eHealth op de werkvloer: app bereidt kinderen spelenderwijs voor op ziekenhuisbezoek

In de serie ‘eHealth op de werkvloer’ spreekt SmartHealth met zorgprofessionals die dagelijks te maken hebben met eHealth-toepassingen. Veel van deze technologische innovaties betekenen op papier efficiënter werken, kwaliteitsverbetering of kostenverlaging: maar in de praktijk zijn er vaak genoeg obstakels te overwinnen. Een kwestie van tussen droom en daad? Deze week: Thalia Hummel, kinderarts maag-darm-leverziekten in het Medisch Spectrum Twente (MST).

Thalia Hummel ziet als kinderarts maag-darm-leverziekten patiënten van 0 tot 18 jaar met uiteenlopende klachten en aandoeningen. Van onschuldige buikpijn en obstipatie, tot chronische darmontstekingen en leverproblemen. “Binnen mijn werk waren er twee aspecten die volgens mij beter konden. Ik miste goede voorlichting voor kinderen en hun ouders, voorafgaand aan een afspraak in het ziekenhuis. Kinderen die worden opgenomen op de kinderafdeling, worden tijdens de opname door een pedagogisch medewerker voorbereid op bijvoorbeeld een bloedafname of een verrichting, maar voor een poli-afspraak hadden we niets. Terwijl kinderen dat doorgaans ook erg spannend vinden: misschien krijgen ze wel een prik of een ander vervelend onderzoek.”

Ouders niet goed voorbereid

Daarnaast bleken ouders lang niet altijd goed voorbereid te zijn op een afspraak, deels omdat ze niet wisten wat er tijdens het gesprek gevraagd ging worden. “Als wij tijdens de afspraak vroegen naar mogelijke aandoeningen zoals reuma in de familie, dan keken de ouders elkaar aan: ‘had jouw moeder geen last van haar gewrichten?’. Vaak bleken ouders dergelijke kennis niet paraat te hebben of het net niet zeker te weten.” En dan kwam er tijdens het consult ook nog een boel administratieve taken kijken, vertelt Hummel. “Dat is door de jaren heen alleen maar erger geworden. We zijn per consult zoveel kostbare tijd kwijt met het noteren van informatie die we in feite net zo makkelijk van tevoren aan de ouders van de patiënt kunnen vragen.”

Informatie inwinnen over de patiënt voorafgaand aan het consult

Om dit proces soepeler te laten verlopen stuurde Medisch Spectrum Twente al enige tijd een papieren vragenlijst naar ouders thuis op, die zij naar het ziekenhuis terug moesten sturen. “In de praktijk kwam de vragenlijst vaak niet op tijd binnen of lag deze thuis nog op de keukentafel”, vertelt Hummel. “Het leek ons niet meer dan logisch deze lijst te digitaliseren. De reguliere maag-darm-lever-afdeling werkte al met een vergelijkbaar systeem. Daar worden patiënten via 3D visualisaties, video’s en teksten voorgelicht op een endoscopisch onderzoek. Met behulp van de app wordt tevens e-consent (goedkeuring) van de patiënt verkregen”

Een arts, een kinderboekenschrijfster en een stel app-bouwers

Een tijd geleden kwamen er een paar dingen samen, vertelt Hummel. “Ik had al langer contact met Ingeborg Kuys, een Nederlandse kinderboekenschrijfster die het figuurtje Obbe bedacht. Obbe is een wrattenzwijntje dat met onder andere buikklachten naar het ziekenhuis moet. Ik help bij het medisch inhoudelijk nakijken van haar verhalen. Wij waren eerder een project gestart om leuke, digitale voorlichting voor kinderen met een chronische darmontsteking te ontwikkelen. Wegens gebrek aan een partner die onze wensen technisch kon verwezenlijken is daar alleen nooit iets uitgekomen.”

Via via komt Ingeborg Kuys in contact met het digitaal productiebedrijf Medify-clarifying healthcare. “Zij raakten enthousiast over Kuys’ Obbe-boeken. En stelden een samenwerking voor om Obbe te kunnen inzetten voor digitale voorlichting voor kinderen”, vertelt Hummel. “Voor ons was de samenwerking met Medify ook logisch, omdat zij de digitale patiënten-voorlichting voor de volwassen MDL-afdeling van het ziekenhuis hebben ontwikkeld.”

Obbe, het figuurtje van kinderboekenschrijfster Ingeborg Kuys

Direct in het EPD

De kinderarts, de kinderboekenschrijfster en de app-bouwers starten samen met de ontwikkeling van de zogeheten Obbe-app. De Obbe-app heeft een paar doelen. Enerzijds moet de app voorlichting geven aan kinderen en hun ouders waardoor spanning afneemt, anderzijds wordt de app gebruikt om informatie te vergaren bij de ouders over een kind voorafgaand aan de poli-afspraak zodat er tijdens het gesprek meer tijd is voor andere zaken. Ouders krijgen na het maken van een afspraak een link gemaild waarmee ze toegang hebben tot de web-app. Ouders kunnen er vervolgens voor kiezen om samen met hun kinderen filmpjes over het ziekenhuis en het verhaal van Obbe te bekijken. “Zo worden kinderen spelenderwijs voorgelicht over wat hen te wachten staat bij een poli-afspraak of opname”, aldus Hummel.

Daarnaast vullen ouders via de app een vragenlijst in over hun kind. Deze vragenlijst wordt vanuit de app doorgestuurd naar de behandeld arts. “Wij krijgen die vragenlijst digitaal als pdf binnen, gekoppeld aan het unieke nummer van de patiënt. Relevante informatie, bijvoorbeeld allergieën, moeten wij nog wel handmatig op de juiste plekken in het dossier van de patiënt zetten. Ziekenhuizen die met bijvoorbeeld met een elektronische patiëntendossier van Epic werken krijgen de informatie uit de vragenlijsten wel direct op de juiste plek in hun EPD, vertelt Hummel. “Ik hoop dat die directe koppeling op den duur bij ons ziekenhuis ook mogelijk wordt.”

Geschikt voor alle patiënten

“In de media is foutief het beeld ontstaan dat de Obbe-app speciaal gericht is op jonge darmpatiënten, maar dat klopt niet”, zegt Hummel. “De app is bedoeld voor alle kinderen die naar een kinderziekenhuis komen. De Obbe-app is dan ook niet alleen geschikt voor patiënten in het Medisch Spectrum Twente, maar kan overal worden ingezet. Dat is ook de bedoeling: wij zijn simpelweg de eerste die er mee aan de slag zijn gegaan.”

Jonge patiënten goed voorbereid voor een ziekenhuisbezoek of -opname

Volgens Hummel zullen kinderboekenschrijfster Ingeborg Kuys en Medify zeker verder gaan met de app. “Andere afdelingen in het MST waren al jaloers: zij willen ook gebruik maken van de app.” Hoe dat financieel wordt aangepakt, dat weet Hummel niet. De eerste versie van de Obbe-app kwam tot stand door medewerking van een farmaceut. “MST heeft alleen een investering in de vorm van tijd hoeven doen”, vertelt de kinderarts.

Uitbreiden

Het bedenken en ontwikkelen van een app is Hummel in ieder geval goed bevallen. “We krijgen zowel van kinderen als ouders en onze collega’s hele leuke reacties. Kinderen vinden de video’s heel leuk en we horen van ouders dat ze het gevoel hebben dat hun kinderen het minder spannend vinden. Ook van collega’s hoor ik enthousiaste berichten: ze vinden het ideaal om al zoveel informatie binnen te krijgen voorafgaand aan de afspraak.”

Er zijn ook plannen voor de doorontwikkeling van de app. “We willen de voorlichting verder gaan uitbreiden. Nu informeert de app alleen over een opname of afspraak op de poli, maar de Obbe-app moet op den duur ook informeren over een verrichting op de operatiekamer en ziekte-specifieke informatie bieden. Dat kost natuurlijk allemaal tijd, maar die steken we er graag in.”