Clinical Data Survey: de invloed van AI op de zorg

Wat is de invloed van kunstmatige intelligentie op de gezondheidszorg? Voor de Clinical Data Survey van MedicX.AI werden ruim 140 Nederlandse professionals ondervraagd over de impact van AI op hun werk en wat ze daar nu al van merken in hun organisaties.

Respondenten leggen de verantwoordelijkheid voor het ontwikkelen van toepassingen met kunstmatige intelligentie - afgekort AI - in de gezondheidszorg vooral bij de zorginstelling zelf. Het is dus aan zorginstellingen om de samenwerking te zoeken met medtech bedrijven, overheid en zorgverzekeraars. Alleen: slechts één op de twee respondenten geeft aan dat de organisatie een duidelijke visie heeft op AI.

Data voor modellen

De Clinical Data Survey werd uitgevoerd door MedicX.AI, de zorgspecifieke tak van data science bedrijf GoDataDriven, op zijn beurt weer onderdeel van de Xebia Group. MedicX.AI werkte voor het rapport – en in data science projecten - samen met het Universitair Medisch Centrum Groningen en de Universiteit Twente. In totaal werden 141 zorgprofessionals waaronder artsen, verpleegkundigen, onderzoekers, data-experts, IT-specialisten, beleidsmakers en managers ondervraagd. Van de deelnemers aan de vragenlijst gebruikte zo’n 40% data voor analyse of voor de ontwikkeling van datamodellen.

63% van de clinici verwacht binnen de komende vijf jaar dat AI de dagelijkse werkzaamheden ook daadwerkelijk zal veranderen. De respondenten zien de meeste kansen voor AI binnen de diagnostiek, bijvoorbeeld bij geautomatiseerde beeldanalyse of hulp bij diagnostiek van zeldzame aandoeningen. Daarnaast verwachten zorgprofessionals grote waarde van AI op gebied van meer gepersonaliseerde behandelingen, preventieve gezondheidszorg en binnen de zorglogistiek. “Binnen de diagnostiek worden kleine wetenschappelijke successen geboekt op zeer specifieke klinische vraagstukken, maar mogelijk is de optimalisatie van zorglogistiek met hulp van AI kosten-effectiever”, zegt dr. Linda de Wit - van der Veen, technische geneeskundige van het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis.

Barrières

De overgrote meerderheid van de ondervraagden (91%) ziet wel barrières voor het implementeren van datagedreven of AI-oplossingen in hun organisatie. Gebrek aan expertise, de IT-infrastructuur en data toegankelijkheid staan in de top drie van genoemde belemmeringen van Nederlandse zorgprofessionals.

Volgens een arts van het Universitair Medisch Centrum Groningen die meedeed aan het onderzoek, moet voor nieuwe technologie als kunstmatige intelligentie de gehele ICT infrastructuur binnen een ziekenhuis geoptimaliseerd worden. “Er moet vanuit het ziekenhuis, op een centrale plek, expertise en ondersteuning voor afdelingen en onderzoek aangeboden worden. Bedrijven hebben ook een belangrijke rol door samen te werken met ziekenhuizen, AI-based tools te valideren en op een gebruiksvriendelijke manier implementeerbaar te maken binnen het ziekenhuis.”

“Op dit moment is data spaarzaam elektronisch beschikbaar en de data is vaak slecht geannoteerd. Daarnaast zou versoepeling van regelgeving rondom gebruik van gegevens voor AI onderzoek kunnen helpen. Met de intreding van de AVG is in veel ziekenhuizen de “datapool” op slot gegaan”, aldus een promovendus Radiologie van het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis. “Om grote hoeveelheden data te kunnen onderzoeken zijn vele goedkeuringen en weken zo niet maanden aan voorstellen en mailcontact noodzakelijk.”

Hoe veilig vindt men de cloud?

Ook in de gezondheidszorg wordt in toenemende mate gebruik van gemaakt van clouddiensten bij het ontwikkelen van software. De datagebruikers geven aan dat op dit moment het merendeel van IT-applicaties zich nog op de lokale servers bevindt. 20% van de respondenten geeft aan cloud opslag veilig te vinden. Toch acht net iets meer (25%) de cloud veiliger dan lokale opslag. “Opmerkelijk is dat velen aangeven geen of een neutrale mening te hebben. Dit ligt waarschijnlijk aan het feit dat niet iedereen goed op de hoogte is van wat cloud technologie inhoudt”, zegt Kicky van Leeuwen van MedicX.AI.

Is dat specifiek voor de zorgsector? Volgens Van Leeuwen van MedicX.AI blijkt uit een vergelijkbaar onderzoek dat zich focust op de corporate sector (The Big Data Survey) dat 13% van de ondervraagden on-premise dataopslag verkiest boven de cloud als het om beveiliging gaat, tegenover 37% met voorkeur voor de cloud. En 36% van de ondervraagden heeft (nog) geen mening over het onderwerp. “Ook buiten de zorgsector zijn de getallen dus nog niet erg overtuigend."