In traanvocht zijn meer gezondheidsindicaties af te lezen!

Tranen blijken een waardevolle bron van informatie te zijn, zo blijkt uit recent onderzoek van het Maastricht UMC+. In traanvocht zijn meer gezondheidsindicaties af te lezen dan voorheen bekend was. Een baanbrekende ontdekking is dat tekenen van Alzheimer bijvoorbeeld uit traanvocht kunnen worden gedetecteerd. Dit opent ook de mogelijkheid om andere neurologische aandoeningen op te sporen.

Alzheimer onthuld door tranen

Bij het onderzoek naar traanvocht worden specifieke stoffen gecontroleerd die kunnen onthullen of iemand een ziekte heeft. Doorgaans wordt traanvocht geanalyseerd voor oogproblemen en ontstekingswaarden. Marlies Gijs van de Universiteitskliniek voor Oogheelkunde in Maastricht legt uit: "Nu gaan we echter onderzoeken of we ook aanwijzingen kunnen vinden voor neurologische aandoeningen."

Volumeprobleem

Een obstakel dat tot nu toe belemmerend werkte, was het 'volumeprobleem'. Gijs verduidelijkt: "Eén druppel is niet genoeg. Bij onderzoek met bijvoorbeeld bloed is een heel buisje nodig voor een grondige analyse. Zo'n analyse is niet mogelijk met slechts één druppel." Gelukkig is de apparatuur tegenwoordig veel gevoeliger, met als voorbeeld de mogelijkheid om het CovSars-virus in traanvocht aan te tonen tijdens de coronaperiode.

De spiegel van ons lichaam

Oogarts Piet Meurs van het Oogziekenhuis Eindhoven vindt het niet verrassend dat traanvocht zoveel kan onthullen. "Traanvocht is de spiegel van de binnenkant van ons lichaam," zegt hij. Naast de beschermende functie voor het hoornvlies, dat licht doorlaat, bevat het vocht ook belangrijke afweerstoffen tegen externe infecties. "Eigenlijk kun je traanvocht een beetje beschouwen als een stukje bloed; alleen is het veel makkelijker te verkrijgen zonder een prik in de arm."

Volgens Gijs is de toekomst nabij: "We hebben dezelfde eiwitten in traanvocht kunnen identificeren die verhoogd waren bij mensen met Alzheimer, zelfs in gevorderde stadia van de ziekte. Dat is echt een doorbraak." Momenteel wordt bevestigend onderzoek uitgevoerd, maar de hoop is dat deze methode in de toekomst ook kan worden toegepast voor het diagnosticeren van Parkinson en de ziekte van Huntington.

Hoe werkt het?

Het proces werkt als volgt: een dun, papierachtig stripje wordt voor een klein deel achter het onderste ooglid geschoven en blijft daar enkele minuten om voldoende traanvocht op te nemen. Hoewel dit wellicht onprettig klinkt, zijn de alternatieven voor het stellen van diagnoses veel ingrijpender.

Behandelmethode

Momenteel wordt Alzheimer vaak vastgesteld met geheugentests, scans en een hersenvochtafname, vaak via een ruggenprik. "Dit is ingrijpend en kan complicaties veroorzaken. Veel patiënten gebruiken al bloedverdunners, wat extra risico met zich meebrengt. Daardoor wordt het niet vaak uitgevoerd, en is men terughoudend. Bovendien kunnen alleen de symptomen van Alzheimer worden behandeld en niet de ziekte zelf."

Om de diagnose op een toegankelijkere manier te stellen, zou een traanvochtonderzoek veel laagdrempeliger zijn. "We willen het uiteindelijk gebruiken als een diagnostische methode, vergelijkbaar met een zwangerschapstest. Idealiter zouden we stripjes voor traanvocht ontwikkelen, waarmee de arts direct het resultaat kan zien." Hoewel dit op dit moment nog niet mogelijk is, is het al aanzienlijk handiger dan het aflezen van ziekten aan hersenvocht. Lees hier meer.

Lees ook:

TU/e onderzoekt warme technologie bij dementie
Een nieuw onderzoeksproject, onder leiding van de TU Eindhoven, wil het gat verkleinen tussen kunstmatige intelligentie en passende, warme, slimme zorgoplossingen voor mensen met dementie.

Videogames kunnen positieve invloed hebben op mensen met dementie

Een combinatie van cognitieve en bewegingstraining kan de werking van de hersenen, de mobiliteit en symptomen van depressie verbeteren bij mensen met dementie. Zo concludeerde een internationale studie in Belgische woonzorgcentra De Wingerd en het Universitair Psychiatrisch Centrum KU Leuven.