Gastblog: snelkookpan voor de ontwikkelingen in digitale diabeteszorg?

Koen Harms

Als we over een jaar terugkijken, zal dan blijken dat de coronacrisis ons, naast alle persoonlijke, maatschappelijke en economische ontwrichting, ook nog iets opgeleverd heeft? Hopelijk is dat het geval voor zorg op afstand met behulp van eHealth.

In hoog tempo hebben we ontdekt dat we niet per se bij elkaar hoeven te zitten voor een gesprek, vergadering of het uitwisselen van gegevens. Het voelde eerste onwennig, maar nu is vrijwel iedereen eraan gewend om via een scherm te overleggen. De coronacrisis werkt als snelkookpan voor bepaalde ontwikkelingen. Want waren we niet al heel lang bezig om flexibeler en verstandiger te werken? Vaker op afstand, minder onderweg, het ijzeren regime van 8:30-17:30 uur loslaten? Dat zou files, luchtverontreiniging en afgeladen treinen schelen. De voordelen waren duidelijk en heel langzaam gingen we in de loop der jaren al wel die kant op. Een serieuze crisis heeft ons nu een stevige duw in de rug gegeven.

Oude structuren doorbreken

Ook wat betreft de digitalisering van de diabeteszorg heeft het nooit ontbroken aan goede wil en aan de overtuiging dat daar uiteindelijk winst te behalen is. Maar terwijl de technologie steeds geavanceerder wordt en een steeds prominentere rol in het leven van mensen met diabetes gaat spelen, blijven de structuren in de diabeteszorg en in de vergoeding van zorgkosten grotendeels ongewijzigd. Iemand met diabetes verschijnt nog steeds vier keer per jaar op consult in het ziekenhuis of diabetescentrum. Heenreis, wachtkamer, consult, terugreis. Een dagdeel kwijt voor een gesprek dat ook via beeldbellen gevoerd had kunnen worden en om dan gegevens uit te wisselen die in principe met een druk op de knop al beschikbaar zijn.

Meer proactieve zorg op basis van de persoonlijke zorgvraag

Er zijn afgelopen jaren veel initiatieven geweest om gezamenlijk oude structuren te doorbreken. We willen toe naar een systeem waarin monitoring op afstand en contact op basis van persoonlijke zorgvraag leidend wordt. Digitale technologie is hierbij het fundament dat enerzijds mensen helpt het inzicht in de factoren die diabetes beïnvloeden, inzichtelijk te maken en de dagelijkse belasting van de aandoening te verlichten. Anderzijds levert de technologie de data op om het zorgproces voor de arts en verpleegkundigen efficiënter en persoonlijker te maken. Door het samenbrengen van de data en deze op begrijpelijke wijze inzichtelijk te maken, wordt monitoring op afstand mogelijk. Mocht de data aangeven dat de persoon met diabetes hulp nodig heeft, dan kan de verpleegkundige of arts proactief contact opnemen. Hierdoor is het niet meer nodig om alle patiënten periodiek langs te laten komen maar kan de tijd, aandacht en expertise van de zorgverlener worden ingezet voor wie deze nodig heeft.

Foto via: Diabetes on the Run

De data biedt de verzekeraars de kans om het resultaat te vergoeden – in plaats van de consulten te turven en daar de vergoeding op te baseren. Op deze wijze vervangt de oplossing minder doelmatige zorgelementen, en komt het er niet alleen maar bij. De technologie ondersteunt daarnaast zelfmanagement van patiënten, het vergemakkelijkt het krijgen van inzicht en het brengt structuur. Het brengt ook rust dat er iemand met je mee kijkt om je te helpen als jij dat nodig hebt. Als deze tijd ons iets leert, is dat we ook virtueel verbinding kunnen maken en een menselijke relatie kunnen opbouwen. Uiteraard is fysiek contact daar ook onderdeel van, maar dit is niet meer het uitgangspunt.

Altijd wel belemmeringen en drempels?

Er is geen enkele partij of professional die de initiatieven om integraal diabetesmanagement of digitalisering van de diabeteszorg verder te helpen, onzin vindt. Maar er zijn altijd wel belemmeringen en drempels te vinden die de ontwikkelingen vertragen of soms frustreren. Toch zie je dat we nu, in deze maatschappij ontwrichtende crisis, sneller bereid en genoodzaakt zijn om over die drempels heen te stappen. Een videoconsult is nu een logisch alternatief voor een fysiek bezoek, de internist online toegang geven tot de data uit een CGM-sensor is wel zo efficiënt. Laten we, als het normale leven weer enigszins is teruggekeerd, goed kijken naar wat we kunnen leren van de crisissituatie. Hoe hebben de mensen met diabetes de zorg op afstand ervaren, wat vinden zorgverleners ervan? Hebben we door corona stappen op weg naar digitale diabeteszorg kunnen overslaan of versnellen? Is de koudwatervrees bij betrokken partijen enigszins verdwenen? Wat zijn de minder positieve ervaringen? En kunnen we die samen oplossen? Hoe tegenstrijdig het misschien ook klinkt, hebben we door de crisis ook wat beter zicht gekregen op de slimmere en efficiëntere diabeteszorg van de toekomst?

Over de gastblogger:

Koen Harms is Head of Healthcare and Business Development Netherlands & Belgium bij Roche Diabetes Care.