eHealth op de werkvloer: het EPD mist een API

In de serie eHealth op de werkvloer spreekt SmartHealth met zorgprofessionals die dagelijks te maken hebben met eHealth toepassingen. Veel van die technologische innovaties betekenen op papier efficiënter werken, kwaliteitsverbetering of kostenverlaging. Maar in de praktijk zijn er vaak genoeg obstakels te overwinnen. Een kwestie van tussen droom en daad? Deze week: Erich Taubert, uroloog in het Slingeland Ziekenhuis in Doetinchem en mede-oprichter van Synappz Medical Apps.

“Begin 2012 was ik nog helemaal niet specifiek op zoek naar eHealth oplossingen. Wel maakte ik al lang gebruik van plaslijsten om mensen inzicht te geven in hun plaspatroon. Probeer maar eens met iemand te praten over een plasprobleem – de eerste tien minuten ben je al bezig om dat probleem in kaart te brengen, in te zien hoe ernstig het is etc. Daarvoor biedt zo’n plaslijst een oplossing. Door enkele dagen heel nauwkeurig bij te houden hoe vaak (en hoeveel) je plast, wat je drinkt en of je aandrang voelt etc., kun je inzichtelijk maken wat er aan de hand is. Dat is niet alleen nuttig bij mij in de spreekkamer, maar ook voor de patiënt zelf. Maar tegelijkertijd werd ik ook gek van de vreselijk slecht ingevulde papieren die ik terug kreeg. Een digitale versie zou oplossing bieden. Een originele plaslijst, maar in de vorm van een app, dat leek me een uitkomst”, vertelt Erich Taubert, uroloog in het Slingeland Ziekenhuis in Doetinchem.

Toen de i van iPhone nog cool was

Het idee voor de iP plaslijst (“die naam stamt uit de tijd dat het nog cool was om zo’n kleine i van iPhone en iPod te gebruiken”) viel samen met de geboorte van Synappz Medical Apps. Synappz is het bedrijf van Piet Nelis, Erik van der Zijden en Erich Taubert. Nelis is een dierenarts en heeft aan het hoofd gestaan van een veterinair farmaceutisch bedrijf. Van der Zijden studeerde medische biologie en brengt daarnaast zakelijke kennis en verstand van app design en architectuur aan tafel. Zij worden versterkt door een team van designers en (mobile) developers.

Het idee van de iP plaslijst is dat mensen op de app gedurende 24 uur hun plas- en drinkgedrag bijhouden. “Na 24 uur krijgen mensen een eerste rapportage gevuld met infographics die dat plas- en drinkgedrag inzichtelijk maken. Vervolgens bespreken we deze lijst in de spreekkamer.” Taubert krijgt op zijn afdeling urologie van het Slingeland ziekenhuis patiënten van alle leeftijden.

Ook de oudere patiënten krijgen de plaslijst app mee. “Dat gaat eigenlijk heel goed. Natuurlijk hebben ze niet allemaal een Apple device –  we hebben op dit moment de app alleen voor iOS gebouwd – daarom hebben we vijf iPods op de afdeling die mensen mogen lenen als ze er zelf geen hebben. De verpleegkundige gaat vervolgens met zo’n patiënt zitten om hem of haar te leren hoe zo’n iPod werkt. Hebben ze het device eenmaal onder de knie, dan loopt de verpleegkundige nog een keer door de hele app heen en kan de patiënt daarna zelf aan de slag. Ouderen mensen kunnen het prima gebruiken, sterker nog, ik denk dat het zelfs makkelijker is dan een stuk papier.”

Een plaslijst gebruik je pas als de dokter het zegt

Toen de iP plaslijst in 2012 werd gelanceerd, was het team van Synappz in eerste instantie van plan om de app los in de Appstore te gaan verkopen. Om mensen over de hele wereld die last hebben van incontinentie, en een tool zoeken om daar meer vat op te krijgen, te helpen. “Maar dat bleek toch ingewikkeld. Mensen met zulke problemen denken er zelf namelijk niet aan om een plaslijst in te vullen. Dan doen ze pas als de dokter het zegt. Dus toen zijn we gaan kijken hoe we de app in het ziekenhuis weg konden zetten. We zijn in het ziekenhuis waar ik zelf werk begonnen.” In het Slingeland Ziekenhuis rende Taubert vervolgens dagenlang als een bezetene over de IT-afdeling om alles rondom de implementatie van de app gereed te krijgen. “Ik vond toen meer muren dan medewerkzaamheid. Gelukkig is eHealth op de IT-afdeling de afgelopen twee jaar behoorlijk in swing geraakt. Dat maakt het allemaal in ieder geval een stukje makkelijker.”

In de iP Plaslijst app wordt onder andere bijgehouden wat er gedronken wordt en hoe vaak men moet plassen

De iP Plaslijst is inmiddels ook gekoppeld aan het elektronische patiënten dossier van het ziekenhuis. Maar eenvoudig was dat zeker niet. “Het was een ongelofelijke klus. En dan is de informatie uit de app nog niet eens als ruwe data in het EPD opgenomen. Terwijl je die ruwe data graag terug zou willen zien in bijvoorbeeld de vochtbalans van een klinische patiënt.

Maar dat is echt kansloos. Dat betekent namelijk dat Chipsoft z’n deuren moet open zetten. Dat is tot op heden nog niet gebeurd. En dat terwijl we toch echt in een nieuwe wereld leven: iedereen werkt met API’s (application programming interface), alles kan met en aan elkaar gekoppeld worden. We omzeilen het probleem nu een beetje door Clinical Assistant te gebruiken, een programma waarmee je bijvoorbeeld ook foto’s en ECG’s aan een patiëntendossier kan toevoegen. Maar zolang de grote jongens niet bereid zijn om mee te gaan met modernisering en eHealth, denk ik dat ze het risico lopen om straks ingehaald te worden door moderne clubs die zich juist wel laten versterken door software en apps van derden.”

Een freemium verdienmodel

Hoewel de implementatie van de app in het ziekenhuis behoorlijk pittig was, krijgt Synappz regelmatig de vraag van andere ziekenhuizen of zij de app ook kunnen gebruiken. “Dat kan natuurlijk. We geven ze dan wat tips, vertellen ze waar ze tegenaan gaan lopen. Wellicht dat ze daardoor de app in hun ziekenhuis sneller bij de patiënt krijgen.”

“We zijn begonnen met een freemium model: de app was gratis en je betaalt voor de losse modules. We dachten destijds onze investering er nog wel uit te gaan halen. Maar dat model bleek toch niet goed te lopen. Dus hebben we ervoor gekozen om de app voor 0,89 cent te verkopen, waarna gebruikers onbeperkt van de app gebruik kunnen maken. Die iPods die wij hier hebben liggen leveren Synappz dus vijf keer 0,89 cent op, en meer niet.”

In de iP Plaslijst moeten patiënten alles zo nauwkeurig mogelijk bijhouden

Synappz is ondertussen groter geworden en doet ook allerlei andere projecten. Toch blijft de iP Plaslijst het paradepaardje, waarmee Synappz onder andere op Stanford University en SXSW in Texas stond en in Nederland de Health App Award won. “De app heeft ons veel geleerd en veel opgeleverd, maar we vinden het niet nodig om daar nu nog geld aan te verdienen.”

De data die Synappz (overigens volledig geanonimiseerd) verzamelt door middel van iP Plaslijst is volgens Taubert ook geen verdienmodel. “Die data gaan we niet verkopen. We willen er een wetenschappelijk onderzoek mee gaan doen en er een mooi artikel over schrijven.”

Zolderkamertjes-innovatie is over

In 2012 is iP Plaslijst de eerste app in Nederland met een CE-markering. “Piet Nelis heeft daar destijds zijn tanden in gezet. Je moet daarvoor een heel geprotocolleerd en technisch dossier aanleggen, waarin de totstandkoming van de app tot in detail besproken wordt. Daarna mag je – na aanmelding bij de autoriteiten – de CE-markering dragen.”

Waarom hecht Synappz eigenlijk zoveel waarde aan die markering? “We hoorden een paar jaar geleden op alle mHealth congressen en evenementen dat ‘de zolderkamertjes-innovatie over is’ en dat we ‘moeten zorgen voor veiligheid’. Wij dachten, als we een serieuze speler willen worden in dit veld dan is zo’n CE-markering een must.

Ik was er in eerste instantie niet echt voor, ik vind het juist leuk dat we in een tijd leven van crowdsourcing, waarin creatieve geesten van alles kunnen ontwikkelen. Die juridische taal vond ik maar afschrikwekkend en dat weerhield me er dus van. Tegelijkertijd zijn er dit moment zo’n 40.000 medische apps verkrijgbaar en als je daar naar gaat kijken, dan zie je ook een hoop rotzooi. Dus is het ook niet zo gek dat dokters behoefte hebben aan wat ondersteuning in hun keuze en daar kan zo’n CE-markering wel een rol in spelen.”

Hand op de knip

De app heeft ondertussen meer dan 5000 downloads. In het proces zijn veel lessen geleerd. “mHealth is een moeilijke wereld als het gaat om geld verdienen, dat is de afgelopen tijd in ieder geval duidelijk geworden. Mensen zijn terughoudend, dat geldt ook voor zorgverzekeraars en zorginstellingen. Ze willen graag weten wat zo’n eHealth toepassing uiteindelijk gaat besparen – en dat is terecht – maar dat is heel moeilijk in te schatten. Soms gaan de kosten toch voor de baten uit, helemaal in dit soort services.”

Infographics maken het plas- en drinkgedrag van patiënten inzichtelijk

Maar het zijn niet alleen zorginstellingen die hun hand op de knip houden. Ook patiënten geven niet graag geld uit aan hun gezondheid.

“Op dit moment wordt er in de spreekkamer heel inefficiënt gewerkt en iP Plaslijst biedt daar een oplossing voor. Als je zoiets lanceert, dan verwacht je eigenlijk dat mensen wel iets over hebben voor zo’n service. Maar de algemene perceptie is dat zorg gratis is en dat apps bij voorkeur gratis zijn. Dus moeten medische apps ook kosteloos ter beschikking worden gesteld.”

Weet je waar je een app laat bouwen

De iP Plaslijst betaalde Synappz in 2012 uit eigen zak. Die initiële investering is er puur op de verdiensten van de iP Plaslijst nog lang niet uit. “Het heeft wel een hoop spinoffs en ander geld opgeleverd, maar niet zodanig dat onze kosten er uit zijn. Nu zit ik hier gelukkig ook niet om rijk te worden, ik ben gewoon uroloog en verdien een mooi salaris. De nieuwe Angry Birds hoef ik niet te maken, de insteek is de zorg veranderen en dingen anders aanpakken.”

Een andere les die het team van Synappz leerde had te maken met het bouwen van hun apps. “Onze eerste apps lieten we in Turkije bouwen. Dat ging tot op zekere hoogte goed, maar het werd een probleem zodra een app een langer leven beschoren was en we updates of extra functionaliteiten wilden toevoegen. Dan bleek dat we de bestaande codes niet konden hergebruiken.

En dat levert hoge kosten op, want dan moest een app nagenoeg opnieuw gebouwd worden. Inmiddels werken we dus met eigen developers hier in Nederland, waarmee we korte lijnen hebben en grip op het proces houden. En met een game-developer in je team kun je helemaal spectaculaire dingen aan je apps toevoegen, 3D beelden bijvoorbeeld. Wat dat betreft hebben we nog leuke dingen in petto.”

Alle afleveringen van eHealth op de werkvloer lezen? Klik hier