Recent onderzoek laat zien dat een groeiend aantal mensen in behandeling is voor verslaving. Hoewel alcohol en cannabis de lijst aanvoeren, hebben we in 2024 ook te maken met nieuwe, digitale vormen van verslaving. Denk hierbij aan smartphones, computers, sociale media, videogames en internet. Een verslaving heeft vaak niet alleen gevolgen voor de verslaafde zelf, maar ook voor diens (in)directe omgeving. Verslavingsexpert en ervaringsdeskundige Mark Lettinga schreef voor deze themamaand de blog over dit onderwerp.
Wist je dat er 2 miljoen mensen in Nederland verslaafd zijn? En ik ben er 1 van! Verslaving is een ziekte, een sluipmoordenaar en verwoest levens. Niet alleen het leven van de verslaafde maar ook van de naasten van een verslaafde. De verslavingszorg heeft in 2015 mijn leven gered door de juiste behandeling. En mijn familie? Die kregen een middag voorlichting over de ziekte verslaving en dat was het.
Manipuleren
Er is één aspect belangrijk voor de persoon die verslaafd is en dat is geld. Diegene is tot alles in staat om aan geld te komen, oftewel manipuleren op ‘Champions League niveau’. Partners, kinderen, ouders, broers, zussen en vrienden komen door manipuleren van de verslaafde voor immense uitdagingen te staan en ondervinden verschillende vormen van pijn. Daarnaast is hun rol complex en vaak ondankbaar. Manipulerend gedrag heeft veel gevolgen voor een naaste van een verslaafde, maar de verslaafde zelf staat hier nooit bij stil. De naaste kan hierdoor emotioneel, fysiek en mentaal beïnvloed worden.
Verslaving in stand houden
Ironisch genoeg kunnen naasten, in hun pogingen om te helpen, soms de verslaving in stand houden. Dit kan gebeuren door het geven van geld, het goedpraten van slecht gedrag of het wegnemen van consequenties. Dit gedrag komt vaak voort uit liefde en een wens om de verslaafde te beschermen, maar het resultaat is vaak dat de verslaving langer kan voortduren. Het doorbreken van dit patroon vereist inzicht en moed om de realiteit onder ogen te zien en op een andere manier te reageren.
Jezelf verliezen
In het proces van het zorgen voor een verslaafde, verliezen veel naasten zichzelf. Ze worden zo opgeslokt door de problemen en behoeften van de verslaafde dat ze hun eigen behoeften en identiteit vergeten. Dit fenomeen staat bekend als co-dependent gedrag, waar de zorg voor de ander centraal komt te staan in het leven van de naaste. Zelfzorg en het behouden van een eigen identiteit zijn cruciaal om niet compleet te verdwijnen in de chaos van de verslaving van een ander.
In dienst van de verslaving
Naasten vinden zichzelf vaak in dienst van de verslaving van hun geliefde. Ze nemen verantwoordelijkheden over, dekken fouten toe en proberen alles in goede banen te leiden. Dit zorgt niet alleen voor een enorme emotionele en fysieke belasting, maar het geeft de verslaafde ook de mogelijkheid om door te gaan met gebruiken zonder de volledige consequenties te ervaren. Het kan een eindeloze cyclus zijn waarbij de naaste vastzit in een modus van zorgen en herstellen.
Het doorbreken van de cyclus
Om deze cyclus te doorbreken, is het van essentieel belang dat naasten hulp en ondersteuning zoeken. Dit kan variëren van therapie en supportgroepen tot educatieve programma's over verslaving en herstel. Het is ook belangrijk dat naasten leren om weer voor zichzelf te zorgen, hun eigen leven te leiden en te erkennen dat ze niet de verantwoordelijkheid dragen voor de verslaving van de verslaafde. Door deze stappen te nemen, kunnen ze niet alleen hun eigen welzijn verbeteren, maar ook de verslaafde helpen door een gezonder en meer ondersteunend voorbeeld te stellen.
Grenzen stellen
Eén van de grootste uitdagingen voor naasten van verslaafden is het stellen van grenzen. Verslaving heeft de neiging om alles en iedereen in zijn kielzog mee te sleuren. Degenen die proberen te helpen, kunnen zich makkelijk overweldigd voelen door de constante crisissituaties en de noodzaak om in te grijpen. Het is essentieel dat naasten leren om gezonde grenzen te stellen om hun eigen welzijn te beschermen. Dit betekent nee durven zeggen, hulp van buitenaf zoeken wanneer dat nodig is. Grenzen stellen is niet hetzelfde als de verslaafde in de steek laten, het is een manier om jezelf te beschermen tegen de destructieve invloed van de verslaving.
Tot slot
Naasten van verslaafden vormen een vergeten doelgroep die vaak lijdt in stilte. Door aandacht te schenken aan hun verhalen en hen te voorzien van de nodige ondersteuning, kunnen we helpen om zowel hun leven als dat van de verslaafde te verbeteren. Het is tijd om deze vergeten groep de erkenning en hulp te geven die ze verdienen, zodat ze niet langer in de schaduw van de verslaving hoeven te staan.
Meer lezen over (digitale) verslaving, en vooral ook over oplossingen?
Lees dan ons themamaand artikel over afkick apps.
---
Over de auteur:
Mark is een enthousiaste en goedlachse jongeman die zich inzet om de wereld ‘cleaner’ te maken. Hij weet wat verslaving inhoudt, omdat hij zelf in 2015 een klinische opname heeft gehad voor zijn cocaïne- en alcoholverslaving. Sinds de opname heeft hij keihard aan zichzelf gewerkt en uiteindelijk heeft hij van zijn probleem zijn beroep weten te maken. Sinds 2 jaar geeft hij trainingen over middelengebruik en verslaving via zijn Addiction Academy. In de eerste week van september 2024 gaat zijn eerste online programma live: ‘omgaan met een verslaafde voor naasten’.
---
Bronnen:
- Meer mensen behandeld in verslavingszorg, deNederlandseggz
- Kerncijfers Verslavingszorg 2018-2023
wellicht ook interessant
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!