Belgische studie lost eerste resultaten over zelfeducatie bij patiënten met COPD

Eerder deze maand werden de eerste resultaten van een haalbaarheids- en werkzaamheidsstudie gelost van een mobiele applicatie, die ontwikkeld werd door Comunicare, over zelfeducatie en zelfcontrole voor patiënten met ernstige chronisch obstructieve longziekte (COPD).

In België lijden zo’n 400.000 mensen aan chronisch obstructieve longziekte (COPD), hetgeen kan leiden tot een sterke verslechtering van de levenskwaliteit van de patiënt en een aanzienlijke consumptie van medicijnen. Bewezen is dat telegeneeskunde hier een belangrijke rol kan spelen bij de preventie van de longziekte. Zo bestaan er tegenwoordig al een aantal elektronische hulpmiddelen voor COPD, maar die krijgen vaak de kritiek dat ze te complex zijn.

Daarom wilde de telecomorganisatie Comunicare een eenvoudigere applicatie op poten zetten, waarbij de patiënt zelf zijn gegevens kan beheren zonder tussenkomst van zorgprofessionals. Daar gingen dr. Jean-Baptiste Duquenne, onder toezicht van dr. Hélène Van Cauwenberge (CHU de Liège), mee aan de slag met een nieuwe studie. Daarin bestuderen de auteurs de haalbaarheid en de effecten van de ‘digitale bondgenoot’, ontwikkeld volgens een gebruiksvriendelijke methode van zelfeducatie en zelfcontrole voor patiënten met COPD GOLD III tot IV klasse C/D volgens de GOLD classificatie 2019.

Resultaten

Na installatie van de app wordt de patiënt uitgenodigd om zich vertrouwd te maken met het educatieve luik van de applicatie. Daarna voltooit hij het zelfcontrolegedeelte minstens drie keer per week. Een spirometrie en een evaluatie worden uitgevoerd bij inclusie en na drie en zes maanden; de duur van dit onderzoek. Het belangrijkste doel van de applicatie is in de eerste plaats om het aantal ziekenhuisopnames voor exacerbaties van COPD te verminderen.

Door de pandemie werd de rekrutering beperkt tot veertien patiënten. Uit de studie blijkt nu dat de applicatie niet helemaal het gewenste effect gaf. Toch waren er ook positieve resultaten te melden. Zo stelden de auteurs een positieve correlatie vast tussen de coderingsgraad en bepaalde secundaire doelstellingen zoals de vermindering van het aantal dagen ziekenhuisopname, CAT en therapietrouw. Ze melden een toename van angst-depressie die moet ingepast worden in de context van de pandemie.

De auteurs vinden dat telegeneeskunde bij het gebruik van COPD veelbelovend is, maar dat verder onderzoek noodzakelijk is. De tools moeten gebruiksvriendelijk zijn en zijn mogelijk niet geschikt voor alle patiënten of alle situaties. Voor gemotiveerde kandidaten is het een betrouwbare en gepersonaliseerde bron van informatie en hulp bij empowerment. Telegeneeskunde is bijzonder geschikt voor acute of destabiliserende situaties. Volgens de auteurs toont de studie de haalbaarheid aan van een 'digitale bondgenoot' die de complexiteit van de IT-tool beperkt.