Met €1,5M investering wil Alphabeats neurofeedback-technologie marktklaar maken

De Eindhovense startup Alphabeats kondigt een investering aan van € 1,5 miljoen. Met het geld bouwt het bedrijf verder aan de technologie om sporters te helpen hun mentale prestaties te verbeteren. De technologie bestaat uit een draagbare EEG-headset om hersengolven te meten en algoritme. Hoe werkt die neurofeedback technologie, en kunnen amateursporters hier ook iets aan hebben?

De startup ontsproot in 2019 vanuit HighTechXL, een deep-tech venture builder gevestigd op High Tech Campus Eindhoven waar bedrijven als Philips, ASML en de technische universiteit van Delft en Eindhoven aan deelnemen.

Aan de basis van Alphabeats’ product ligt een patent van Philips, vertelt medeoprichter en CEO Han Dirkx. “In HighTechXL stellen bedrijven patenten en delen van technologie beschikbaar die op de plank liggen, met de vraag: hoe kunnen we die gebruiken en vercommercialiseren? Dat zijn enorm uiteenlopende patenten, van laser- en koeltechnologie tot draadloze netwerken. Het concept voor Alphabeats ontstond vanuit de gepatenteerde neurofeedback technologie van Philips.

Alfa-golven

Neurofeedback is een technologie waarbij mensen via een monitor of apparaat zoals een smartphone hun hersengolven in beeld krijgen. Onze hersenactiviteit kan worden gemeten aan de hand van hersengolven, kleine elektrische stroompjes die meetbaar zijn via het aantal trillingen of golven per seconde. Hersengolven worden uitgedrukt in Herz (Hz) en worden gemeten door middel van elektro-encefalogram of EEG. Ze kunnen worden opgedeeld in vijf verschillende categorieën. Bèta-golven komen voor wanneer je actief bezig bent en zorgen ervoor dat je je kan concentreren. Wanneer er een teveel aan dit soort golven is, ervaar je stress. En alfa-golven zijn actief wanneer je ontspannen bent, maar wel alert.

Door aan de hand van een monitor of met een smartphone- of computerspelletje de gedachten te sturen, is het mogelijk om de hersengolven te beïnvloeden, aldus het principe van neurofeedback. “Het doel van onze oplossing is de mentale prestaties van topsporters te verbeteren met een op hersengolven gebaseerde training. Door wisselwerking tussen het meten van hersengolven en het begeleiden van gebruikers willen we hen helpen de hersenen te sturen in de richting van een alfa-golf, een staat van diepe focus. We noemen het ook wel de flow state”, aldus Dirkx.

Muziek via een headset

De neurofeedback-technologie van Alphabeats werkt op basis van muziek en bestaat uit een draagbare EEG-headset, een app en een algoritme dat de hersengolven analyseert, interpreteert en vervolgens door vertaald in de muziek die een gebruiker te horen krijgt.

Dirkx legt het principe uit nadat een gebruiker de hoofdband opzet. “Terwijl een gebruiker probeert te ontspannen door naar muziek luisteren, meet de EEG-hoofdband onder andere de alfa- en bèta-golven. Het algoritme verandert de frequentie van de muziek als gebruikers van alfa- naar bèta-golven afdwalen. Door deze minimale verschillen in frequentie krijgt het brein feedback en wordt het een andere kant opgestuurd, weer in de richting van de alfa-golven.”

Alphabeats werkt met een zelfgeleide vorm van neurofeedback training, dat wil zeggen zonder trainingsinstructies en met behulp van een impliciete vorm van feedback via de app. Gebruikers zijn niet op de hoogte van de ‘beloning’ en ‘straf’ principes van de training, ze luisteren enkel tien minuten naar hun muziek via een koptelefoon. "Door alle niet relevante hersengebieden in de alfa staat te brengen, kan volledig gefocust worden op dat wat je moet doen. We trainen mensen meer controle te krijgen over alfa-hersengolven.”

“Net zoals je je beenspieren traint in de sportschool, kun je ook je brein of je hoofdspieren trainen. Met onze technologie willen we mensen helpen om hun alfa-golven onder controle te krijgen, om steeds minder of geen last te hebben van ruis of concentratieverlies. Daar hopen we topsporters op te gaan trainen."

Neurofeedback: bewezen, of niet?

Onder wetenschappers is er nog geen consensus of neurofeedback een bewezen effectieve manier is om aandoeningen zoals ADHD te helpen reguleren of depressieve klachten tegen te gaan. Ook het gebied waar Alphabeats actief in is – performance coaching om topsporters te helpen betere mentale prestaties te bereiken – is een relatief jong onderzoeksdomein.

“Dát je je hersengolven kunt controleren met neurofeedback staat mijns inziens wel vast, wat mijn argument over de kracht van het bewuste brein ondersteunt. Maar het klopt dat over de inzet als therapievorm nog veel twijfels bestaan”, zegt neuropsycholoog André Aleman over de inzet van neurofeedback binnen de geestelijke gezondheidszorg, in gesprek met de Volkskrant. Ook de werkzaamheid van neurofeedback bij AHDH is nog lang niet bewezen, waarschuwt een groep prominente neuropsychologen in 2013.

Daarom is Han Dirkx ook voorzichtig in zijn formulering, en maakt Alphabeats geen claims over cognitieve verbeteringen. “Het brein is een enorm complex geheel en nog steeds onontgonnen terrein. Er is steeds meer onderzoek naar neurofeedback, maar wij willen voorzichtig zijn in de claims die we maken en de werking van onze technologie. We zeggen niet dat de hoofdband stress oplost, wel dat het kan helpen om beter te ontspannen” aldus Dirkx, die het bedrijf oprichtte samen met orthopedisch chirurg Jur Vellema, die verantwoordelijk is voor het wetenschappelijke onderzoek. AlphaBeats heeft inmiddels een team van acht mensen, van experts op het gebied van data science en signal processing tot neurowetenschappers.

Onderzoek met voetbalclub

Het geld van de tweede investeringsronde, die Alphabeats ophaalde bij DeeptechXL en LUMO Labs, wordt gebruikt om verder onderzoek te doen naar de toepassing en de technologie. En om het product te valideren met topsporters en coaches. De startup trekt samen op met de Universiteit van Tilburg, waar al langer onderzoek wordt gedaan naar neurofeedback. “Samen met Philips en de Universiteit van Tilburg hebben we in een eerder onderzoek aangetoond dat met tien minuten neurofeedback per dag, met een EEG-hoofdband die accuraat hersengolven meet, proefpersonen sneller en beter konden ontspannen. Het lukte de controlegroep om met behulp van muziek hun hersenen sneller en vaker naar alfa-golven om te buigen. Ook na drie maanden zagen we verschil tussen de controlegroep en de interventiegroep.”

In het vervolgonderzoek dat dit jaar start gaan een voetbalelftal en hun trainers de Alphabeats neurofeedback technologie testen in een professionele setting. De onderzoeksprotocollen liggen klaar, de voetbalclub en het elftal waar het onderzoek mee gaat starten staan in de startblokken. “Samen de Universiteit van Tilburg onderzoeken we de relatie tussen betere mentale prestaties en AlphaBeats technologie. Hoe kunnen we aantonen dat we de mentale prestaties van topsporters daadwerkelijk kunnen verbeteren?”

Opnieuw maakt Dirkx een nuance: “Een directe relatie tussen hoe een topsporter speelt in het veld en onze oplossing is lastig te maken. Er zijn immers zo veel aspecten die je mentale performance beïnvloeden. Denk aan je thuissituatie, ziekte of stress. Daarom is meer data verzamelen ook enorm belangrijk voor verdere validatie. Door cognitieve oefeningen voor, tijdens en na een sessie met de hoofdband meten we mentale prestaties, naast data uit het veld en in nauw overleg met coaches en sporters over hoe zij zich voelen.”

Daarmee hoopt Alphabeats in de tweede helft van 2023 een markt-klaar product te kunnen lanceren. “We kozen bewust voor topsporter als eerste business to business markt, omdat het belang van performance coaching groeit. Daarna hopen we onze oplossing ook voor een grotere doelgroep beschikbaar te kunnen maken, zoals beroepen en functies waar hoge prestaties en piekresultaten vereist zijn. Alphabeats EEG-technologie blijft een consumentenproduct, we ontwikkelen geen medisch gevalideerd hulpmiddel. Wij zien het als een mentaal trainingssysteem dat een veilig en gezond alternatief is voor andere prestatieverhogende middelen en methodieken” besluit Dirkx.