucosemeters, draadloze weegschalen of activity trackers. De eerste versie van de basiseisen die ZO! publiceerde is een omvangrijk document, mede omdat die eisen generiek toepasbaar moeten zijn voor diabetes, COPD en cardiovasculaire aandoeningen. Ook worden de systemen getoetst aan afgesproken standaarden en bestaande randvoorwaarden, zoals bijvoorbeeld het ketenbericht (naar andere zorgverleners), de beveiliging, de zorgstandaard, de koppeling met het Landelijke Schakelpunt (LSP) en het voorbereidende werk op gebied van een persoonlijk gezondheids dossier en een individueel zorgplan.

Normenkader is subset van basiseisen

Het normenkader dat de auditors nu gebruiken voor de toetsing omvat niet alle basiseisen, maar een subset. Dit normenkader vereist bijvoorbeeld dat persoonsgegevens en meetgegevens op een gestandaardiseerde wijze beschikbaar moeten zijn voor uitwisseling. Ook bevat het normenkader een groot aantal technische eisen die privacy en beveiliging van data moeten garanderen, zoals de verplichting om jaarlijks een zogeheten penetratietest uit te voeren en de gegevens versleuteld op te slaan en te versturen. Hiervoor maakt het normenkader gebruik van bestaande richtlijnen zoals de NEN7510 norm en richtlijnen van Norea, de organisatie van IT-auditors.

Thuismonitoring onderdeel van zelfmanagement platforms

Samenwerking met NPCF en Diabetesvereniging Nederland

Volgens Jacqueline Baardman, adjunct directeur van patiëntenfederatie NPCF, is het belangrijk dat bij de inkoop door verzekeraars het patiëntenperspectief wordt meegenomen. Daarom werkt de NPCF samen  met verzekeraars en zorgaanbieders bij het vaststellen van de minimum eisen voor platforms die de patiënt goede ondersteuning bieden. Ook de diabetesvereniging Nederland (DVN) was betrokken bij het vaststellen van de normen, mede omdat ZO! in deze fase zelfmanagement bij diabetes als prioriteit heeft. 

Pieter Jeekel verwacht dat op korte termijn nog minimaal drie andere leveranciers hun audit zullen afronden, en daardoor zullen worden opgenomen in de lijst met goedgekeurde systemen die ZO! publiceert. “Het idee is dat we het zorggroepen, huisartsen en gezondheidscentra gemakkelijker maken om te kiezen uit een groot en soms onduidelijk aanbod van ICT-oplossingen. Door een aanbieder uit deze lijst te kiezen, weet je in ieder geval zeker dat die software aan een minimum set kwaliteitseisen voldoet op het gebied van functionaliteit, gegevensuitwisseling en beveiliging.”

Jeekel geeft aan dat de audits en de gesprekken met leveranciers nieuwe inzichten opleveren die worden meegenomen in volgende versie van de toolkit voor zorgaanbieders. "Technologie is voortdurend in beweging, dus zo'n normenkader is per definitie geen statische lijst. Maar je moet ergens beginnen."

De uiteindelijke keuze voor een zelfzorgplatform is en blijft volgens ZO! aan de partijen in de markt. Maar de zorgverzekeraars zullen de kwaliteitseisen op termijn wèl vertalen naar hun inkoopvoorwaarden.