Blog: Thuisarts.nl leidt tot miljoenen minder consulten bij huisarts?

SmartHealth publiceert regelmatig een bijdrage van gastbloggers. Deze week: Pim Ketelaar van Vital Innovators.

De berichten over het onderzoek naar Thuisarts.nl begin deze maand leken te mooi om waar te zijn. 'De website thuisarts.nl van het Nederlands Huisartsengenootschap (NHG) heeft geleid tot een drastische afname van het aantal telefonische en korte consulten bij de huisarts'. Toegegeven, de ontwikkeling van Thuisarts.nl was een prima gedachte. En ook de implementatie verdient alle lof.

Thuisarts.nl maakt op een eenvoudige en laagdrempelige manier de richtlijnen en protocollen van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) online beschikbaar. Dus waar je vroeger afhankelijk was van de website van je eigen huisarts, of van de doortastendheid van de assistente, kom je via Thuisarts nu meteen tot de kern. Met 60.000 tot 90.000 bezoekers per dag is Thuisarts.nl naar eigen zeggen de best bezochte website met onafhankelijke en betrouwbare gezondheidsinformatie. Nederlandse zorgconsumenten verkiezen Thuisarts.nl in 2016 zelfs als populairste website van het jaar.

Dijk van een businesscase

De claim dat de website thuisarts.nl heeft geleid tot een drastische afname van het aantal telefonische en korte consulten bij de huisarts is echter erg fors. In theorie zou dit namelijk een dijk van een maatschappelijke businesscase betekenen.

De kosten voor huisartsenzorg in Nederland bedroegen in 2015 plusminus 2,5 miljard euro. Dankzij Thuisarts zouden er 12 procent minder consulten plaatsvinden, en ruim 8 miljoen minder telefonische en korte consulten op jaarbasis. Hiermee worden dus tientallen miljoenen bespaard. Tel uit je winst! Een prachtige casus om het eens met de zorgverzekeraars te hebben over de shared savings van Thuisarts.nl....

Oorzakelijk verband?

Maar door het leggen van het verband tussen de website en een afname in huisartsbezoeken, kom je op glad ijs. Weliswaar wordt geen 100% oorzakelijk verband geclaimd, maar er zijn simpelweg te veel variabelen in het spel die een rol kunnen spelen bij de geconcludeerde trendbreuk. Zo wordt er sinds 2012 sowieso veel meer online gezondheidsinformatie geraadpleegd (al dan niet via apps), zijn huisartsen intensiever met eHealth aan de slag gegaan en hebben ook VWS, de zorgverzekeraars en, niet in de laatste plaats, de patiëntenverenigingen niet stilgezeten met het propageren van eHealth. Hier moet goed naar gekeken worden. Bijvoorbeeld op de manier waarop dit gebeurt bij de Social Return on Investment (SROI) methode.

Twee belangrijke vragen zijn bij de SROI-methode aan de orde: 1. wat is de de kans dat het effect spontaan zou zijn opgetreden en 2. wat is de de kans dat dit effect toe te schrijven is aan inspanningen van anderen? Natuurlijk moet je ook kijken naar de effecten op langere termijn: blijven patiënten niet onterecht weg bij de huisarts met ernstigere klachten tot gevolg?

Beloftes van eHealth

Jubelverhalen over eHealth zijn er genoeg; overclaimen en oningeloste beloftes dragen niet bij aan adoptie en brede toepassing van eHealth. Dus laten we voorzichtig zijn met conclusies over oorzaak en gevolg.

Maar de geconcludeerde trendbreuk is natuurlijk mooi nieuws. Zowel voor patiënten als voor huisartsen. Thuisarts.nl voorziet duidelijk in een behoefte. En het onderzoek is een belangrijke bijdrage aan evidence based eHealth. Evidence die hard nodig is om eHealth te verankeren, om zo bij te dragen aan zinnige en zuinige zorg.

Over de gastblogger:
Pim Ketelaar (1969) is senior Health Innovator bij Vital Innovators. Hij heeft een achtergrond als industrieel ontwerper en heeft ruim 20 jaar ervaring in internationale product management en advies functies. Hij werkte vanaf 1995 als productmanager in de telecomsector en heeft zich vanaf 2005 volledig toegelegd op de zorgsector. Pim is expert op het gebied van duurzame zorginnovatie en is betrokken bij veel innovatieve eHealth, mHealth en Zorg ICT oplossingen met maatschappelijke impact.