“Dokters willen graag overtuigd worden, ook van de effecten van een nieuw patiëntportaal”

Neuroloog Guus Schoonman is als arts opgeleid en in die hoedanigheid vaak op zoek naar bewijsvoering en onderbouwing bij diagnostiek en behandeling. Als neuroloog en EPD-dokter is Schoonman in het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis (ETZ) nauw betrokken bij het nieuwe elektronische patiëntendossier dat in 2018 wordt ingevoerd. Het bijbehorende patiëntenportaal bekijkt hij door de bril van een dokter: wat zijn de effecten en werkt de technologie?

Schoonman zit als dokter in de EPD-projectgroep van het ETZ, die wekelijks samenkomt om de voortgang van de EPD-implementatie te monitoren. De neuroloog benadert het inrichten van een nieuw patiëntenportaal vanuit een wetenschappelijke hoek. “Artsen zijn opgeleid om zorg te verlenen. ICT is daarbij een noodzakelijke randvoorwaarde. Maar er zijn nog nauwelijks studies of boeken te vinden over hoe een patiëntenportaal gebruikt kan worden. Dat frustreerde mij wel, ik hoopte bijvoorbeeld studies te vinden die bewijzen dat inzage in het dossier tot betere zorguitkomsten leidt.”

Artsen onder elkaar

In een workshop die Schoonman met collega’s afgelopen jaar organiseerde voor huisartsen en medisch specialisten van het ETZ werden de voor- en nadelen van het patiëntenportaal uitgebreid besproken. “We voerden een open discussie over voor- en nadelen van meer transparantie door een portaal. In de workshop kwamen de voordelen die patiënten ervaren naar boven, zoals meer inzicht in hun ziekte en behandeling en mogelijkheid om fouten uit hun dossier te halen. Maar we merkten ook koudwatervrees onder collega’s. Wat zijn voordeel voor artsen en verpleegkundigen? Dokters willen graag overtuigd worden, daarom innoveert zorg langzaam, denk ik.”

IC-verpleegkundigen leggen de werking uit van de Behandelwijzer app

Schoonman werkt als neuroloog bij de hoofdpijnpoli van het ETZ en noemt een concreet voordeel van het nieuwe EPD: de mogelijkheid om data te digitaliseren en meer efficiency om vragenlijsten en onderzoeken af te nemen. “We werken momenteel met papieren vragenlijsten die we van tevoren aan patiënten toesturen. Die vragenlijsten en antwoorden zijn in 2018 allemaal digitaal beschikbaar en staan gelijk in het elektronisch patiëntendossier. Dat scheelt polimedewerkers tijd.”

Alarm-moeheid

Nog een concreet voordeel voor zowel arts als patiënt: inzage in het dossier maakt het voor patiënten mogelijk om fouten op te merken, bijvoorbeeld over medicatie. Schoonman is ook enthousiast over de functies die het nieuwe EPD bevat om zorgprofessionals te attenderen op allergieën of contra-indicaties bij medicijnen of fouten. “Een goed ingericht dossier kan ons werk makkelijker maken. Bijvoorbeeld door een melding of waarschuwing bij het voorschrijven van bepaalde medicatie bij patiënten met een allergie of aandoening. Maar daar moeten we ook mee oppassen: we moeten het dossier zo inrichten dat er geen overalarmering of zelfs ‘waarschuwingsmoeheid’ (alarm fatigue) ontstaat.”

Gevoelige informatie

Over het open stellen van lab-uitslagen en uitslagen van oncologische onderzoeken is veel discussie gevoerd binnen het ziekenhuis. Ook bij andere (academische) ziekenhuizen wordt momenteel discussie gevoerd over de wenselijkheid van real time (direct) inzage in uitslagen, binnen een patiëntenportaal. Het ETZ heeft gekozen voor een vertraging van 7 dagen.

“Stel, uit een MRI-scan blijkt een verdachte plek in de hersenen te zitten. De radioloog zegt: ik denk dat dit een tumor is. Daar willen we eerst in een multidisciplinair overleg met elkaar naar kijken, en weloverwogen een patiënt informeren. Is een patiënt er dan bij gebaat om direct in MijnETZ te zien dat er een verdachte plek op het MRI-beeld is geconstateerd? Ik denk van niet. Ik zou eerst in gesprek willen gaan met die patiënt, voordat we over dat MRI-beeld komen te spreken” schetst de neuroloog.

“Als patiënten nog niet bekend zijn met oncologie en niet verwachten te horen dat er een verdachte plek is gevonden, dan gaan de alarmbellen af. Die mensen moet je goed begeleiden. Maar misschien ben ik daar wel veel te paternalistisch in.”

Consultsamenvatting

Waar Schoonman veel in ziet, is een consultsamenvatting die in het patiëntenportaal komt te staan na afloop van een doktersbezoek. Wat is er besproken tijdens het consult? “Ik schrijf zelf ook graag een consultsamenvatting aan het einde van een gesprek. Een consultsamenvatting maakt de informatievoorziening naar patiënten toe beter: dit is wat ik denk dat u heeft, dit zijn de mogelijkheden en opties, wat wilt u zelf? Nu geef ik een folder mee, schrijf ik wat op een briefje. Het zou natuurlijk ideaal zijn als een patiënt dat brokje informatie kan teruglezen in het patiëntenportaal.”

Early adopters

Het bouwen van het nieuwe elektronische patiëntendossier is inmiddels klaar. De 6500 medewerkers van het ETZ starten rond januari met een training om te werken met het nieuwe EPD. “Bij Epic worden medewerkers in het ziekenhuis getraind om zelf trainer te worden. Dus de medisch specialisten trainen collega-specialisten, verpleegkundigen trainen collega-verpleegkundigen. Zo creëren we een ziekenhuisomgeving waarin er geen externe trainers nodig zijn, maar zorgverleners – op niveau – van hun collega’s leren. Dat is effectiever: je neemt van collega meer aan dan van iemand die je kent, ook na livegang.”

Collega’s die als Epic-specialist aan de slag gaan biedt ook nog een ander voordeel, zegt de EPD-dokter. “Als iets nieuws wordt uitgerold, staan de early adopters als eerste op, vaak uit frustratie met het oude systeem. Die enthousiastelingen trekken de boel mee.”

Wat zijn uitdagingen voor het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis bij de invoer van het patiëntenportaal, welke oplossingen worden bedacht? En hoe werken patiënten, verpleegkundigen, medisch specialisten en IT-ers samen om de naderende livegang een succes te maken? Om op deze vragen een antwoord te krijgen werken Nictiz en SmartHealth samen in een serie artikelen en interviewen we zorgverleners, projectleiders en patiënten. Volgende editie: wat merken verpleegkundigen en huisartsen van nieuwe patiëntenportaal? 

Eerder verschenen in deze serie:

• Projectleider Femke van Wetten: “De kunst is rekening houden met alle uiteenlopende wensen”

[accordion]
[acc title="Foto credits:"]ETZ fotografie & film[/acc]
[/accordion]