Virtueel fietsen door straatjes van vroeger met Activ84Health

Mensen met een chronische aandoening en ouderen willen steeds meer zelf regie houden over hun eigen leven en langer thuiswonen. Het overheidsbeleid legt eveneens de nadruk op het stimuleren van langer thuiswonen en zelfredzaamheid.  Slimme eHealth-toepassingen maken dit streven makkelijker. In de reeks Langer thuis wonen neemt TrendITion deze innovaties onder de loep.  Deze aflevering: Activ84health.

“Het mooie van Activ84Health (uitgesproken als activate for health, red.) is dat het idee voor deze innovatie rechtstreeks vanaf de werkvloer komt", zegt Roel Smolders, één van de oprichters van het Vlaamse bedrijf Activ84Health. “Mijn broer Jan is directeur is van woonzorgcentrum Witte Meren uit Mol in België, en zocht een slimme en leuke manier om ouderen te motiveren meer te bewegen. Hij zag in dat fietsen op een hometrainer met een witte muur als uitzicht niet heel motiverend werkt. Dus vroeg hij een lokale filmploeg enkele straten in het dorp te filmen, zodat ouderen daarnaar konden kijken tijdens het fietsen. Tijdens een congres rondom innovatie in de zorg in Vlaanderen won hij daarmee een Belgische innovatie-award.”

Van hobby naar de KvK

Daardoor werd Smolders, als Project Manager Sustainable Health bij VITO (Vlaamse instelling voor technologisch onderzoek), geprikkeld. “Ik houd me dagelijks bezig met technologie in de zorg. Prijzen winnen voor technologie, dat was toch meer mijn ding? Het vormde voor mij in ieder geval de aanleiding om samen met mijn broer te gaan kijken kijken hoe we zijn idee verder konden uitwerken.” Smolders betrekt nog twee mensen uit zijn netwerk, computerwetenschappers van de KU Leuven, om mee te denken over het project. “We wilden een platform ontwikkelen waarin mensen kunnen rondfietsen aan de hand van Google Streetview. Dan hebben gebruikers volledige bewegingsvrijheid.”

Wat volgens Smolders begint als min of meer een hobby-project, loopt binnen enkele maanden uit in een serieuze onderneming. “We wonnen met ons vernieuwde Google Streetview platform nog een Belgische innovatie-award en kregen vervolgens veel media-aandacht. Dat had als gevolg dat zorginstellingen ons begonnen te benaderen met de vraag of zij ook ons platform in hun instelling konden gebruiken. Zodoende besloten we een stap verder te zetten en een eigen bedrijfje op te richten. Met ondersteuning van de Voka, de Vlaamse Kamer van Koophandel, hebben we een businessplan uitgewerkt en inmiddels is de startup Activ84Health een feit.”

Volledige bewegingsvrijheid door Activ84Health (foto door Rob Stevens)

Tablet en trapsensor

Activ84Health, het gelijknamige product van de Belgische startup, bestaat uit een combinatie van hard- en software. De hardware die het bedrijf levert is een touchscreen tablet met een standaard die op een hometrainer of loopband geplaatst kan worden. Deze is gekoppeld aan een tweede scherm, een tv of een beamer - net wat er in een zorginstelling aanwezig is - die het beeld toont. Een gebruiker fiets door het beeld wat hij of zij op het scherm voor zich ziet heen door middel van een trapsensor die aan de hometrainer bevestigd wordt.

De software-component is een koppeling tussen Google Streetview en de trapsensor. Bij iedere kruising of wegsplitsing– waar de gebruiker dus een keuze moet maken – verschijnen er pijlen op de tablet. De gebruiker tikt met de vinger op een pijl en vervolgens draait het systeem automatisch in de gekozen richting zodat de oudere virtueel die straat inrijdt.

Activ84Health richt zich op twee doelgroepen: ouderen en mensen met een chronische aandoening. “We willen technologie ontwikkelen voor alle individuen met fysieke, mentale of logistieke beperkingen. Veel mensen zijn niet meer in staat om een eind te gaan fietsen en zo van een (nieuwe) omgeving te genieten. Bijvoorbeeld omdat ze al op leeftijd zijn, een operatie hebben gehad, COPD hebben of niet buiten durven te komen.”

Fysieke en mentale prikkeling

Het belangrijkste doel van het bedrijf is mensen in beweging krijgen in een omgeving die leuk, veilig en motiverend is, vertelt Smolders. De gezondheidswinst blijkt in de praktijk niet alleen fysiek te zijn – ouderen willen vaker fietsen als het leuk is – maar ook mentaal. “Aan wie we het ook vragen, iedereen wil via Google Streetview fietsen door de straat waar ze vroeger gewoond hebben. Vanaf het moment dat ze daar zijn, beginnen ouderen herinneringen op te halen en verhalen te vertellen. Wat was hun oude huis, waar zat de bakker, waar kwamen ze vaker op bezoek? Het effect daarvan is dat we ouderen met Activ84Health cognitief stimuleren, hun hersenen worden geprikkeld.”

Fietsen langs virtuele straten leidt volgens Smolders ook tot sociale interactie in een zorginstelling. Instellingen kunnen het tabletscherm projecteren op een grote muur. Dit nodigt mensen uit om naast de fietser te komen zitten en samen herinneringen op te halen, ervaart Smolders. “‘Ga hier eens naar links, daar woonde ik!’, hoor je dan.”

Ook voor ouderen die niet fietsen is Activ84Health een mentale prikkel (foto door Rob Stevens)

Steeds vaker op de fiets

De bewoners vinden het volgens Smolders fantastisch om virtueel buiten te komen. “Veel ouderen zitten altijd binnen, sommige maken alleen af en toe een kleine wandeling in de buurt. Het mooie aan Activ84Health is dat ouderen kunnen kiezen waar ze willen fietsen. Het zijn niet zomaar leuke, maar standaard landschappen.”

Van zijn broer hoort Smolders dat ouderen tegenwoordig steeds vaker vragen of zij even op de fiets mogen. “Dat we met Activ84Health ouderen echt actiever kunnen maken is natuurlijk geweldig. Het mooiste is dat we ouderen die zelf niet meer op de fiets gaan en alleen meekijken op het scherm, wel nog steeds mentaal kunnen prikkelen met ons systeem.”

Sterker nog, Activ84Health heeft sinds kort een taxi-knop. Hiermee kunnen mensen met een beperking ook virtueel taxiritjes maken.“Zo kan iemand die bijvoorbeeld in een rolstoel zit evengoed een locatie kiezen waar hij naartoe wil en, alsof hij in een taxi zit, door de omgeving navigeren.”

Geen fietsverkopers

Als een zorginstelling met Activ84Health aan de slag wil, is alleen een goed werkende WiFi-verbinding een vereiste. “Dat is nodig om Google Streetview-beelden op te kunnen halen. ‘Wij leveren verder alle hard- en software. Wij verkopen overigens geen hometrainers of andere sportapparatuur, een zorginstelling heeft dat soort producten vaak zelf al tot hun beschikking.”

Het business model van Activ84Health richt zich op zorginstellingen. Het is (nog) niet mogelijk dat mantelzorgers of (klein)kinderen het systeem aanschaffen voor bij een oudere thuis. Wel onderzoekt het bedrijf of het mogelijk is om via de zorgverzekeraars het systeem op uitleenbasis te vergoeden, bijvoorbeeld voor thuiszorg of revalidatie, vertelt Smolders. Momenteel richt Activ84Health zich op de Belgische markt van woonzorgcentra. In 2016 hoopt de ondernemer de Nederlandse zorgmarkt te gaan betreden.