Dreigende overbelasting huisartsenpraktijk vraagt om noodoplossing

In de badplaats Ouddorp op Goeree-Overflakkee staat huisartsenpraktijk Kop van ‘t Eiland. Bij deze huisartsenpraktijk zijn 9000 patiënten ingeschreven. In de zomermaanden komen daar gemiddeld 40.000 toeristen bij. Normaal gesproken vraagt deze instroom al om veel flexibiliteit van het huisartsenteam, maar de corona crisis voerde de druk extra op. Daarom werd er samen met zorgverzekeraar CZ een noodoplossing gezocht.

In Nederland zijn er een paar huisartsenpraktijken waar de verhouding eigen patiënten versus toeristen bij de huisartsenpraktijk erg scheef is. Kop van ‘t Eiland in Ouddorp is er daar een van. “Mensen komen bij ons met acute gezondheidsproblemen, zoals wondjes door schelpen of glazen, wespensteken of gekneusde ledematen door een valpartij”, vertelt huisarts Paul Albert. “We weten dat er iedere zomer tienduizenden extra patiënten naar de praktijk komen, dus daar spelen we op in door een extra waarnemer in te zetten en onze openingstijden te verruimen. Het vinden van een extra waarnemer is in de afgelopen jaren steeds lastiger geworden, het aanbod van huisartsen wordt steeds kleiner.”

Goeree-Overflakkee werd in de eerste golf zwaar getroffen door de corona crisis door een uitbraak in een verzorgingstehuis in een naburig dorp, vertelt Albert. “Veel patiënten en medewerkers zijn destijds besmet geraakt. In april hebben we veel te maken gehad met corona-patiënten in de praktijk, maar ook met zieke medewerkers, artsen en assistenten. We werden daardoor met de neus op de feiten gedrukt dat een corona pandemie ons, qua personele bezetting en beschikbaarheid, problemen zou kunnen opleveren. Als er een uitbraak zou komen tijdens de drukke zomermaanden, dan zouden we daar misschien de bemanning niet voor hebben. Een mogelijk probleem dus, maar wiens verantwoordelijkheid?”

Wie is verantwoordelijk voor de overvolle praktijk?

Alle huisartsen in Nederland hebben in hun contract met de zorgverzekeraars afgesproken passanten noodhulp te bieden. Bij sommige praktijken, zoals die van Paul Albert, zijn er verhoudingsgewijs alleen veel meer passanten. “We hebben bij alle betrokken partijen aangegeven: we willen deze hulp blijven bieden, maar er bestaat een risico dat we deze zomer niet in staat zijn om zorg te leveren zoals jullie dat van ons gewend zijn. Hoe lossen we dat gezamenlijk op?”

Albert richt zich in eerste instantie tot de gemeente, maar krijgt te horen dat zij het probleem niet als hun verantwoordelijkheid zien en er ook niet de benodigde kennis voor hebben. Albert legt hun probleem ook neer bij zorgverzekeraar CZ. “Zij hebben direct proactief met ons meegedacht en stelde Medicoo van Medicinfo voor. Medicoo is een app waarmee je een huisarts kan raadplegen, ook al sta je niet ingeschreven bij een huisartsenpraktijk. Via de Medicoo app kunnen patiënten chatten met een verpleegkundige en, wanneer dat nodig is, beeldbellen met een huisarts. Wanneer er lichamelijk onderzoek nodig is, ondersteunt Medicoo bij het vinden van een lokale huisartsenpraktijk waar patiënten terecht kunnen.”

Het aanbod van Medicoo en de vraag van huisartsenpraktijk Kop van ‘t Eiland lijkt een match. Toch ervaren Albert en zijn collega’s drempelvrees als CZ de inzet van de app voorstelt. “Van technologie hebben wij geen kaas gegeten. We konden niet goed inschatten wat het voor onze patiënten zou betekenen als ze met een app in de weer moeten, hoe het gebruikt zou worden, hoe het zit met betalen, noem maar op. Gelukkig heeft Medicinfo ons vanaf het begin goed ondersteund en waren we binnen een maand in business.”

Pamfletten bij de camping-winkel

Een handige app in de aanbieding hebben is één ding, zorgen dat je doelgroep ‘m ook weet te vinden en gaat gebruiken is weer iets anders. “We moesten zorgen dat de mensen die gewend zijn om ons te bellen, nu gebruik zouden maken van de app. Daarvoor moesten we op de plekken waar toeristen komen een heuse voorlichtingscampagne voeren. We werkten hiervoor samen met de VVV en met campinghouders, hingen pamfletten op en deelden folders uit. Het is wel grappig om voor zo’n digitale toepassing ineens weer terug te grijpen op papieren reclame. Het duurde een week of twee, drie, voordat de telefoontjes duidelijk begonnen af te nemen en het gebruik van de app begon toe te nemen.”

Huisartsenpraktijk Kop van ‘t Eiland en Medicinfo maken afspraken hoe de doorstroom van patiënten werkt. Via de Medicoo app worden patiënten te woord gestaan en vind triage plaats door een BIG-geregistreerde verpleegkundige van Medicinfo. Als ze geholpen zijn met zelfzorgadvies of informatie, dan is een consult niet nodig en is de zorg daarmee afgerond. Als mensen toch onderzocht dienen te worden of in de praktijk met een huisarts willen spreken, dan moeten ze via de app doorverwezen worden. “Wij schatten in dat zo’n vijftig procent van de patiënten direct door Medicoo geholpen worden, en dat de andere helft evengoed een bezoek aan de praktijk moet brengen omdat ze niet op afstand geholpen kunnen of willen worden.”

Hoewel de inzet van Medicoo direct zorgt voor minder drukte op de praktijk, heeft de app ook invloed op de inkomsten van de praktijk. Normaal gesproken kan de huisarts voor een Nederlandse toerist het passantentarief declareren, dat is gemiddeld 27 euro per consult. De toestroom van gemiddeld veertig duizend patiënten tijdens de zomermaanden levert een praktijk ook veel extra inkomsten op. “Uit een inventarisatie van CZ in naburige plaatsen bleken andere huisartsenpraktijken de dreiging van de overvolle praktijken en uitval van medewerkers ook te ervaren, maar ook bang waren voor inkomstendelving”, zegt Albert. “De complete kosten/baten-analyse hebben wij niet opgemaakt, maar natuurlijk laten wij hiermee ook ‘geld liggen’. Voor ons is het alleen belangrijker dat we de zorg kunnen blijven leveren op de manier waarop mensen dat van ons verwachten.”

Toekomstbestendige versie van de app

Wat nog openstaat is de vraag hoe buitenlandse toeristen gaan betalen voor het gebruik van Medicoo. De kosten voor een consult kan door Medicinfo bij de zorgverzekeraar worden gedeclareerd wanneer iemand in Nederland is verzekerd, maar buitenlandse toeristen zijn niet in Nederland verzekerd. “Dit is één van de verbeterpunten van de dienst waaraan gewerkt wordt om klaar te zijn voor een volgende zomer”, vertelt de huisarts.

Albert is dankbaar voor de samenwerking met CZ. Zij zijn de afgelopen maanden erg coulant geweest en hebben de bekostiging van de implementatie, maar ook de campagne rondom de app op zich genomen. Dit om het acute risico om eigen patiënten niet meer te kunnen verzorgen weg te nemen. Op basis van de eerste ervaringen zal de app verder verbeterd worden.

De huisarts kijkt met een positief gevoel terug op de inzet van de Medicoo app in de afgelopen maanden. “De ramp die we hadden voorzien, viel mee. Het aantal zieke patiënten was beperkt, door de corona was het aantal toeristen lager en in de periode waarin het wel drukker was met toeristen hebben wij zelf geen verzuim gehad door corona. Onze grote ongerustheid was misschien voor niets, maar het gaf wel heel veel rust dat we voorbereid waren op alle mogelijke scenario’s. Door de inzet van de app hebben we meer gemak, rust en overzicht ervaren. Als je ziet met wat voor klachten de gemiddelde toerist bij ons langskomt, van muggenbulten tot prutoogjes bij kinderen, en hoe lang deze consulten soms telefonisch kunnen duren, dan zijn we blij dat we door Medicoo ontzorgd worden. Als het aan mij ligt blijft onze praktijk doorgaan met Medicoo, niet alleen in de drukke zomermaanden of tijdens een corona-golf.”