Review: TomTom Touch activity tracker

TomTom maakt al weer drie jaar GPS sporthorloges (met of zonder ingebouwde hartslagmeting) en dat doen ze goed. De Runner en Spark horloges beginnen bij een instapmodel van 129 euro tot het luxe Adventurer outdoor model met hoogtemeting. Hoewel de meeste TomTom horloges ook je stappen tellen, ontbrak een echte activity tracker á la Fitbit in het assortiment van TomTom. Daarom introduceerde TomTom op de afgelopen IFA beurs in Berlijn zijn eerste fitness armband, de Touch. De adviesprijs is 149 euro, maar bij de grote online winkels doet de Touch 129 euro. SmartHealth liep er een poosje mee rond.

Review in +/- 100 woorden:

Met de Touch zet TomTom zijn eerste stap op de markt voor activity trackers. TomTom maakte al wel  sporthorloges met ingebouwde hartslagmeting, en die technologie vind je ook in de Touch. De Touch is een goed gebouwde en acceptabel werkende activity tracker. Maar in vergelijking met vergelijkbaar geprijsde concurrentie van Fitbit en Garmin mist de Touch allerlei functies die inmiddels min of meer standaard zijn geworden. TomTom heeft hier nog een inhaalslag te maken. De Touch heeft een unieke voorziening in de vorm van een sensor voor lichaamsvetmeting. Wanneer je specifiek op zoek bent naar die functie in een fitness armband, dan moet je misschien wél even naar de Touch kijken. 

Tussen de Charge en de Flex

Qua looks zit de TomTom Touch tussen de grotere Fitbit Charge 2 en de aanzienlijk kleinere Fitbit Flex 2 in. Het is een redelijk bescheiden armband, waarbij de ronde metalen sensor hem wel opvallender maakt dan andere banden.

v.l.n.r. Fitbit Charge 2, TomTom Touch, Fitbit Flex 2

De feitelijke tracker is uitneembaar uit de kunststof armband. Om hem op te laden moet je hem uit de armband halen en aan een oplaadkabel koppelen. Omdat die verbinding met een gewone micro-USB stekker werkt, is de Touch niet waterdicht (maar wel spatwaterbestendig). Je kunt er dus wel mee in de regen hardlopen, maar niet mee zwemmen.

Het geheel doet denken aan de Flex van Fitbit. Daarbij moet je ook de tracker uit de armband halen om hem op te laden, maar de Flex is wel waterdicht. Het blijft een beetje een gefriemel elke keer, activity trackers die meteen in de (magnetische) lader gaan zijn toch gebruiksvriendelijker. De sluiting van de armband werkt met twee drukknoppen die in twee gaatjes in de band gedrukt worden. Het is een systeem dat we ook kennen van Polar en de Fitbit Flex. Ik heb voortdurend ruzie met die knopjes. Het is een kwestie van smaak, maar ik hou zelf meer van sluitingen met een gesp zoals je die op de Fitbit Charge 2 of de Garmin vívosmart HR ziet.

Redelijk bescheiden, maar metalen knop valt op, hier naast de Fitbit Charge 2 (rechts)

Het koppelen met de app gaat snel en probleemloos. De Touch gebruikt dezelfde nieuwe MySports app die we kennen van de TomTom sporthorloges. Dit is een compleet nieuwe app die TomTom zelf ontwikkelt. De 'oude' TomTom app was een variant van de MapMyFitness app waarop TomTom een licentie had genomen. Kennelijk vindt men bij TomTom dat de app zo belangrijk is dat je die in eigen huis moet ontwikkelen.

In de Nederlandstalige app kun je bij de optie 'apparaat' je band via Bluetooth zoeken. Door het overnemen van een zes cijferige code die op het scherm van je Touch verschijnt is de tracker gekoppeld met de app. De TomTom app lijkt redelijk overzichtelijk, hoewel sommige opties wel goed verborgen zitten. Het hoofdscherm is een tijdlijn met activiteiten en je aantal stappen voor die dag en de week. Wanneer je meer details en grafieken wilt bekijken, dan moet je kiezen voor de menu-optie 'uitvoering'. De logica van sommige menu-opties ontging me af en toe, maar net zoals bij elke app is het een kwestie van wennen.

De nieuwe app van TomTom: Nederlandstalig en redelijk overzichtelijk

Het synchroniseren van de tracker met de app liep af en toe spaak. Het probleem was altijd weer opgelost wanneer je de tracker in aan de oplaadkabel koppelt. Kennelijk wordt de armband dan even gereset, en is de Bluetooth verbinding weer beschikbaar. Je actuele aantal stappen kun je altijd wel op de band zelf aflezen.

Stappen tellen

Wij vergeleken de metingen voor het aantal stappen van de Touch met de Moves app en met de Fitbit Charge 2. Na een uurtje flink doorstappen in de ochtend bleek TomTom bijna zevenduizend stappen te hebben geteld, waar Fitbit er zo'n 1400 minder telde. Tijdens een bijzonder inactieve maandag telde TomTom 5428 stappen, terwijl Fitbit er 5277 had geteld. Hier was het verschil dus al een stuk kleiner. In het algemeen leek TomTom maximaal een procent of 5 tot 15 hoger te zitten dan Fitbit of de Moves app. Wij liggen daar op zich niet wakker van, de trends in je beweeggedrag haal je er prima uit. Zolang je er in vergelijking met anderen maar rekening mee houdt dat TomTom misschien een licht optimistisch beeld geeft van het werkelijke aantal stappen.

TomTom Touch: telt meer stappen dan Fitbit Charge 2

Display

Het zwart-witte schermpje van de Touch is langwerpig en goed leesbaar, ondanks de kleine letters. In een cirkel zie je hoe ver je van je dagelijkse stappendoel bent.  Het scherm gaat na een paar seconden vanzelf uit om energie te besparen. Je kunt het dan weer aanzetten door je vinger op de ronde metalen sensor te leggen (daarover later meer). Standaard zie je de tijd, als je naar boven swipet krijgt je aantal stappen, verbrande calorieën, afgelegde afstand, slaaptijd en aantal actieve minuten te zien. Wanneer je naar beneden swipet kom je in de sportstand. Daarmee laat je de Touch weten dat je aan een workout begint. Je kunt daarbij niet specifiek kiezen voor lopen, fietsen of een andere activiteit. Je kunt dat achteraf in de app of online nog wel aanpassen. Je start je sessie door op de ronde sensor te klikken waarna de tijd gaat lopen. Door te swipen kun je zien hoe lang je bezig bent, hoeveel calorieën je hebt verbrand en wat je hartslag is.

Het scherm is prima leesbaar, wel kleine letters

Het werkt allemaal, maar het is wel beperkt. Omdat het display niet op een 'altijd aan' stand kan staan, moet je onder het hardlopen elke keer even op de sensor drukken om het display met je hartslag te zien. Wanneer je iets te lang drukt, stop je de sessie. Daar is niet echt goed over nagedacht. Bij Polar, Garmin of Fitbit is het veel lastiger om je sessie per ongeluk te pauzeren. Bovendien hebben die merken de optie om je display tijdens sportsessie altijd aan te hebben of zichtbaar te maken door je pols te draaien.

Net als de Garmin HR modellen en de Fitbit Charge 2 heeft de TomTom Touch een hartslag-sensor die, wanneer je dat wilt, 24 uur per dag je hartslag meet. Daarmee bereik je twee zaken. Op de eerste plaats geeft de band je een redelijke indicatie van veranderingen in je rusthartslag. Daarnaast zou de hartslagmeting moeten helpen om je calorie-verbruik beter te kunnen inschatten. Bij sommige workouts, bijvoorbeeld met gewichten of Pilates, registreert de tracker niet veel beweging, maar kun je jezelf toch flink inspannen. Een hartslagsensor registreert die hogere hartslag, en kan daar dus rekening mee houden bij de calorieberekeningen.

De TomTom Touch biedt geen instelbare hartslagzones, en ook geen tril- of geluidsignalen wanneer je boven of onder een bepaalde hartslag komt of een bepaalde tijd hebt gesport. Je zou kunnen zeggen dat TomTom daarvoor juist zijn sporthorloges heeft bedoeld. Het ontbreken van dergelijke sportfuncties is waarschijnlijk een bewuste ontwerpkeuze,

De sensor voor de lichaamsvet meting

Maar TomTom tovert op de Touch een konijn uit de hoge hoed dat bij de belangrijkste concurrenten ontbreekt: een manier om lichaamsvet en spiermassa te meten. Daarvoor zitten er twee sensoren op de Touch, één op de binnenkant van de pols en één onder het display (de zilveren sensor).

Hoe werkt dat: vetpercentage?

Het percentage vet in je lichaam is voor sporters een belangrijk gegeven om je lichamelijke conditie bij te houden. Het geeft meer informatie dan de bekende body mass index (BMI), omdat dit een globale berekening is die geen rekening houdt met lichaamsbouw. Het percentage varieert flink van persoon tot persoon. Bij een studie onder mannelijke recreatieve marathonlopers was het gemiddelde vetpercentage 16,3 %, met uitschieters van 8,5 % tot 25 %. Vrouwen hebben gemiddeld een hoger vetpercentage dan mannen, en eveneens gemiddeld gezien neemt je vetpercentage toe als je ouder wordt.

Slimme weegschalen zoals deze van Withings meten ook lichaamsvet percentage

TomTom gebruikt een methode die al langer wordt gebruikt in bijvoorbeeld Bluetooth weegschalen, zoals die ook door Fitbit en Withings worden geleverd. Het idee erachter is dat lichaamsvet elektrische stroom op een andere manier geleidt dan spiermassa of water. Voor het meten van je vetpercentage leg je je vinger op de metalen sensor op de Touch. Daardoor gaat er een stroom lopen van je ene hand naar je andere pols (want daar zit ook een sensor aan de binnenkant van de Touch. Bij een weegschaal die vet meet loopt die stroom van je ene voet naar je andere voet. Weegschalen met vetmeting bekijken dus vooral het vetpercentage van de onderste helft van je lichaam, TomTom kijkt meer naar de bovenkant. Dat is geen slecht idee, want dat doen ook de semi-professionele meetapparaten die al jaren worden gebruikt. Omron maakt bijvoorbeeld lichaamsvetmeters die je met twee handen moet vastpakken. Die meters, zoals de Omron BF306, zijn in allerlei testlabs gemeten en blijken voor niet-medisch gebruik behoorlijk nauwkeurig te zijn. Het zijn echter geen echte consumenten-producten, door de ziekenhuis-achtige vormgeving en het ontbreken van een goede koppeling met apps.

Wij vergeleken de metingen van de TomTom met die van de Omron BF306, en dat levert goed nieuws en slecht nieuws op. Het goede nieuws is dat de TomTom Touch behoorlijk consequent meet en geen grote afwijkingen van dag tot dag heeft. Het slechte nieuws is dat TomTom je vetpercentage te rooskleurig (laag) inschat. Wij probeerden het bij verschillende proefpersonen van ultraskinny tot - laten we zeggen - aan de stevige kant. De Omron bleek consequent hoger te zitten, en waarschijnlijk dichter bij de waarheid. In mijn geval was ik happy met de meeting van TomTom die mijn vetpercentage op 19,5 % schatte, maar de Omron meter zit met 27 % dichter bij de realiteit van mijn wintergewicht (ik weet het, te hoog). Ook mijn Withings weegschaal zat rond de 26-27 %. Die vijf procent minder lijkt misschien niet veel, maar is wel het verschil tussen normaal en overgewicht. Bij een andere proefpersoon was het verschil wat kleiner: 25 % bij de Touch en 27,9 % op de Omron.

Een reden voor de afwijkende metingen van TomTom is misschien gelegen in het kleine contact-oppervlakte van de sensoren. Bij een weegschaal sta je met je voeten op de sensoren, en bij de Omron BF306 pak je de sensoren met je hele hand vast. Toch is het idee op zich wel goed: een extra sensor die je informatie geeft over een belangrijk kenmerk van je lichaam.

TomTom was een koploper met optische hartslagmeting in sporthorloges

Hartslag met een LED meten

TomTom was één van de eerste aanbieders van horloges met optische hartslagmeting: led-lampjes aan de binnenkant van de armband. Ze gebruikten daarvoor eerst de technologie van MIO en Philips, en zijn daarna overgestapt op de software van het Zuid-Afrikaanse bedrijf LifeQ. Het principe bleef gelijk: je schijnt licht door je huid en meet de reflecties. Bij elke hartslag wordt er een hoeveelheid bloed door je pols gepompt, en daardoor verandert de reflectie een klein beetje. Daardoor kun je het aantal hartslagen per minuut berekenen. Hoewel optische hartslagmeting nog steeds niet op het niveau van elektrische metingen met een borstband zit, wordt de technologie wel met de maand beter. Zelfs Polar, de uitvinder van de borstband voor sporters, is al over naar optische meting op zijn M600 en M200 horloges en de A360 activity tracker.

Ook Polar is voorzichtig begonnen met hartslagmeting aan de pols, hier de A360

In de 24/7 continu meetstand rapporteerde TomTom door de dag heen een rusthartslag van 58-60, en die waarde herkennen we van de Fitbit Charge 2 en andere metingen. Bij hardlopen en fietsen volgde de TomTom de metingen van gelijktijdig gedragen Polar H7 borstband in de meeste gevallen behoorlijk goed. Een uitzondering zie je hieronder: dit was een workout op een indoor-trainer in een ijskoude omgeving. De rode lijn is de TomTom, de blauwe lijn de Polar borstband. Je ziet hier een bekend verschijnsel van optische hartslagmeters: het duurt af en toe even voordat ze de goede meting te pakken hebben, vooral als het buiten koud is. Al met al sloeg de TomTom helemaal geen slecht figuur tijdens de testperiode.

Rood is TomTom, blauw is Polar borstband

De Touch kan volgens ons de vergelijking met activity trackers als de Fitbit Charge 2 en de Garmin vívosmart HR prima doorstaan als het op de hartslagmeting aankomt. Zolang je niet de precisie van een borstband verwacht, en bereid bent om enige nauwkeurigheid in te wisselen voor het gemak om zonder borstband te kunnen sporten. Garmin maakt overigens ook gebruik van de technologie van LifeQ voor zijn hartslagmetingen, Fitbit ontwikkelt de sensor-technologie zelf, net als Apple.

GPS ontbreekt

De TomTom Touch heeft geen GPS-chip. Hij moet afstanden dus schatten op basis van het aantal stappen dat je zet. Fietsafstanden schatten zit er helemaal niet in. De Fitbit Charge 2 en de eerste generatie Apple Watch hebben ook geen GPS-chip, maar die armbanden kun je wel koppelen met de GPS in je smartphone. Door je smartphone mee te nemen wanneer je gaat hardlopen kun je op die manier achteraf toch een nauwkeurige route bepalen. Bovendien zie je onder het lopen je exacte snelheid op je pols. Een gemiste kans, vinden wij. We snappen wel dat TomTom zijn sporthorloges mét GPS als alternatief wil bieden, maar hiermee boor je de gebruiker een prettige extra functie door de neus. De Garmin vívosmart HR biedt deze optie trouwens ook niet, maar Garmin heeft inmiddels wel de vívosmart HR+ uitgebracht, die we nu aan het testen zijn. De HR+ heeft naast een hartslagsensor een eigen GPS-chip, zodat je je smartphone niet mee hoeft te nemen onder het lopen.

TomTom sporthorloges bevatten wél een GPS-chip

Het blijft op het eerste gezicht opvallend dat je al voor rond de honderd euro een hardloophorloge met GPS hebt, maar dat activity trackers deze voorziening in de meeste gevallen moeten missen. Een verklaring is mogelijk dat een sporthorloge met actieve GPS niet eens 24 uur werkt zonder bijladen. Voor een activity tracker, die meestal flink kleiner is en dus ook een kleinere batterij heeft, is het stroomverbruik van de GPS-chip kennelijk te hoog. Elke dag onder de lader is niet fijn voor een activity tracker, die moet toch zeker een paar dagen meegaan, en liefst een week.

Batterijduur en notificaties

TomTom meldt op zijn site dat je tot wel vijf dagen je activiteiten kunt bijhouden voordat je weer moet opladen. Wij kwamen geen enkele keer verder dan drie dagen. In het algemeen lijkt dit soort activity trackers meer batterij te verbruiken naarmate je actiever bent, dat geldt in ieder geval voor Fitbit's banden. In een rustige kantoorweek zijn die vijf dagen zonder opnieuw laden dus misschien wel haalbaar, maar niet als je actief sport. De TomTom Touch geeft een melding wanneer je gebeld wordt. De functionaliteit is echter wel volkomen minimaal. Je ziet een telefoonsymbooltje op het display, en dat is het. Geen meldingen van social media, geen naam van een beller, geen samenvatting van een bericht, geen opties om te reageren, TomTom zit met zijn notificaties op het niveau waar aanbieders als Fitbit en Garmin twee jaar geleden zaten. Of je al die meldingen op je activity tracker echt waardevol vindt is natuurlijk een goede vraag, die iedereen zelf kan beantwoorden.

Fitbit en Garmin bieden uitgebreidere informatie bij meldingen, bijvoorbeeld de naam van een beller

Vergelijking met de concurrentie

De markt voor activity trackers is langzaam aan volwassen geworden en het aanbod is groot. Je ontkomt er dus niet aan om de TomTom Touch naast vergelijkbare modellen van Fitbit, Polar of Garmin te zetten. Bij Garmin kom je dan uit bij de vívosmart HR die een vergelijkbare adviesprijs van 149 euro heeft (maar net als de Touch online voordeliger te vinden is). Bij Fitbit is de Charge 2 het meest vergelijkbaar, omdat de Flex 2 geen hartslagmeting heeft. Die is wel wat duurder: rond de honderdtachtig euro.

De Touch doet op zich wat hij moet doen: stappentellen en je hartslag meten. Maar wat opvalt is dat Fitbit en Garmin veel meer prettige opties in hun software en apps bieden. Geen wonder, want zij zijn inmiddels al jaren bezig met hun apps. Fitbit heeft bijvoorbeeld de automatische herkenning van verschillende activiteiten, uitgebreidere slaapinformatie, een cardio fitness score, challenges met vrienden, instelbare tijdweergaves, stille alarmmeldingen en per uur instelbare alerts wanneer je niet genoeg beweegt. Garmin biedt ook veel van deze features, en daarnaast indicaties voor hartslagzones, weergave van je snelheid en afstands-en tijdsdoelen tijdens je training en muziek bediening vanaf je armband.

Conclusie

De TomTom Touch is zeker geen slechte tracker. In vergelijking met gelijk geprijsde concurrenten mis je echter wel veel handige functies. TomTom heeft echter ook een uniek onderscheid met de concurrentie: de sensor voor het vetpercentage in je lichaam. Wij zijn er nog niet van overtuigd dat die voldoende precisie heeft om je echt een goed beeld te geven van de invloed van training op je lichaam. Daarvoor is eigenlijk een langere testperiode nodig, en we zullen hier dan ook nog op terug komen. Het idee blijft goed, want gewicht geeft op zichzelf niet altijd genoeg informatie. Wanneer je de vetpercentage meting niet super belangrijk vindt voor een activity tracker, dan bieden Fitbit en Garmin bij hun trackers met hartslagmeting betere apps met meer functies. Wil je wel aan de slag met vetmeting, en heb je nog geen slimme weegschaal, dan zou je de Touch kunnen overwegen.