Elektroden geven prikkel als brein er zelf om vraagt

Al enige tijd is er een effectieve methode waarbij er elektroden in het brein worden geïmplanteerd en daar schokjes afgeven, om zo symptomen als beven bij mensen met de ziekte van Parkinson te verminderen. Soms is het effect echter beperkt en zijn er bijwerkingen. Daarom is er nu een elektrode ‘op maat’ ontwikkeld, die enkel schokjes geeft als het brein daar zelf om vraagt. In januari werd deze methode voor het eerst ter wereld buiten een studie toegepast bij een patiënt in Amsterdam UMC.

Patiënten met bewegingsstoornissen zoals de ziekte van Parkinson, bij wie medicatie geen uitkomst biedt, kunnen de afgelopen dertig jaar geholpen worden door diepe hersenstimulatie (ook wel deep brain stimulation, DBS, genoemd). De elektroden, die in een deel van het brein zo groot als een koffieboon worden geplaatst, geven continu pulsen af. Ook bij andere neurologische en psychiatrische aandoeningen is deze behandelingeffectief gebleken. Maar niet voor iedereen werkt dit even goed. Sommige patiënten krijgen last van bijwerkingen zoals onduidelijk spreken, balansproblemen of gedragsverandering.

Adaptieve DBS

Daarom is er de afgelopen tien jaar onderzoek gedaan naar een variant op DBS, die adaptieve DBS wordt genoemd. Bij deze technologie wordt alleen wanneer de hersenactiviteit is verstoord, vanuit de elektroden een serie pulsen gegeven. Zo verminderen de symptomen, en krijgen mensen geen stimulatie meer op momenten dat dit niet nodig is. Neuroloog Martijn Beudel van Amsterdam UMC: “We hopen dat patiënten hierdoor minder bijwerkingen ervaren en mogelijk meer effect merken.”

Software update

De adaptieve versie kan worden toegepast door een update in de software. Het systeem zelf hoeft niet aangepast te worden. Dit heeft als voordeel dat patiënten bij wie al elektroden van een bepaald type in de hersenen zijn geïmplanteerd, geen tweede operatie hoeven te krijgen.

Toekomst

Adaptieve DBS wordt niet meteen toegepast bij alle patiënten die deze behandeling krijgen. Beudel en zijn collega’s willen met wetenschappelijk onderzoek eerst achterhalen of aDBS effectiever is bij alle patiënten, dus ook de patiënten bij wie DBS al effect heeft en die geen bijwerkingen ervaren.

Bekijk de video

Wil je precies weten hoe een neurochirurg een elektrode plaatst en deze vervolgens in werking wordt gebracht? Bekijk onderstaand de video waarin dit uitgebreid wordt uitgelegd.

Bron:
Amsterdam UMC