"In 2020 is de zorg afgestemd op wat nodig is. Beter geïntegreerde zorgverlening en voorspellende analyses op basis van medische gegevens over risicopatiënten en zorgbehoeften betekenen dat de zorg voor patiënten met een complexe situatie meer samenhangend en minder episodisch wordt. Preventie krijgt meer aandacht, en geleverde zorg wordt beter afgestemd op de bestaande risico’s binnen de populatie. Wie weinig risico loopt, kan voor een belangrijk deel vertrouwen op zelfmanagement - wie veel risico loopt, krijgt tijdig de begeleiding en aandacht die nodig is."
Aan het woord is Johan Krijgsman, manager monitoring en TrendITion bij Nictiz en mede-auteur van het trendboek Spelen met de zorg van morgen. Deze bundel bevat een aantal artikelen over de toekomst van eHealth in de eerste lijn. Elk artikel schetst hoe de wereld eruit ziet als innovatieve eHealth-toepassingen over vijf jaar ingeburgerd zijn. Krijgsman richt zich op de vraag hoe geleverde zorg in 2020 optimaal afgestemd kan worden op de behoeften van de patiënt en de de impact van voorspellende software die risico- patiënten in een wijk identificeert.
"Het hoofdstuk gaat eigenlijk over de manier waarop je kunt omgaan met de samenwerking tussen verschillende zorgverleners voor patiënten die veel zorg nodig hebben en daarom met veel verschillende hulpverleners te maken krijgen. Denk bijvoorbeeld aan kwetsbare ouderen, mensen die vaak meerdere chronische ziekten hebben en daarbij misschien ook nog een zwak sociaal netwerk hebben. Verschillende zorgverleners moeten dan eigenlijk afspraken met elkaar maken en van die afspraken ook goed op de hoogte zijn. En mantelzorgers willen dan ook vaak weten hoe het zit", zegt Krijgsman.
"In Denemarken worden gegevens over diabetespatiënten real-time bij elkaar gebracht"
"Eigenlijk worden dergelijke situaties nog niet optimaal ondersteund, aangezien iedere zorgverlener nog in zijn eigen dossier werkt. Maar er beginnen oplossingen te ontstaan, zoals bijvoorbeeld het elektronisch gestructureerd patiënten overleg (egpo) of het zorg- en welzijnsinformatieportaal (zwip), waarin meerdere zorgverleners en de patiënt samen afspraken vast kunnen leggen."
Een stap verder is het inzetten van voorspellende software, vertelt Krijgsman. "Er zijn modellen van zorg, zoals het model van Kaiser Permanente, waarbij je op basis van een risico-analyse vaststelt welke patiënten extra aandacht nodig hebben van het zorgteam. Je zou ook software kunnen inzetten die op basis van allerlei dossiergegevens bepaalt wie die extra aandacht nodig heeft. Je kunt dan ook inschattingen maken van de zorgcapaciteit die beschikbaar moet zijn. Of misschien kun je voorspellingen gaan doen welke zorgverlener voor welk soort patiënten het beste is."
Nederland kent al paar voorbeelden
Wat was voor hem de grootste verrassing in de analyse van de katalysatoren die deze trend versterken? "Wat opvalt is dat er met softwareproducten voor samenwerking, zoals egpo en zwip, al succesvolle experimenten worden uitgevoerd, zoals bijvoorbeeld in de regio Haaglanden. Het is duidelijk dat de behoefte om goed samen te werken in de zorg, voor bijvoorbeeld kwetsbare ouderen, wel degelijk gevoeld wordt en er nu al wordt gezocht naar oplossingen."
"Maar voorbeelden van de inzet van analytische software om de risicopatiënten te onderkennen zijn in Nederland eigenlijk nog bijna niet te vinden. Er zijn wel voorbeelden in het buitenland. Zo worden in Denemarken gegevens over diabetespatiënten uit verschillende huisartsensystemen real-time bij elkaar gebracht en teruggekoppeld, zodat de huisarts een dashboard krijgt. Daarin kan hij zien wie zijn zwakke patiënten zijn en hoe zijn patiënten het doen in vergelijking met anderen patiënten in de regio bijvoorbeeld."
Zijn er belemmeringen?
"Wat lastig is, is dat zorgverleners nog niet zo gewend zijn om zorginhoudelijke zaken in een gezamenlijk multidisciplinair systeem te behandelen. En dat dit ook vraagstukken oproept over verantwoordelijkheden en aansprakelijkheid. En als je met softwareproducten gaat werken die samenwerking ondersteunen, kan ook zomaar duidelijk worden dat de afspraken eigenlijk nog niet zo duidelijk zijn. Dat kan de software niet voor je oplossen."
"Met software kun je niet oplossen dat afspraken eigenlijk nog onduidelijk zijn"
"Als je analytische software wilt gaan inzetten boven het niveau van een zorgaanbieder, wordt het helemaal ingewikkeld. Want welke gegevens moet je dan bij elkaar brengen en kan dat dan zomaar? Kennelijk heeft men daar in het Deense voorbeeld toch oplosingen voor gevonden."
Afspraken tussen zorgaanbieders
Hoe kijkt Krijgsman als auteur aan tegen de snelheid van de veranderingen? "Ik denk dat het onvermijdelijk is dat samenwerking tussen verschillende zorgverleners in de toekomst beter ondersteund gaat worden en dat daarvoor uitwisseling van gegevensberichten niet voldoende is. Je hebt daarvoor echte samenwerkingssoftware nodig, waarbij je met meerdere disciplines de actuele status van de patiënt kunt inzien. Maar voordat we echt ver zijn met de inzet van analytische software om bijvoorbeeld risico-patiënten te onderkennen, dat kan nog wel even duren. Niet omdat de technologie er niet is, maar omdat er allerlei nieuwe afspraken voor nodig zijn tussen bijvoorbeeld lagere overheden en zorgaanbieders. Dat kan in ons land lang duren."
"In ieder geval wordt in het beleid duidelijk onderkend dat de inzet van eHealth voor de zorg voor chronisch zieken en kwetsbare ouderen speciale aandacht behoeft. Mogelijk kan die aandacht helpen om zaken in beweging te brengen."
Lees hier alle artikelen en interviews over het trendboek Spelen met de zorg van morgen
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!