Spotify en FaceTime op een gehoorapparaat

Heb je slechte ogen? Dan koop je een mooi montuur bij de lokale opticien en meet je jezelf een nieuw hip imago aan als brildrager. Heb je een slecht gehoor, dan is het een ander verhaal. Op gehoortoestellen lijkt nog steeds een behoorlijk taboe te rusten: zo’n grijze banaan achter je oren is niet bepaald sexy. Maar met hulp van een smartphone lijkt daar verandering in te komen.

Tijdens de CES, de grootste consumentenelektronica show ter wereld, in Las Vegas begin dit jaar werden de ReSound LiNX en Beltone First gelanceerd. Op een beurs vol nieuwe smartphones, gebogen televisieschermen en next generation tools voor in huis trokken deze twee gehoortoestellen de internationale pers. Waarom? Omdat het de eerste Made For iPhone (MFi) hoortoestellen zijn, die zonder streamer of andere externe accessoire het geluid van een iPhone (of iPad/iPod) direct naar het gehoorapparaat sturen.

Bij het een gehoorapparaat denken de meeste mensen nog steeds aan een ‘grijze banaan’ achter het oor. Maar door de jaren heen zijn gehoorapparaten niet alleen veel kleiner, maar ook steeds geavanceerder geworden. Het Amerikaanse iHear haalde begin dit jaar het nieuws nadat het bedrijf via crowdfunding $242,501 ophaalde, waarmee ruimschoots het doelbedrag van

$65,000 werd gehaald. iHear is een gehoorapparaatje –  qua gewicht en formaat te vergelijken met een witte boon – dat slechts $199 kost. Gebruikers dienen na aanschaf zelf de iHear via een USB aansluiting op de computer te kalibreren met een online diagnostic tool. Er kunnen verschillende programma’s opgeslagen worden en een gebruiker kan wisselen tussen de programma’s. Het idee achter iHear is volgens de ontwikkelaars dat veel Amerikanen vanwege geen of slechte zorgverzekering hebben geen gehoorapparaat dragen. iHear wil gehoorapparatuur voor iedereen toegankelijk maken.

Los accessoire in je zak

De trend van het kleiner en onopvallender worden van gehoorapparten is al een paar jaar aan de gang: hoortoestellen, en de manier waarop ze bediend worden, moeten steeds meer gericht zijn op comfort en onzichtbaarheid. Maar er is nog iets anders aan de hand met deze nieuwe generatie gehoortoestellen.

Spraak is doorgaans het belangrijkste om te versterken. Dat is waar gehoorapparaten traditioneel dan ook op gericht zijn. Maar het comfort wordt ook bepaald door hoe andere geluidsbronnen dan spraak worden opgevangen en gefilterd door het gehoortoestel. Als iemand muziek maakt of luistert, graag tv kijkt of privé of zakelijk veel moet telefoneren, ontstaat er andere soorten geluidssituaties. De meeste toestellen bieden voor zulke situaties al wel de mogelijkheid om een speciaal aangepast programma te selecteren, maar het is pas door de komst van losse accessoires als aanvulling op het gehoorapparaat dat het toestel  geoptimaliseerd kan worden voor verschillende geluidssituaties.

De Oticon Streamer

De Deense gehoortoestellenproducent Oticon ontwikkelde de Streamer. Het ding ziet er uit als een mp3-speler die om de nek gedragen wordt. De Streamer wordt niet alleen gebruikt om te schakelen tussen programma's en het volume van het hoortoestel in te stellen, maar ook om telefoon, tv en microfoon te beheren. Het hoortoestel dient vervolgens als een draadloze headset.

Of neem de MiniTek van Siemens, ook een draadloze streamer om geluid van externe audioapparatuur rechtstreeks naar het hoortoestel te zenden. De MiniTek doet dienst als afstandsbediening om ook andere instellingen aan het gehoortoestel te kunnen veranderen. Discretie speelt een belangrijke rol, volgens producent Siemens: "Doordat u uw smartphone gebruikt voor de bediening van uw hoortoestel via de miniTek, merkt niemand er iets van. Het lijkt of u een tekstbericht verstuurt, terwijl u eigenlijk het hoorprogramma aanpast."

De MiniTek van Siemens

Zowel MiniTek als Streamer werken met een app. Op deze manier kun je ook met je smartphone het gehoorapparaat bedienen. De streamer doet daarbij wel nog steeds dienst als ontvanger en verzender, maar deze hoeft in feite niet meer tevoorschijn gehaald te worden voor het bedienen van het gehoortoestel. Een stap in de richting van het onzichtbaar maken van de (bediening van) gehoortoestellen.

Speciaal voor iPhone ontwikkeld

De nieuwste ontwikkeling – wat betreft comfort én bediening – zijn de Made for iPhone (MFi) hoortoestellen. MFi is een programma dat door Apple in leven is geroepen voor ontwikkelaars die hardware accessoires voor Apple’s iPod, iPad of iPhone produceren. De producten die aan Apple’s prestatienormen voldoen en door de ontwikkelaar zijn gecertificeerd, mogen vervolgens zo’n logo dragen:

Juni vorig jaar werd al bekend gemaakt dat Apple werkte aan speciale technologie voor gehoorapparatuur op basis van Bluetooth Low Energy (LE). Low Energy gaat om energiezuinige accessoires die via Bluetooth in contact staan met de iPad of iPhone. In de laatste update van Apple’s iOS 7 software zorgde Apple ervoor dat een gehoorapparaat gekoppeld aan een iPhone via Bluetooth LE nog beter werkt (aldus Apple). Binnen het MFi programma zouden er dan ook al ontwikkelaars bezig zijn met hulpmiddelen voor slechthorenden op basis van Bluetooth technologie voor hoortoestellen. Het eerste concrete ontwerp van een Made for iPhone hoortoestel werd tijdens de CES 2014 in Las Vegas onthuld: de Resound Linx van GN Hearing. Dit gehoorapparaat is niet alleen één van de kleinsten ter wereld, het is dus ook het eerste gehoorapparaat dat uit Apple’s MFi programma rolt.

Met de ReSound Linx kan geluid direct vanaf de iPhone naar het gehoorapparaat verstuurd worden, waarmee externe streamers of ontvangers dus overbodig worden. Door Bluetooth staan de iPhone en de ReSound LiNX direct met elkaar in verbinding, en creëert ReSound een ecosysteem waarmee een iPhone applicatie de functionaliteit van het hoorapparaat integreert. Zo kan bijvoorbeeld

een FaceTime gesprek via de iPhone direct naar het gehoorapparaat gestuurd worden, of wordt de muziek op een smartphone direct gestreamd naar de ReSound LiNX. De app doet tevens dienst als afstandsbediening voor het instellen van het gehoortoestel of het wisselen tussen verschillende geluidsprofielen- en programma’s. Daarnaast kun je gebruik maken van de talloze apps die op de iPhone zelf zitten, zoals Youtube of Spotify. En klap op de vuurpijl: het hoortoestel zelf is niet groter dan een muntstuk.

Bèta-testers

Geert Klein Breteler, ondernemer in de zorg en ontwikkelaar van online dossier Mextra, is één van de bèta-testers van de Resound LinX. Hij wist al een jaar of zeven dat hij uiteindelijk een gehoorapparaat zou moeten gaan dragen – in zijn familie dragen meer mensen een hoortoestel – maar bleef de aankoop uitstellen. “De aankondiging van de eerste MFi-hoortoestellen op de CES viel in de periode dat ik net bij de KNO-arts op bezoek was geweest om toch iets aan mijn gehoor te laten doen. Ik was op zoek naar een hip apparaat, maar dat kon ik niet vinden. Toen ik de ReSound LiNX zag wist ik dat ik die moest hebben. Binnen een week zat ik bij GN Hearing op kantoor en mocht ik het hoortoestel als één van de eerste in Nederland uittesten.”

De ReSound LiNX kan discreet afgesteld worden via de iPhone app

Na ruim een half jaar is Klein Breteler onverminderd enthousiast. “De grap is dat ik bij de keuze voor een gehoortoestel ging voor de connectie met de iPhone, het muziek luisteren zonder dat ik oortjes in hoef te doen, vaste

geluidsprofielen op basis van GPS kon opslaan etc. Maar nadat ik het gehoortoestel een maand of drie gedragen heb, is het vooral de kwaliteit van het horen wat ik ben gaan waarderen. Voor mij gaat het meer om de audiologische kwaliteiten dan om het technische vernuft. Ik kan in het café weer moeiteloos een gesprek volgen. Het is wel heel makkelijk dat ik dat ter plekke op mijn iPhone kan aanpassen en dat ik niet achter m’n oor hoef te frummelen.”

Succes in Nederland?

Een hoortoestel dat niet groter is dan een muntstuk, dat subtiel kan worden ingesteld via een app en draadloos streamt met Apple’s FaceTime of Spotify: op basis van de functionaliteiten lijkt het succes van ReSound gegarandeerd. Toch valt de massa adaptie van de Made for iPhone hoortoestellen in Nederland nog mee. Waar ligt dat aan?

Het prijskaartje dat aan de toestellen van ReSound hangt is daar een belangrijke reden voor. Hoewel de prijs van de hoortoestellen uiteindelijk door de audiciens bepaald wordt, is €2000,- per stuk een indicatie-prijs. En hoewel het niet verplicht is, is het wel aannemelijk dat je er twee aanschaft. Ter vergelijking: je hebt al gehoortoestellen vanaf €450,- per stuk.

Het hangt daarnaast van je verzekering en niveau van slechthorendheid af of je aanspraak kunt maken op een vergoeding van de zorgverzekeraar. Het niveau van slechthorendheid is in een aantal categorieën ingedeeld en per categorie kan je kiezen uit enkele apparaten die worden vergoed. De ReSound LinX valt daar dus niet onder. Sterker nog: zo’n 95% van de verkochte hoortoestellen zijn toestellen die door de verzekeraar vergoed worden. “Mensen die het ervoor over hebben om een hoortoestel aan te schaffen zonder een vergoeding zijn er natuurlijk minder. Of je moet álles zelf betalen, of je kiest een product wat ook enigszins kan voldoen en je krijgt het vergoed”, legt Gemma Harmsen, werkzaam op de marketing afdeling van GN Hearing, uit.

FaceTime direct via het hoortoestel met Resound Linx

En dan is er nog het ‘dingetje’ dat de ReSound LiNX alleen werkt met de iPhone 5 of iPads met de nieuwste versie van iOS 7 erop. Harmsen geeft aan dat GN Hearing hier als oplossing voor heeft bedacht dat je met een losse telefoonclip alsnog eenzelfde soort ervaring kunt hebben met de ReSound op een ouder toestel. Dat geldt dan wel alleen voor het bellen, niet voor muziek luisteren via Spotify of bellen via FaceTime. Wellicht is €5000,- voor alleen handiger kunnen bellen en een betere geluidservaring toch wat aan de prijzige kant.

De webshop Oogvoororen.nl pakt het anders aan, die geven een iPhone 5S ‘cadeau’ bij de aanschaf van twee Resound gehoorapparaten in hun webwinkel. “Wil je de functionaliteit van de ReSound Linx gebruiken, dan heb je een iPhone 5S nodig. Als je die er ook nog bij moet kopen, dan bouw je wel een flinke barrière op. Daarom geven wij onze klanten een iPhone erbij. Daarmee haal je die barrière weg, je gaat het hoortoestel niet dragen zonder iPhone 5S, dan mis je de functionaliteiten”, verklaart een medewerker van de webwinkel.

Smart horen

Hoewel Oogvoororen.nl zegt zo nu en dan een set MFi hoortoestellen te verkopen, geeft een medewerker van een andere grote audicien (Beter Horen) aan dat ze weinig tot geen ervaring hebben met de MFi toestellen. “We hebben andere Beter Horen vestigingen in onze buurt gevraagd naar hun ervaring maar ook zij geven echter aan er weinig ervaring mee te hebben.” Ook Klein Breteler merkt dat de MFi hoortoestellen nog weinig bekendheid genieten. “Het bèta programma bestond ook maar uit twee personen, waarvan ik er één was. En hoewel mensen wel geïnteresseerd zijn in deze nieuwe gehoorapparatuur, merkte ik dat de belangstelling tijdens een ReSound Workshop in de Apple Store enkele weken geleden toch redelijk beperkt was.”

Toch doet GN Hearing hard zijn best om hun producten in de Nederlandse markt te zetten. ‘Smarthoren, een nieuw fenomeen op de Nederlandse hoortoestellenmarkt’  kopte GN Hearing in een recent persbericht. Het leek de hoortoestellenfabrikant doeltreffender om consumenten te laten wennen aan een nieuw begrip, dan aan een naam als ReSound LiNX.  “Een merknaam bekend maken vergt veel inspanning, we willen liever proberen om met smarthoren een trend neer te zetten”, legt Harmsen uit.

Een term als smart horen lijkt best goed te passen in ons tijdperk van smart homes en connected health. Voor massa adaptie moet de prijs vermoedelijk toch een stuk omlaag. Hoewel er een selecte groep mensen is die wel bereid zijn om honderden euro’s neer te tellen voor een Dior bril met op maat gemaakte glazen, is flink in de buidel tasten voor een gehoorapparaat met extra functionaliteiten op dit moment nog een brug te ver. Maar de technologie is er en zal – zoals dat in de afgelopen jaren in gebleken bij consumententechnologie – op den duur flink in prijs gaan zakken. En zodra dat gebeurt, zal Oogvoororen.nl vast geen gratis iPhones meer weg hoeven te geven om de Resounds – of de toestellen die daarop volgen –  aan de man te brengen.