eHealth op de werkvloer: een iPad op de spoedeisende hulp

In de serie eHealth op de werkvloer spreekt SmartHealth met zorgprofessionals die dagelijks te maken hebben met eHealth toepassingen. Veel van die technologische innovaties betekenen op papier efficiënter werken, kwaliteitsverbetering of kostenverlaging. Maar in de praktijk zijn er vaak genoeg obstakels te overwinnen. Een kwestie van tussen droom en daad? Deze week: Michiel Tebbes, spoedeisende hulp arts in het Deventer ziekenhuis.

“Ik zei het pas geleden nog tegen iemand: als ik van huis vertrek en ik ben mijn iPad vergeten, dan keer ik om. Ik voel me naakt zonder dat ding”, aldus Tebbes. Voor zijn werk als spoedeisend hulparts maakt hij dagelijks gebruik van zijn tablet. De voornaamste reden van is om patiënten aan het bed mee laten kijken met wat hen mankeert. Patiënten door middel van labwaardes of foto’s uitleggen waarvoor ze in het ziekenhuis liggen, is volgens Tebbes een essentieel onderdeel van de zorg.

“Er is niets beeldender dan iemand een röntgenfoto van zijn gebroken rug te laten zien en zeggen 'daarom moet je dus stil blijven liggen'.” Maar werkt een originele röntgenfoto of het papieren EPD bij het bed dan niet net zo goed als het voornamelijk draait om patiënten meer zicht te geven op hun eigen ziekte of klachten? “Natuurlijk, dat kan best. Maar een tablet is lichter dan ieder gemiddeld papieren dossier en röntgenfoto’s laat ik veel makkelijker zien op een iPad scherm dan op een donkere plaat die ik tegen de TL-verlichting boven het bed moet houden; daar zie je bijna niets op.”

Röntgenfoto via Pulmonary Pathology

Tebbes wordt in zijn behandelwijze gesteund door het ziekenhuis, doordat het ziekenhuis een web based EPD viewer biedt. “Ik heb mijn iPad altijd bij de hand, daardoor heb ik ook altijd het EPD van mijn patiënten bij me.” Teddes kreeg – net als alle andere artsen – zijn iPad van het Deventer Ziekenhuis cadeau. Het web based EPD waar hij het over heeft is alleen toegankelijk via het Wi-Fi netwerk voor lokale medewerkers van het ziekenhuis. De informatie die hij opzoekt over patiënten wordt niet op de iPad opgeslagen; zodra hij het ziekenhuis verlaat valt er niets meer van te zien.

Denktank eHealth

Naast labuitslagen en röntgenfoto’s werkt Tebbes ook veel met stroomschema’s en berekenmodules. In plaats van naar een computer te lopen, kan hij deze gevalideerde berekenmethodes dankzij zijn iPad ook via een app raadplegen. En dat scheelt tijd. “Wat ik met het oog op tijdsbesparing ook graag zou kunnen doen, is in ons systeem medicatie voorschrijven via de iPad. Op dit moment kost die handeling mij per patiënt zo’n 3 à 4 minuten. Ik moet weg van het bed, in en uit loggen op een trage computer, de medicatie in het EPD zetten, het recept printen en teruglopen. Moet je voorstellen dat je al deze handelingen via één app kon doen; dat scheelt bijna een uur per dag.”

Hoewel Tebbes tevreden is over het bestaande aanbod van apps binnen zijn vakgebied, ziet hij ook nog veel mogelijkheden en verbeterpunten. “Ik heb zelf simpelweg de tijd niet om daar mee aan de slag te gaan, maar ik spreek wel met app-ontwikkelaars over mijn wensen en ideeën. Kennis moet je delen, dat moet je niet voor jezelf houden. Maar ook dat is in de geneeskunde nog een relatief nieuw idee; weinig van mijn collega’s doen dat al.”

De apps die Tebbes gebruikt op zijn iPad koopt hij zelf. Het ziekenhuis houdt zich momenteel nog niet bezig met de vraag welke apps nuttig zijn voor de zorg. “Misschien dat we dat in de toekomst nog wel doen; het reviewen moet dan gaan gebeuren door de eigen artsen en verpleegkundigen.” In het Deventer Ziekenhuis waar Tebbes momenteel werkzaam is, wordt wel nagedacht over innovatie in de zorg. Tebbes is lid van denktank eHealth van het ziekenhuis.

 “Momenteel richten we ons op het openbaar maken van het patiënten dossier: wij willen dat mensen thuis op hun tablets en computers hun eigen dossier kunnen inzien. Echt revolutionair is dat niet, maar zelfs zoiets vergt al een grote verandering van denkwijze. Gelukkig maken meer collega’s zich hard voor deze ontwikkeling, dus het openstellen van het patiëntendossier gaat binnenkort gebeuren.” Voor Tebbes is het een groot voordeel dat het Deventer Ziekenhuis een goede ICT-afdeling heeft. “Ze beschikken over kennis over iPads en kunnen specifiek voor Apple programmeren als dat nodig is. Daar ben ik heel blij mee, ik heb dat namelijk ook weleens anders meegemaakt.”

Nieuwe regelgeving nodig

Uit een onderzoek van het VUmc vorige week bleek dat smartphones een bron van ziekenhuisinfecties zijn. Dat is geen nieuwe informatie, maar het artikel deed wel opnieuw stof oplaaien. Ook Tebbes geeft aan alert te zijn op het schoonmaken van zijn tablet, maar geeft toe dat ook hij dat te weinig doet. “Net zoals mijn collega’s trouwens, die hun stethoscopen te weinig schoonmaken.” Toch is Tebbes van mening dat als smartphones en tablets ook als medische apparatuur gezien worden, er nieuwe richtlijnen vanuit het ziekenhuis moeten komen om toe te zien op hygiënisch gebruik hiervan. “Iedereen moet altijd al zijn sieraden af doen, dus regels opstellen voor het gebruik van een smartphone in het ziekenhuis is alleen maar een logisch vervolg.”

Calculate app door QXMD

Een ander punt van aandacht bij het gebruik van smartphones in een medische omgeving is CE-markering bij apps.

Tebbes begrijpt dat patiëntenzorg vraagt om nauwkeurige regelgeving en hij staat dan ook achter FDA-goedkeuring en CE-markering. Maar het moet volgens hem niet ten koste gaan van innovatie. “Al die regelgeving maakt het voor kleine innovatieve bedrijfjes wel heel lastig om de wereld op zijn kop te zetten en daar hebben we juist behoefte aan. Daarnaast is het hypocriet om apps aan allerlei eisen te laten voldoen, terwijl we precies dezelfde informatie van een website halen die geen CE-markering heeft. En moeten we de papieren schema’s die dokters in hun zak hebben ook laten controleren?”

Bij wie ligt de verantwoordelijkheid als een arts gebruikt maakt van een app – laat staan van een app die geen CE-markering heeft? “Of ik nu gebruik maak van een papieren schema dat ik van een collega heb gekopieerd, informatie uit een app haal of kennis toepas op basis van een artikel dat ik gelezen heb; de eindverantwoordelijkheid ligt bij mij als arts.” Toch moet daar volgens Tebbes wel een nuance in aangebracht worden. “Zodra je een app of tablet als medisch apparaat gaat zien, ligt er ook een verantwoordelijkheid bij de ontwikkelaar. Je kunt je als app-bouwer niet volledig verschuilen achter een disclaimer. Het is een medeverantwoordelijkheid, die een producent van een katheter voor hartkatheterisatie ook draagt.”

App-angst wegnemen

Innovatie is aan afvlakken, meent Tebbes. Hoewel apps volgens hem nog wel mooier, sneller en gelikter worden, mist hij vernieuwing.

“Ik zou graag de volgende stap willen zetten. Het lullige is: als je vooraan loopt in de kudde dan is alles wat er niet gebeurt vertraging, terwijl er achteraan in de kudde nog heel veel veranderd en verbeterd kan worden.” Volgens Tebbes zou het een goed begin zijn om eerst maar eens gebruik te gaan maken van de bestaande technologieën. “Daar kun je kwalitatief veel winst halen, dokters lopen per definitie achter als het gaat om techniek.”

AO Surgery Reference app

Op podia en op zijn eigen website vertelt Tebbes graag over de mogelijkheden die apps, smartphones en tablets hem bieden in zijn werk. “Onlangs sprak ik voor een groep medisch specialisten. Iedereen was enthousiast en had een gevoel dat ze ook ‘iets’ met apps willen doen. Toch zorgt een zekere angst ervoor dat ze het nog niet doen. Die angst probeer ik weg te halen. Apps en tablets zijn handig en leuk, het werkt écht.”

Tebbes gelooft in een toekomst van een internet of things in het ziekenhuis. “Alles wordt op den duur met elkaar verbonden: de ambulance vertelt dat er een patiënt aankomt zodat er in de OK een bed vrij gemaakt kan worden. Maar voordat het zover is zou een acceptatie van hulpmiddelen als iPads en apps in het ziekenhuis al een mooie stap zijn. Ik begon met papier, gebruikte daarna een zakcomputer, een Motorola telefoon en loop nu rond met een tablet en smartphone: ik ben beslist hoopvol over de toekomst.”

Alle afleveringen lezen van eHealth op de werkvloer? Klik dan op deze overzichtpagina

[accordion]
[acc title="Photocredits:"]Bert de Graaf, Medisch Fotograaf, Deventer Ziekenhuis[/acc]
[/accordion]