SmartHealth @ IFA 2016

Officieel is de IFA, de grootste consumentenelektronica beurs van Europa die plaats vindt in Berlijn, nog in volle gang tot 7 september. Veel grote aankondigingen van technologiebedrijven kwamen in de dagen voorafgaand aan de opening: bedrijven als Fitbit en TomTom maakten van het momentum gebruik om hun nieuwste fitness producten te lanceren. SmartHealth maakt de balans op na een bezoek aan Berlijn: wat kunnen we verwachten op digital health gebied dit najaar?

In de duizenden vierkante meter beursvloer vult de afdeling fitness and activity nog een bescheiden ruimte. Het segment is nog steeds vele malen kleiner dan de keukenapparatuur, laptops of smartphones die getoond worden in Berlijn. Tegelijkertijd zien we dat bedrijven als Philips en Garmin, niet alleen gericht op gezondheid maar ook op televisie, keuken- of GPS-apparatuur, hun health oplossingen presenteren als onderdeel van een veel grotere stand.

HR als norm

Wat niet als verrassing komt, is dat hartslagsensoren (aangeduid als HR, heart rate) in steeds meer producten verwerkt zitten. Een greep uit nieuwe producten aangekondigd tijdens de IFA: de Fitbit Charge HR 2, TomTom Touch met hartslagmeter, de analoge fitness watch Withings Steel HR en de sportoordopjes van Jabra met ingebouwde hartslagsensoren. Garmin, maker van door sporters geliefde activity trackers en sporthorloges, lanceerde Garmin’s goedkoopste sporthorloge met hartslagmeter tot nu toe: de Garmin Forerunner 35 is verkrijgbaar voor 199 euro.

Garmin Forerunner 35 met ingebouwde hartslagmeter

Voor die prijs krijg je een smartwatch met ingebouwde hartslagmeter en GPS, die afgelegde afstand, tempo, stappen en slaap kan bijhouden. Ook kun je van tevoren instellen dat je een bepaald tempo wilt lopen en begeleidt de Forerunner 35 je daarmee.

Stresslevel meten

Nu hartslagtechnologie steeds toegankelijker en goedkoper wordt, kijken fabrikanten naar nieuwe metingen die iets over onze gezondheid kunnen zeggen, zoals bijvoorbeeld stress level. Het Franse bedrijf Withings – dat begin dit jaar werd overgenomen door Nokia – komt met Body Cardio, een weegschaal die, naast gewicht, hartslag en vetpercentage, ook pulse wave velocity kan meten. Die zogeheten pulse wave velocity (PWV) is een door Withings ontwikkelde functie, die iets zegt over de conditie en gezondheid van de bloedvaten.

Withings Body Cardio meet naast gewicht, hartslag en vetpercentage ook pulse wave velocity

Withings voerde een eerste studie uit met 111 proefpersonen, waarbij de pulse wave velocity gemeten door de Body Cardio werd vergeleken met reguliere klinische metingen. Het wetenschappelijke bewijs is nog marginaal, en de PWV-functie is (nog) niet goedgekeurd door de Amerikaanse of Europese gezondheidsautoriteiten, maar het is volgens Withings ook niet bedoeld als medisch hulpmiddel, enkel als heart health coach.

Vetpercentage

De technologie om vetpercentage en spiermassa te meten kennen we van connected weegschalen, maar TomTom komt met de eerste activity tracker met ingebouwde sensoren om vetpercentage te meten. De Nederlandse fabrikant van navigatiesystemen lanceerde voorafgaand aan de IFA de TomTom Touch fitness tracker. De TomTom Touch meet naast gezette stappen, slaappatroon en afgelegde afstand ook je vetpercentage en spiermassa. Ook heeft de fitness tracker een ingebouwde hartslagmeter, en kun je notificaties van inkomende oproepen en berichten direct op je pols ontvangen.

De medewerkers van TomTom in Berlijn leggen uit hoe de technologie werkt: aan de binnenkant en aan de buitenkant van de tracker zijn twee sensoren verwerkt. De sensor aan de binnenkant heeft contact met je arm, en door je vinger op de sensor aan de buitenkant te leggen creëer je een circuit waardoor een zwak elektrisch stroompje door het lichaam wordt gestuurd.

Weegschalen die vetpercentage meten, sturen een zwak elektrisch stroompje door het lichaam om de weerstand te meten. Daarvoor is het nodig dat je op blote voeten op de weegschaal staat. Vet geleidt stroom beter dan spieren: het vetpercentage wordt berekend door de weerstand te combineren met geslacht, leeftijd, lengte en gewicht. Maar deze berekening is altijd een inschatting. Doordat alleen het onderste deel van je lichaam wordt gemeten bij weegschalen, heeft dat geen volledig beeld. De TomTom Touch meet alleen de bovenste helft van het lichaam, en geeft dus meer een indicatie.

Ontspannen via je activity tracker

In de aanloop naar de IFA lanceerde Fitbit twee opvolgers van zijn meest succesvolle trackers: de Fitbit Flex 2 en de Fitbit Charge 2. De Fitbit Flex 2 is Fitbit’s eerste waterdichte wearable en is een losse tracker die met allerlei verschillende accessoires – van klassieke sportbanden tot kettingen – gedragen kan worden. De Charge 2 is voorzien van een ingebouwde hartslagsensor, houdt automatisch beweging bij en toont notificaties van je smartphone.

Ook Fitbit kijkt verder dan de ingebouwde hartslagsensoren en accelerometers in zijn trackers. De vernieuwde Fitbit Charge 2 bevat een guided breathing sessions functie, die kan helpen te ontspannen. Tijdens oefeningen, die twee tot vijf minuten duren, wordt je hartslag real-time getoond, samen met animaties en trilsignalen die je helpen op het juiste moment in en uit te ademen. De de ademhalings- en ontspanningsoefeningen zijn gebaseerd op jouw hartslag en kunnen dus verschillen per persoon, aldus Fitbit.

Tijdens de IFA wordt duidelijk dat digital health en fitness bedrijven op zoek zijn naar nieuwe sensoren en metingen die consumenten data en context kunnen geven over hun gezondheid. Een meer holistische visie van gezondheid in plaats van alleen het aantal stappen en verbrande calorieën.

Concurrentie uit China?

Voelt Fitbit de hete adem van Aziatische concurrentie in zijn nek? Dat lijkt mee te vallen, aldus de managing director van Fitbit Europa die wij spraken. Een activity tracker laten ontwikkelen voor een paar euro in China kan iedereen. De echte toegevoegde waarde zit in een prettige gebruikservaring, een mooi ontworpen app (met koppelingen met andere apps) en motivatie en aanmoediging. Op die gebieden laat Fitbit de concurrentie achter zich: Fitbit verkocht in het eerste kwartaal van 2016 5,7 miljoen trackers en smartwatches en de helft van die omzet kwam van de pas dit jaar geïntroduceerde Alta en Blaze modellen. Fitbit groeide ten opzichte van vorig jaar met 46 procent, en in Europa zelfs met 100 procent.

Fitbit Alta

Draagbare breath analyzer

De enorme hal van Philips maakt duidelijk dat het Nederlandse bedrijf, naast televisieschermen en keukenapparaten ook connected health als pijler heeft. De lijn met gezondheidsapparaten die Philips in 2015 aankondigden is er uitgestald, en daarnaast komt het bedrijf met een aantal nieuwe oplossingen.

Tijdens de IFA maakt Philips hun eerste slimme tandenborstel bekend: Philips Sonicare FlexCare Platinum Connected. De tandenborstel is uitgerust met verschillende sensoren en staat via Bluetooth in verbinding met de bijbehorende Sonicare-app. Gebruikers van de tandenborstel worden tijdens het poetsen begeleid en geadviseerd. De data die verzameld wordt door de slimme borstel van Philips kunnen gebruikers ook delen met hun tandarts of mondhygiënist, wanneer die toegang hebben tot Philips HealthSuite. 

Ook toont Philips op de IFA een prototype van een breath analyzer die naar verwachting begin 2017 op de markt komt: een klein apparaat waar je in blaast en die de bacteriën in je mond analyseert. Het blaasapparaat stuurt die analyse vervolgens via Bluetooth naar je smartphone en geeft een score.

Prototype Philips Breath Analyzer op de IFA

Daarnaast komt het bedrijf met een serie hulpmiddelen voor slaaptherapie (Dream Family) en het uGrow-platform. uGrow is een app die gegevens afkomstig van bijvoorbeeld de connected babymonitor en thermometer van Philips integreert. Die metingen worden gecombineerd met informatie die ouders zelf kunnen invoeren over bijvoorbeeld voeding of slaappatronen van de baby. Dat levert een timeline op van alle informatie (plus foto’s en aantekeningen) rondom de groei van een klein kind. Nog niet alle apparaten van Philips zijn connected en daarmee gekoppeld aan uGrow - de borstpomp geeft bijvoorbeeld nog niet automatisch door hoeveel melk je gekolft hebt - maar dat is een kwestie van tijd. Door gebruik te maken van Philips HealthSuite kan de informatie in uGrow ook worden gekoppeld aan huisarts- en kinderartspraktijken.

Nieuwe smartwatches

Naast de Body Cardio weegschaal en een draadloze digitale thermometer komt Withings tijdens de IFA ook met het eerste analoge horloge met ingebouwde hartslagmeter. De Steel HR is de opvolger van de eerder uitgebrachte Steel. Hoewel het horloge ook enkele notificaties van je smartphone kan tonen, heeft de nieuwe Steel HR weinig weg van een smartwatch. In de wijzerplaat is enkel een klein beeldschermpje opgenomen waarop je smartphone meldingen, stappen en hartslag kunt zien. De Withings Steel HR is waterdicht, dus je kunt er mee zwemmen.

Withings Steel HR - analoge fitnesswatch met ingebouwde hartslagmeter

Volgens Withings zou de Steel HR 25 dagen mee gaan op een volle batterij. Daarmee scoort het horloge sowieso punten ten opzichte van de concurrenten. De Steel HR gaat in oktober in de verkoop en is beschikbaar in twee maten (36 mm en 40 mm) en kost respectievelijk 179.95 en 199.95 dollar.

Ook Asus kondigde op de IFA hun nieuwe ZenWatch 3 aan, een smartwatch die op Android Wear draait. De eerste grote verbetering is de look van de ZenWatch 3: het horloge is rond in plaats van vierkant en daardoor een stuk minder awkward. Sterker dan bij de eerdere twee horloges ligt bij de derde watch de focus op activity tracking. Volgens de Taiwanese tech multinational zou de ZenWatch3 een accuraatheid van 95% hebben bij het tellen van stappen. Wij zeggen: eerst zien, dan geloven.

Ook Samsung lanceerde op de IFA een nieuwe smartwatch: de Samsung Gear S3. Die lijkt qua ontwerp veel op voorganger Gear S2, maar heeft daarnaast een ingebouwde hoogtemeter en een GPS-ontvanger om je locatie te kunnen bepalen zonder smartphone. Bovendien is de Gear S3 waterdicht, dus daarmee kan de smartwatch ook als sport- en outdoor tracker dienen.