In de serie ‘eHealth op de werkvloer’ spreekt SmartHealth met zorgprofessionals die dagelijks te maken hebben met eHealth-toepassingen. Veel van deze technologische innovaties betekenen op papier efficiënter werken, kwaliteitsverbetering of kostenverlaging: maar in de praktijk zijn er vaak genoeg obstakels te overwinnen. Een kwestie van tussen droom en daad? Deze week: Stefan van Rooijen, arts-onderzoeker op de afdeling chirurgie in Máxima Medisch Centrum in Veldhoven.
Stefan van Rooijen is opgeleid als basisarts in Nijmegen. Daar kwam de jonge arts in aanraking met het REshape Center. Dit centrum binnen het Radboudumc is gericht op innovaties in de zorg. “Het gaat daar om innovatie bedenken, faciliteren en hopelijk ook ontwikkelen vanuit de behoeften van de patiënt. Voor jonge artsen en ondernemers is het ideaal: je treft er het bedrijfsleven, technische mogelijkheden en zorginhoudelijke kennis.” Een jaar gelede startte Van Rooijen met masterclasses die door REshape georganiseerd worden, gericht op studenten en jonge artsen die met een innovatieve toepassing een probleem van patiënten willen oplossen.
Wat te doen met virtual reality?
“Ik had een tijd gelden een kartonnen virtual reality bril gekocht en vroeg me af of er mogelijkheden zouden zijn zo’n bril in te zetten in de zorg”, vertelt Van Rooijen. “Ik ben begonnen met een onderzoek om te achterhalen waar patiënten precies behoefte aan hebben - en hoe een virtual reality bril daar mogelijk een rol in kan spelen. ‘Meer contact met elkaar’, dat hoorde we het meest”, vertelt Van Rooijen. “Je hebt natuurlijk al FaceTime en Skype als je contact wilt hebben met het thuisfront, maar ik was wel benieuwd hoe ik met virtual reality (VR) de vertrouwde omgeving nog dichterbij kon halen. Zo is destijds het concept VisitU ontstaan.”
"Ik was wel benieuwd hoe ik met virtual reality de vertrouwde omgeving nog dichterbij kon halen”
Met een prototype van de virtual reality bril en een bijpassende smartphone applicatie gaat Van Rooijen, inmiddels werkzaam als arts-onderzoeker in het Máxima Medisch Centrum, de afdeling op om te testen of patiënten het inderdaad leuk vinden om door middel van VR contact te leggen. “Dat bleek zo te zijn: de eerste reacties waren heel enthousiast. Vooral over de echte beleving ten opzichte van de huidige contactvormen.”
Contact met het thuisfront
Op het moment dat patiënten langer dan een dag worden opgenomen in het ziekenhuis, kunnen ze van VisitU gebruik maken. Ouders krijgen voor thuis een laptop met camera mee. Daarmee moeten ze naar het internet gaan en de door Van Rooijen ontwikkelde applicatie openen om een beeldverbinding tot stand te brengen. In het ziekenhuis heeft de patiënt een virtual reality bril waar een smartphone in geplaatst wordt. Op die smartphone staat een VisitU app. Al deze spullen worden door VisitU geleverd. “We hebben ons best erop gedaan om VisitU zo gebruiksvriendelijk mogelijk te maken”, vertel Van Rooijen. “We willen absoluut niet dat verpleegkundigen in het ziekenhuis of ouders thuis daarbij een drempel ervaren.”
"We willen absoluut niet dat verpleegkundigen in het ziekenhuis of ouders thuis bij het gebruik een drempel ervaren”
De enige vereiste die VisitU aan zowel het ziekenhuis als het thuisfront stelt, is goed werkend internet. “Het zijn grote beelden die je het liefst zonder vertraging en in goede kwaliteit wilt ontvangen en versturen, dat vergt veel van het internet. In de meeste huizen in Nederland zit dat gelukkig wel goed en opvallend genoeg in de meeste ziekenhuizen waar ik tot nu toe ben geweest ook.”
Afleiding tijdens het prikken
Normaliter hebben kinderen voor het ontvangen van bezoek te maken met bezoekuren. In principe kunnen kinderen via VisitU op ieder gewenst moment contact leggen met ouders of verzorgers thuis. “We hebben onderzocht met wie en wanneer kinderen contact zouden willen hebben. Dat blijkt met name om de bezoekuren heen gewenst te zijn: juist ’s avonds laat of op het moment dat een kind zich gewoon even onprettig voelt. Wij hebben er dus voor gekozen om ons bij VisitU niet te beperken tot een bepaald moment op een dag. In de praktijk merk je overigens wel dat zo’n virtual reality bril na een uur niet lekker meer zit en wat gaat irriteren, dus dan doen kinderen hem vanzelf af.”
Naast contact met het thuisfront mogelijk maken, heeft VisitU nog een andere functie, vertelt Van Rooijen. “We gebruiken de bril op de afdeling ook voor andere doeleinden, namelijk om kinderen die angstig zijn voor bloedprikken of pijnlijk verband verwisselen af te leiden. Dan hebben we geen live verbinding, maar spelen we gewoon een video af zodat ze met hun gedachte ondertussen ergens anders zijn. Een uitkomst voor zowel de patiënt als zorgverleners.”
Ligtijd verkorten en welzijn vergroten
De reacties op het live contact met thuis zijn volgens Van Rooijen heel enthousiast. “Eén reactie zal ik nooit vergeten. Een autistische jongen van zestien jaar zei tegen mij: ‘een vertrouwde omgeving is het allerbelangrijkst voor kwetsbare kinderen’. Die twee woorden, vertrouwd en kwetsbaar, raken precies de gevoelige snaar van wat wij met VisitU willen bereiken. Zieke patiënten, en in het bijzonder kinderen, zijn kwetsbaar. En juist als je kwetsbaar bent wil je je familie en vrienden om je heen.”
De kinderarts is ervan overtuigd dat de virtual realtiy bril mogelijk bijdraagt aan het herstel van kinderen
Ook van betrokken zorgverleners hoort de arts-onderzoeker enthousiaste reacties. Bas Zegers werkt in het Máxima Medisch Centrum en is de kinderarts die de afdeling vertegenwoordigt waar de virtual reality bril zijn debuut gemaakt heeft. “Bas Zegers is er naar eigen zeggen heilig van overtuigd dat VisitU ten goede komt aan het welzijn van de patiënten op zijn afdeling en dat de virtual realtiy bril mogelijk ook bijdraagt aan het herstel van kinderen”, vertelt Van Rooijen. “Voordat we dat daadwerkelijk kunnen zeggen zullen we eerst nog veel onderzoek moeten doen. We hebben VisitU in eerste instantie volledig vanuit de behoefte van de patiënt ontwikkeld en de wensen van de patiënten daarbij voorop gesteld. Vanuit die invalshoek hebben we het afgelopen jaar getest op de afdeling. Het zou mooi zijn als we de komende periode kunnen aantonen in hoeverre de virtual reality bril effect heeft op het aantal ligdagen en op het welzijn van een patiënt op de afdeling.”
Zelf meebetalen?
Op dit moment draagt VisitU alle kosten voor de bril, smartphone en laptop. “We hebben hier en daar wel enkele kleine subsidies gehad”, licht Van Rooijen toe. Het idee is om nu te gaan kijken in hoeverre de zorgverzekeraars of andere sponsors bereid zijn om enkele sets voor in het ziekenhuis aan te schaffen.
"We willen ook best kijken in hoeverre dit systeem betaald kan worden door patiënten zelf"
“We willen ook best kijken in hoeverre dit systeem betaald kan worden door patiënten zelf. Uit ons onderzoek onder gebruikers blijkt dat patiënten zelf bereid zijn om een eigen bijdrage te betalen om van VisitU gebruik te mogen maken. Zo gek is dat ook niet, er zijn ziekenhuizen in het land waar je zelfs nog voor het gebruik van de TV moet betalen.”
Ondertussen kijkt Van Rooijen ook hoe VisitU mogelijk in andere ziekenhuizen en voor andere patiënten interessant kan zijn. “We zijn ook actief op de kinderafdeling van het Radboudumc en kijken met een zorginstelling of we de virtual reality bril ook voor ouderen in zouden kunnen zetten.”
Alle afleveringen van eHealth op de werkvloer lezen?
Trackbacks & Pingbacks
[…] een kind dat voor langere tijd niet thuis kon zijn, toch virtueel aan de eettafel plaatsnemen. Deze virtual reality toepassing was het eerste echte (Nederlandse) voorbeeld van VR in de zorg. De test bleek een succes, want de […]
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!