eHealth speelt zowel in Nederland als in het buitenland een belangrijke rol bij het verbeteren van de gezondheidszorg. Een Europese oriëntatie is relevant omdat Europa in toenemende mate de randvoorwaarden beïnvloedt voor het beoogde succes van eHealth in Nederland. Merik Seven, senior projectmanager/adviseur eHealth internationaal bij Nictiz, schetst de belangrijkste beleidsmatige en bestuurlijke activiteiten en laat een aantal relevante Europese projecten en ontwikkelingen zien.
eHealth beperkt zich niet tot de eigen landsgrenzen, en heeft een aantal oorzaken. Ten eerste reist de moderne burger steeds frequenter over de grens zodat hij of zij al dan niet gepland integrale grensoverschrijdende zorg kan ontvangen. Deze ontwikkeling wordt ondersteund door de EU Directive on the application of patients' rights in cross-border healthcare. In 2010 hebben reeds zo’n twintig miljoen Europeanen medische behandelingen ondergaan in een ander EU-land. Grensoverschrijdende digitale gegevensuitwisseling kan dan van levensbelang zijn.
Ten tweede beïnvloeden internationaal opererende leveranciers, standaardisatieorganisaties en een Europese wet- en regelgeving in toenemende mate nationale eHealth-ontwikkelingen. EPD-leveranciers zoals EPIC en Cerner (Siemens) opereren op de Nederlandse markt met internationale productportfolio’s, Apple staat bijvoorbeeld met het HealthKit ecosysteem aan de vooravond om het eHealth veld te gaan betreden en de Europese Commissie (EC) werkt met nieuwe wet- en regelgeving toe naar één Europese eHealth-markt. Kortom: eHealth-productontwikkeling internationaliseert.
Tot slot is en wordt veel ervaring opgedaan met eHealth in andere Europese landen. Nederland kan veel leren van deze initiatieven. Het delen van en samenwerken aan eHealth-implementaties in Europa biedt onder meer voordelen voor risicospreiding, doelmatigheid en effectiviteit bij beperkte innovatiebudgetten. Bij het implementeren van eHealth lijkt het daarom verstandig het internationale perspectief van eHealth mee te nemen. Dat vergroot de kans op duurzaam succes, biedt aanvullende financierings- en samenwerkingsmogelijkheden en verkleint de kans op (on)verwachte tegenslagen. Succesvolle eHealth-implementatie kan dankbaar gebruikmaken van het leerrendement dat in Europa wordt opgebouwd.
Gezondheidszorg in Europa
De gezondheidszorgsector in Europa is omvangrijk. Gemiddeld bedragen de uitgaven aan gezondheidszorg in de EU-lidstaten zo’n tien procent van het bruto binnenlands product (BBP) en vijftien procent van de totale overheidsuitgaven. In 2020 zullen naar verwachting acht miljoen vacatures openstaan in de zorgsector.
De gezondheidszorg in Europa staat voor demografische uitdagingen. Europese burgers worden gemiddeld genomen ouder. Het aantal chronisch zieken neemt toe. In 2009 waren de grootste en chronische aandoeningen samen verantwoordelijk voor 87 procent van alle sterftegevallen in de EU. Ook de ongelijke verdeling van zorg binnen en tussen de lidstaten zal toenemen. Tegen de achtergrond van een beperkt investeringsklimaat als gevolg van een fragiel economisch herstel, komt de betaalbaarheid, kwaliteit en toegankelijkheid van de gezondheidszorg in Europa onder druk te staan. Nederland is hierop geen uitzondering.
Vanwege deze ontwikkelingen heeft de Europese Commissie (EC) een pakket maatregelen tot 2020 voor de gezondheidszorg opgesteld. Hierbij staan speerpunten als verbetering van de gezondheidszorg, vermindering van ongelijkheid binnen en tussen lidstaten, stimulering van vernieuwing en ontwikkeling van duurzame gezondheidszorgsystemen, aandacht voor actuele thema’s binnen lidstaten en samenwerking tussen lidstaten centraal.
Deze speerpunten zijn ingebed in de Europa 2020 Strategie, het tienjarenplan voor groei en werkgelegenheid van de EU. De ambities voor de gezondheidszorg in het algemeen en de rol van eHealth in het bijzonder worden via verschillende de beleids-, besturings- en financieringsprogramma’s van Europa ondersteund. Dit zorgt voor een complex, maar relevant Europees eHealth-landschap.
Rol van eHealth in Europa
eHealth staat sinds 2004 op de agenda van de Europese Commissie. Om de doelmatigheid te vergroten, kwaliteit te verbeteren en innovatie te stimuleren wil de Europese Unie één 'Europese eHealth-ruimte' creëren. Hierin moeten informatie en gegevens over gezondheidszorg en patiënten makkelijker tussen zorgverleners en ziekenhuizen kunnen worden uitgewisseld. Dit betekent bijvoorbeeld het verbeteren van het elektronische patiëntendossier, zodat een arts in een andere EU-lidstaat eenvoudig inzicht krijgt in de gezondheidstoestand van een patiënt. Dit betekent ook het coördineren van kennis en onderzoek over gezondheidszorg tussen lidstaten. eHealth kan eveneens worden gebruikt bij het overbruggen van taalbarrières, bij bijvoorbeeld het gebruik van geneesmiddelen, en de burger langer gezond en actief te houden.
Ondanks dat de toepassingen van eHealth nog achterblijven vergeleken met de adoptie van technologie op andere beleidsterreinen, zijn er goede en concrete resultaten geboekt bij eHealth- implementatie en samenwerking. Zo gebruikt in 2013 zestig procent van de huisartsen in Europa van eHealth-toepassingen, vijftig procent meer dan in 2007. Het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) is de meest gebruikte toepassing. Koploper Nederland heeft in 83 procent van de gevallen het patiënten dossier gedigitaliseerd. Online consultaties bij huisartsen komt slechts in tien procent voor. Vijftien procent van de zorgprofessionals overlegt digitaal met collega’s. In Estland, Kroatië en Zweden sturen bijna alle artsen hun recepten digitaal door. In andere landen ligt dit percentage op 32 procent. Van de ziekenhuizen passen Scandinavische ziekenhuizen eHealth het meest toe (62-66 procent). 48 procent van de ziekenhuizen wisselt elektronische medische gegevens uit met de huisarts. Patiënten hebben evenwel nog maar weinig toegang tot de eigen medische gegevens van ziekenhuizen (negen procent) en minder dan acht procent van de ziekenhuizen deelt medische informatie met EU-landen.
Nederland
Nederlandse artsen en patiënten maken in vergelijking met het buitenland veel gebruik van eHealth-toepassingen. Ongeveer tweederde van de Nederlanders gebruikt internet om informatie te zoeken over zijn ziekte of behandeling. Vormen van online contact met zorgverleners worden nog weinig gebruikt. Ook in het gebruik van digitale dossiers door huisartsen en medisch specialisten is nog winst te behalen.
Kansen en uitdagingen
Bij het gebruik van eHealth in het zorgproces snijdt het mes aan twee kanten. Enerzijds stimuleert eHealth de economische activiteiten en concurrentiepositie. Het creëert nieuwe banen, zakelijke markten en kansen. Dit resulteert in een eHealth-markt van 10 miljard euro in 2010 naar 30 miljard euro in 2017. eHealth stimuleert de groei van het aanbod aan welzijn- en gezondheidszorgapplicaties en de samensmelting van draadloze mobiele technologie, sociale media en gezondheidszorg.
Anderzijds draagt eHealth bij aan meer transparantie, toegang tot dienstverlening en informatie en het gebruik van social media in de zorg. Dat resulteert in meer persoonlijke zorg (veiliger, doelmatiger en effectiever), werkt faciliterend in een participerende samenleving en stimuleert het verhogen van de kwaliteit van leven en zelfredzaamheid.
Belemmeringen
Bij het succesvol implementeren van eHealth blijken een aantal structurele belemmeringen een rol te spelen. Deze belemmeringen hebben een universeel karakter en vragen om een gezamenlijke aanpak van de EU-lidstaten. Niet alleen Europees, maar vooral ook op mondiaal terrein wordt gericht gewerkt aan het wegnemen van de ervaren belemmeringen:
- een gebrek aan vertrouwen in en bekendheid met het gebruik van eHealth
- een gebrek aan interoperabiliteit
- nog beperkte bewijs voor meerwaarde
- teveel onduidelijkheid rondom de verwerking van persoonlijke medische informatie
- een gebrek aan wettelijke operationeel kader en stimulerende bekostigingssystematiek
- hoge instapkosten voor nieuwkomers (bijvoorbeeld app-ontwikkelaars)
- regionale verschillen in toegang tot ICT-diensten.
Beleids- en financieringsprogramma’s voor eHealth in de EU
Om de belangrijkste belemmeringen rondom eHealth-innovatie en adoptie weg te nemen heeft de EC een eHealth-beleid opgesteld. De EU hecht veel belang aan eHealth getuige de verschillende beleids-en financieringsprogramma’s. Deze zijn – uitgaande van de EU-Strategie 2020- uitgewerkt vanuit drie invalshoeken: gezondheidszorg, innovatie (Innovation Union) en digitalisatie (Digital Agenda). De belangrijkste actieprogramma’s worden hier kort besproken.
eHealth Action Plan 2020
Het eHealth Action plan 2012-2020 beschrijft de visie op en realisatie van eHealth tot 2020. Het plan is gericht op:
- het verbeteren van chronisch zieken en multimorbiditeit via preventie en gezondheidspromotie,
- het vergroten van duurzaamheid en doelmatigheid van zorgsystemen door het stimuleren van innovatie, persoonlijke zorg, patiëntpositieversterking en organisatieverandering
- de bevordering van grensoverschrijdende zorg, veiligheid van zorg, solidariteit, universaliteit en gelijkheid,
- het optimaliseren van de regelruimte en marktcondities voor eHealth-ontwikkeling.
Het eHealth Action Plan 2020 wil deze visie bereiken door;
- Realisatie van bredere interoperabiliteit:
De EU wil het gebruik van internationale standaarden bevorderen. Het testen, kwalificeren en certificeren van interoperabiliteit wordt prominenter. Het verbeteren van de grensoverschrijdende organisatorische interoperabiliteit wordt extra ondersteund. De focus komt ook te liggen op het aanbieden van ondersteunende wet- en regelgeving over bijvoorbeeld gegevensbescherming en veilig gebruik van opkomende mobile (medische) technologie in de zorg.
- Ondersteuning van R&D en innovatie voor zorg en welzijn
Tussen 2014-2020 wil de EU onderzoek, ontwikkeling en innovatie van eHealth stimuleren middels het Horizon 2020 programma. Lidstaten worden gevraagd mee te werken aan eHealth-ontwikkeling en implementatie in een nieuw Europees Innovatie Partnerschap over actief en gezond ouder worden (EIP-AHA). Tot slot zal de EC marktcondities stimuleren die de ontwikkeling van nieuwe producten en/of vormen van dienstverlening stimuleren.
- Faciliteren van “uptake” en brede gebruik
Via het beschikbaar stellen van een brede Europese faciliteit (CEF) die de implementatie van grensoverschrijdende digitale dienstverlening (financieel) ondersteunt, wordt onder meer potentieel waardevolle eHealth gestimuleerd en gesubsidieerd. Daarnaast wordt via het Horizon 2020 programma uitvoerig aandacht besteed aan digitale ongeletterdheid en onbekend met eHealth. Belangrijk is ook de aandacht voor de bewezen toegevoegde waarde van eHealth.
- Promotie van dialoog en samenwerking op een mondiaal niveau
De EC wil het delen en vergelijken van eHealth-ervaringen binnen de lidstaten stimuleren en daarnaast de eHealth-uitdagingen ook op een mondiaal niveau volgen, ondersteunen en beïnvloeden.
Active & Assisted Living Joint Action (AAL JP)
Het programma “Active and Assisted Living Joint Program” (AAL JP) is een vervolgprogramma het Ambient Assisted Living program (2008-2013). Het ondersteunt toegepast onderzoek en innovatie van ICT-dienstverlening voor de oudere burgers. Voorwaarde voor participatie is dat de “time to market” van de nieuwe dienstverlening tussen de één en drie jaar ligt. EU-lidstaten besturen dit financieringsprogramma en de EC ondersteunt het. De focus ligt op:
- De bevordering van opkomende eHealth-markt voor ouderen in de thuissituatie.
- Het creëren van een kritische massa rondom onderzoek, ontwikkeling en innovatie.
- Het verbeteren van een implementatieklimaat ter vergroten en uitnutten van eHealth.
Het programma (budget 60 miljoen euro per jaar) loopt van 2013 tot 2020. AAL JP werkt nauw samen met het Europese Innovatie Partnerschap rondom actief en gezond ouder worden (EIP-AHA). Zowel het eHealth action Plan 2020 als het AAL JP 2020 zijn onderdeel van de Digitale Agenda van de EC.
Connecting Europe Facility
De Connecting Europa facility is een (financiële) voorziening uit de Digitale Agenda van de EC. Het heeft een budget van 1,14 miljard euro. Hiervan maakt eHealth een klein onderdeel uit. De CEF voorziet in de brede uitrol van breedbandactiviteiten en digitale dienstverlening in de EU. CEF ondersteunt projecten die de concurrentiepositie van de economie versterken, de connectiviteit en interoperabiliteit van nationale, regionale en lokale netwerken promoot en realiseert en de ontwikkeling van één digitale markt stimuleert. De CEF ondersteunt zowel grensoverschrijdende als sectoroverschrijdende dienstverlening tussen overheidsinstellingen. Het bouwt daarnaast verder aan bredere beschikbaarheid van digitale dienstverlening voor zowel bedrijven als burgers en voor verschillende domeinen.
CEF richt zich op dienstverlening in de laatste fase van de ontwikkeling. De gezondheidszorg wordt via de ontwikkeling van eHealth-dienstverlening één van de belangrijke afnemers van CEF. De implementatie van het CEF-programma verloopt via jaarlijkse werkprogramma’s waarin de prioriteiten en activiteiten staan voor het betreffende jaar. Voor 2015/2016 ligt de focus vanuit eHealth op de CEF-ondersteuning van de grensoverschrijdende gegevensuitwisseling gebaseerd op de Patient Summary (PS) usecase en de ePrescription (eP) usecase. Tot aan 2018 worden deze CEF dienstverlening voor. eHealth mogelijk verder uitgebreid met European Reference Network for Rare Diseases en Patients registries.
Horizon 2020
Horizon 2020 is het Europese subsidieprogramma van 80 miljard euro voor onderzoek en innovatie. Het programma richt zich op het versterken van de concurrentiepositie van Europa door het stimuleren van innovatie en wetenschap. Daarnaast heeft het programma aandacht voor sociaal maatschappelijke vraagstukken en daagt het bedrijfsleven en de academische wereld uit om oplossingen te bedenken. In de beleidspijler “maatschappelijke uitdagingen” is het programma “Gezondheid, demografische verandering en welzijn”. Dit programma heeft als doelstelling kansen te creëren voor doorbraakprojecten en radicale innovaties door de vertaling naar de praktijk te ondersteunen/begeleiden. De rol van eHealth speelt in dit programma een voorname rol. Voor deze programmalijn is een budget van 1,2 miljard euro beschikbaar. Via periodieke werkprogramma’s, openbare aanbesteding en het verstrekken van subsidieaanvragen wordt invulling gegeven aan de Horizon 2020 doelstellingen.
European Innovation Partnership on Active and Health Aging (EIP-AHA)
Het organiseren van samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en eindgebruikers in de hele innovatiecirkel (van research tot adoptie) is een prioriteit van de EC. Die samenwerking kan worden aangevuld met organisaties voor standaardisatie en regulatie. Een partnership richt zich op ondersteuning van Europese, nationale en/of regionale randvoorwaarden rondom:
- de diffusie van innovatie,
- financiering en investering
- coördinatie en harmonisatie van R&D activiteiten
Een voorbeeld van zo’n partnerschap is het “European Innovation Partnership on Active and Healthy Aging” (EIP AHA). EIP AHA heeft drie doelen voor 2020 gesteld:
- Ondersteunen van de EU-burger bij behouden van een gezond, actief en zelfstandig leven tijdens het ouder worden.
- Het verbeteren van de duurzaamheid en doelmatigheid van sociale en gezondheidszorgsystemen.
- Het verbeteren en versterken van het marktklimaat voor innovatieve producten en dienstverlening voor de vergrijzende bevolkingsgroep.
Gezondheidspreventie en –promotie, care & cure en actief en zelfstandig ouder worden zijn kernwoorden in dit programma. In 2020 moet de gemiddelde levensverwachting in de EU met twee jaar zijn toegenomen. De inzet van eHealth is hierbij belangrijk. De financiering van de programma-activiteiten verloopt grotendeels via het Horizon 2020 programma. De EC roept lidstaten op aan het partnerschap deel te nemen.
Derde EU Health for Growth program 2014 – 2020
Dit EU-programma is gericht op het verduurzamen en innovatiever maken van het gezondheidszorgsysteem. Het moet bijdragen aan de verbetering van de publieke gezondheid en bescherming bieden tegen gezondheidsgevaren van buitenaf, zoals griepepidemieën. Het programma heeft een budget van circa 450 miljoen euro. Via periodieke werkprogramma’s, openbare aanbesteding en het verstrekken van subsidieaanvragen wordt invulling gegeven aan deze doelstellingen. (Half)jaarlijks wordt de voortgang gemonitord en gerapporteerd.
Doelen :
- Promotie van en preventie door een gezond klimaat
- Bescherming van burger bij bedreigingen voor de volksgezondheid
- Aandacht voor innovatieve, doelmatige en duurzame zorgsystemen
- Faciliteren van toegang tot betere en veiligere gezondheidszorg.
eHealth valt vooral onder het derde doel. Dit thema ontwikkelt een brede aanpak voor onder meer Health Technology, eHealth, kennisuitwisseling en -deling, richtlijnen en wetgeving rondom medische technologie, -producten en grensoverschrijdende gegevensuitwisseling.
eHealth samenwerking in Europa
Formelere en concrete samenwerking markeert een belangrijke stap in het realiseren van de sociale en economische meerwaarde van eHealth in Europa. Het belang van samenwerking tussen overheden, industrie en (vertegenwoordiging van) eindgebruikers neemt toe (zie ook EIP-AHA). De samenwerkingsresultaten hebben een groeiende impact op het nationaal niveau en ondersteunen de burger bij het verkrijgen van zorg binnen Europa. Door de structurele aandacht voor het vergroten van de interoperabiliteit van zorgsystemen en door het implementeren van systemen en wet- en regelgeving ontstaat in Europa een randvoorwaardelijk klimaat voor eHealth-gebruik. De EC heeft onderzocht dat het gebruik van open standaarden in het bevorderen van interoperabiliteit in de publieke sector jaarlijks één miljard euro bespaart.
Sinds 2008 hebben bijvoorbeeld (bijna) alle lidstaten intensief samengewerkt in het pilotproject epSOS. Daarnaast is onder meer de richtlijn patiëntrecht grensoverschrijdende zorg opgesteld en is het eHealth Network (eHN) geïnstalleerd.
Standaardisatie Organisatie (SDO’s)
In dit samenwerkingsveld rondom eHealth spelen standaardisatie organisaties (SDO) een belangrijke rol bij het tot stand brengen van de noodzakelijke interoperabiliteit. Deze SDO’s , zoals HL7, IHE, IHTSDO, CEN en Continua Health Alliance zijn vertegenwoordigd op nationaal, Europees en mondiaal niveau. Middels het ontwikkelen van open standaarden wordt voornamelijk voor techniek en semantiek intensief samengewerkt. Beïnvloeding van dit standaardisatieproces vindt plaats via lidmaatschap (passief of actief).
eHealth belangengroep(en)
In de samenwerking en daarmee het succes van eHealth vertegenwoordigen industrie, patiëntenverenigingen en verschillende andere belangenverenigingen een essentiële rol. Omdat de samenwerking op eHealth zich steeds meer op een internationaal speelveld afspeelt worden veldpartijen steeds meer georganiseerd in internationaal opererende belangenverenigingen of koepels. Binnen Europa zijn alle belangrijke eHealth stakeholders gebundeld in de eHealth Stakeholder Group. Door bundeling van krachten en belangen wordt samengewerkt aan en invloed uitgeoefend in EU eHealth-projecten, -beleidsprogramma’s en -ontwikkelingen.
eHealth Network
Voor de besturing en nationale borging van het eHealth Action Plan 2020 wordt intensief samengewerkt met het eHealth Network. Sinds 2011 is deze EC onafhankelijke bestuurslaag, bestaande uit de vrijwillige vertegenwoordiging van de gezondheidszorgministeries van de EU-landen, geïnstalleerd en behept met strategische besturing van eHealth-vraagstukken. Zo wordt via richtlijnen concreet gewerkt aan de standaardisatie van de opmaak van elektronische medische dossiers om de uitwisseling van beproefde methoden te bevorderen. Ook worden gezondheidsinformatienetwerken tot stand gebracht tussen zorgverstrekkers om de aanpak van gezondheidsrisico's te coördineren, en worden online gezondheidsdiensten ingesteld om bijvoorbeeld informatie te verstrekken over gezonde leefgewoonten en preventie van ziekten. Verder gaat de aandacht uit naar teleconsultatie en het elektronisch voorschrijven en vergoeden van geneesmiddelen.
Het eHN heeft een eigen eHealth-agenda voor de periode 2014-2018 (budget ca. 2,4 miljoen euro). Hierin wordt op vier beleidsterreinen intensief samengewerkt:
- Interoperabiliteit en standaardisatie
Een gefragmenteerd informatielandschap in de zorg vraagt om internationale en duurzame beleidssturing en -ondersteuning op de vier interoperabiliteitslagen (technisch, semantisch, organisatorisch en wetgeving). Het moet de voorstellen hiervoor adopteren. De focus verschuift van techniek naar semantiek, organisatie en wetgeving.
- Kennisuitwisseling tussen lidstaten
Leren en voordeel behalen door het delen en verwerken van kennis en ervaring wordt gezien als een belangrijke enabler van eHealth. Niet alleen monitoren en rapporteren maar werkelijk het hergebruik van kennis en ervaring verdient meer focus vanuit het eHN.
- Implementatie en monitoring
Monitoring van de stand van zaken rondom het implementatie van de eHN-richtlijnen en beleidskaders is noodzakelijk voor evaluatie van het effect.
- Internationale samenwerking en positionering
Samenwerking op het wereldtoneel bij eHealth is noodzakelijk omdat de belangrijkste ontwikkelingen (zoals standaardisatie) voor eHealth op een ‘global’ speelveld uitgevoerd worden.
Relevante eHealth EU-projecten en -ontwikkelingen
epSOS
Het epSOS project heeft ruim zes jaar (2008-2014) gewerkt aan het grensoverschrijdend uitwisselen van medische gegevens in Europa. Dit EU brede pilot project (budget ongeveer 36 miljoen euro) heeft bouwstenen ontwikkeld en getest voor grensoverschrijdende eHealth-dienstverlening. De nadruk lag op het vertaald uitwisselen van medische samenvattingen (PS) en/of medicatievoorschriften voor patiëntbehandelingen (eP). Het project heeft geresulteerd in de definitie en implementatie van een gedecentraliseerde en gelegaliseerde informatie- en infrastructuur gebaseerd op National Contact Points (NCP’s eHealth). Deze NCP’s verwerken de medische gegevensstroom tussen lidstaten. Na afronding van het project hebben diverse landen de epSOS eHealth-dienstverlening gecontinueerd. De afzonderlijke eHealth-bouwstenen worden verder verwerkt in vervolgprojecten (bijvoorbeeld eSENS en EXPAND) en/of dienen als basis voor verdere realisatie van grensoverschrijdende eHealth-toepassing binnen Europa. Zo heeft het eHealth Network de richtlijnen aangenomen voor het gebruik van de medische samenvatting (Patiënt Summary) en ePrescription die grotendeels is gebaseerd op het werk in epSOS.
EXPAND
Het project EXPAND is hoofdzakelijk een vervolgproject op epSOS en moet een brug slaan tussen het epSOS project en de installatie van de CEF in 2015. Het project richt zich op het kwalificeren, certificeren en doorontwikkelen van potentiële eHealth-bouwstenen die zijn ontwikkeld in epSOS en andere eHealth-projecten in de EU. Het resultaat moet een verzamelplaats zijn van adolescente eHealth-bouwstenen (assets) die in Europa hergebruikt en doorontwikkeld kunnen en/of moeten worden. Het project loopt van 2014 tot 2015 en heeft een budget van één miljoen euro.
ANTILOPE
ANTILOPE richt zich op de promotie en stimulering van richtlijnen voor het testen en certificeren van eHealth-producten. Het project moet een set aan gevalideerde en uitgedragen richtlijnen opleveren. Het project loopt van 2013-2015 (budget één miljoen euro). Daarbij ligt de focus op:
- Het stimuleren van het gebruik van internationale standaarden en profielen voor eHealth interoperabiliteit.
- Het definiëren en uitdragen van richtlijnen en een gezamenlijke aanpak voor testen en certificeren van eHealth toepassingen.
eSENS
In het eSENS-project worden vier generieke elektronische bouwstenen ontwikkeld en geïmplementeerd in een pilotomgeving. Het project richt zich op het ontwikkelen van één Europese digitale markt voor digitale dienstverlening. Daarbij gaat de eerste aandacht uit naar het consolideren, verbeteren en uitbreiden van technische voorzieningen voor overheidsdiensten. Doordat er steeds meer wordt gereisd in Europa en vrij verkeer van mensen en goederen gestimuleerd wordt, wordt er in toenemende mate beroep gedaan op grensoverschrijdende ondersteunende administratieve dienstverlening. eSENS test en implementeert vier generieke bouwstenen (eID, eHantekening, eDocuments en eDelivery) in de domeinen eHealth, eJustitice, in het bedrijfsleven en elektronische aanbestedingen. Het project loopt van 2013-2016 (budget 27 miljoen euro).
ROSETTA
Het ROSETTA project heeft een innovatief, geïntegreerd systeem ontwikkeld ter ondersteuning en management van patiënten met chronisch progressieve ziekten (zoals Alzheimer). Aan het eind van dit EU AAL JP project was de eHealth toepassing nagenoeg uitontwikkeld zodat het geselecteerd is voor implementatie in de Nederlandse markt.
Aansluiting met Nederlandse beleidsambities en ontwikkelingen
De eHealth-ontwikkelingen in de EU lijken zich naadloos aan te sluiten op de eHealth-ontwikkelingen en -ambities in Nederland. In Nederland ligt eveneens de focus op onder meer chronisch zieken, patiënt empowerment, transparantie in de zorg en de economische impact van de zorg op de maatschappij. Dit is relevant. eHealth wordt gezien als een belangrijke aanjager voor het duurzaam ontwikkelen van een doelmatige en effectieve zorg en gezonde en actieve burgers.
De aandacht voor interoperabiliteit en het gebruik van standaarden heeft een mondiaal karakter. De eHealth-ambities van de Minister Schippers en staatssecretaris Van Rijn, verwoord in de kamerbrief van 2 juli 2014, zijn als doelstellingen nagenoeg één op één terug te vinden in het actieplan van de EC 2020.
Voor alle partijen in de zorg is het daarom relevant kennis te nemen van de mogelijkheden en ontwikkelingen rondom eHealth-onderzoek, -ontwikkeling en -implementatie in Europa en daarbuiten. Ten tijde van beperkte innovatiebudgetten, grote maatschappelijke uitdagingen en overeenkomsten is samenwerken en kennisdelen verstandig. Dit geldt zeker voor eHealth. Het verdient daarom aanbeveling om bij eHealth-toepassingen de internationale ontwikkelingen te blijven volgen. Dit geldt zeker voor het gebruik van internationale standaarden ter bevordering van de randvoorwaardelijk interoperabiliteit van succesvolle eHealth-implementaties.
Nictiz volgt de internationale eHealth-ontwikkelingen en vertaalt de waarde ervan naar concrete toepassingen op nationaal, regionaal en lokaal niveau.
[accordion]
[acc title="Foto credits:"]Sébastien Bertrand (http://www.flickr.com/photos/tiseb/), http://www.care-o-bot.de [/acc]
[/accordion]
Dit artikel komt uit het Co-creatie eHealthboek waaraan Nictiz heeft bijgedragen
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!